SİLVAN PROJESİ NİHAYETE ERERSE?!..
Silvan Projesi!!.. Öncelikle şunu bilelim.. Salt enerji, salt sulama amaçlı bir proje değil.. Entegre bir proje ve stratejik önemi çok büyüktür.. Tarihselliği var. Proje, GAP’ın da en önemli, halkalarından birini teşkil ediyor?.. Ki, Atatürk Barajı’ndan sonra, Türkiye’nin ikinci büyük çok bileşenli projesidir…
***
Projenin muhtevasına vaki olalım?.. Silvan Projesinin 31 bileşeni var.. Bunlardan sekizi baraj!.. Ambar, Kuruçay, Başlar ve Pamukçay Barajları. Ki bunlar tamamlandı. Silvan, Bulaklıdere, Kıbrıs ve Karacalar barajlarındaki çalışma ise, kısmi olarak devam ediyor…
***
Bir de, projenin 23 de sulama tesisi bileşeni var!.. Projenin “ana su kaynağını” Silvan Barajı oluşturmaktadır!.. Dicle Nehri ve kollarıyla bütünleşen bir havzada yükselen baraj, 7 milyar metreküp su depolama kapasitesine sahip!..
***
Su depolama gücüyle, Atatürk Barajından sonra, Türkiye’nin ikinci büyük su deposu kapasitesine sahip olacak?!.. Mevcut kapasitesiyle, Diyarbakır ve yöresinin 50 yıllık “içme ve kullanma su ihtiyacını” tek başına burası karşılayabilecek?.. Dicle ve Kral Kızı barajlarını da takviye ederek!
***
Diyeceksiniz ki, suyu depoladınız da onu sulamaya nasıl ulaştıracaksınız?.. İşte bu 7 milyar metreküp su, Silvan ve Babakaya Sulama Tünelleri marifetiyle, suya hasret olan o bereketli Mezopotamya’nın tarım arazileriyle buluşacak!.. İkinci bir Çukurova, olacak!!!..
***
Geçtiğimiz hafta projenin bileşeninden müteşekkil olan Silvan Tüneli’nin inşasının ilk kazısına start verildi.. Cumhurbaşkanı Erdoğan canlı yayınla bağlandı.. Tarım Bakanı, İl Valisi Murat Zorluoğlu, AK Parti Milletvekilleri..
***
Tünel’in yatırım bedeli, 12 milyar lira.. Bölgenin kaderini değiştiren devasa bir eser bu tünel!?. Kapasitesi öyle böyle değil, çok büyük!.? Eşi ve benzeri yok!..
***
11.2 metrelik kazı çapı ve 10 metrelik iç çapıya sahip tünel! Bu yapısıyla ülkenin en büyük sulama tüneli.. İç çapı dört katlı bir bina yüksekliğine denk!.. Uzunluğu ise, 13 bin 236 metre.. Yani 13 kilometreden fazla!!!…
***
2 saatlik yürüme mesafeli!.. Bir deniz altı rahatlıkla içerisinden geçebilir.. Malum, Türkiye’nin en hızlı akan nehri konumundaki Çoruh’u da geride bırakıyor.. Ki Çoruh nehrinin ortalama debisi 192 m3/s.. Tünel’in debisine gelince o, 212 m3/s’dir..
***
Tünelin kazısını yapacak olan mekanizmaya gelirsek!.. O da başlı başına bir keramet sahibi.. Ülkenin teknolojik alanda geldiği noktayı da gösteriyor.. Tünel Delme Makinesi (TDM).. 2 bin 500 ton ağırlığında bir yapı!.. Uzunluğu ise 120 metre.. Çok yönlü bir segment..
***
Ön kısmında bulunan kesici döner başlık sayesinde köstebek gibi toprağı eşerek kazıyor!.. Her bir adım sonrasında tünelin kaplamasını oluşturacak betonarme yapıların montajını da bizatihi kendisi yapıyor.. Eştikçe betonla!..
***
Eşilen toprak ise pasa adı verilen bant sistemiyle tünelin dışına naklediliyor?.. Yukarıda 12 milyar maliyeti var dedik.. Ancak proje tüm bileşenleriyle toplam maliyet, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın aktardığına göre, 255 milyarı bulacak!
***
Bölgenin ve Türkiye’nin sosyo-ekonomik yönden kaderini değiştirecek olan bu proje tamamlandığında ne olacak derseniz? Bitiminde, 2 milyon 350 bin dekar tarım arazisi suya olan hasreti sona erecek, kana kana tünelden ve kanallardan akan suyu içecek.
***
İstihdam gücü, 305 bin kişiyi kapsayacak.. Enerji ve Tarım eksenli getirisinin yanısıra ekonomiye yıllık katkısına gelirsek, bugünkü rakamlarla 30 milyar lira olacak.. Ki bu ekonomik kazançla, proje 10 yılda kendini amorti edebilecek!
***
31 bileşenli Silvan Projesinin aşama aşama katettiği kazanımlara baktığımızda, şu hakikati de görmek gerekir.. Yarım asırdır, terörün, şiddetin, inkar ve asimilasyonun yarattığı prangaların, ülkeye, bölgeye ve insanlarımıza neleri kaybettirdiği?..
***
20-30 yıl önce yapıp bitirilmesi gereken projelerin akamete uğratılmasının sosyo-ekonomik kayıplarını görmek gerekir?. Ölümlerin, öldürmelerin, kan ve gözyaşının, şiddet sarmalının, evinden, barkından, göç ettirilme despotluğuna kadar!..
***
Ama bugün Terörsüz Türkiye rotasında ilerlerken kaybedilen yıllar, yeraltı ve yer üstü zenginliklere dokunduğunuzda kazanımların nasıl da bereketlendiğini görebiliyoruz!.. Şiddetin, terörün, öfke ve kinin, hizipleşmenin olmadığı yerde hep ifade etmişizdir “çok bileşenli bir zenginlik vardır?”..
***
Bugün, Gabar’daki Petrol, Lice ve Kulp dağlarındaki Kaya Gazı, Silvan Projesinin bölgenin her karış toprağına bereket getirtecek dahalığı!.? Dün terörün karanlığına gömülüydü bugün, huzurun aydınlığında, zenginlik fışkırıyor!..
***
Erdoğan’ın törendeki konuşmasının şu son cümlesiyle, yazıya nokta koyalım!?. "Biz, bölgemizde barışı, istikrarı, huzuru sağlamaya bakıyoruz. Ne kadar çirkinleşseler bizi yolumuzdan alıkoyamayacaklar”..
***
Özetle, Silvan Projesi devlet-i aliye kadar, Diyarbakır halkı ve tabi ki Güneydoğu insanı için, hayati öneme haizdir.. Onun için de, bir bütünlükle sahip çıkılmalı, korumalı ve kollamalı ki, nihayeti bereketlensin, zenginliği cebine, yaşamına yansıyabilsin!!!!..
***
GÜNÜN SÖZÜ..
Şiddetin değil, huzurun bereketiyle zengilik elde edilebilir?!…
