Merkezi ABD'de bulunan "FlightAware" internet sitesindeki verilerden derlenen bilgilere göre, yazılım sorunu dünya genelinde günde ortalama 90 bin uçuş yapan ticari hava yolu firmalarını ciddi sıkıntıya soktu.
Krizin başladığı cuma günü 3 bin 403'ü ABD'de olmak üzere toplam 5 bin 171 sefer iptal edilirken, 12 bin 896'sı ABD'de toplam 46 bin 13 uçuşta rötar yaşandı.
Dünyada bu yıl günlük uçuş iptal ortalaması yaklaşık 1200 olurken, böylelikle 19 Temmuz'da uçuş iptallerinde 4 katın üzerinde bir artış meydana geldi.
Küresel bazda en olumsuz etkilenen şirket ABD merkezli Delta oldu. Delta uçuşlarının yüzde 32'si iptal edildi. İptal edilen sefer sayısı 1207 olurken, uçuşların yüzde 49'unda da rötar yaşandı. Rötarlı sefer sayısı 1867'yi buldu.
ABD şirketi United ikinci en fazla etkilenen firma olarak dikkati çekti. United, krizin ilk gününde uçuşların yüzde 22’sini iptal etti. İptal olan sefer sayısı 694 oldu. Rötar oranı yüzde 61’i bulan United’ın 1898 seferinde gecikme yaşandı.
Üçüncü en ciddi etkiyi American Airlines yaşadı. Firmanın seferlerinin yüzde 11’i iptal olurken iptal sayısı 408’i buldu. Seferlerin yüzde 47’si rötar yaparken toplam rötarlı sefer sayısı 1757’yi buldu.
ABD merkezli Endeavor Air ise dördüncü en çok etkilenen firma oldu. Endeavor'un 293 seferi iptal oldu. İptal oranı yüzde 42'yi bulan firmanın rötar oranı da yüzde 42 oldu. Şirketin 289 seferinde rötar yaşandı.
Bir başka ABD firması Spirit'in iptal sayısı 234 olurken iptal oranı yüzde 24 seviyesinde belirlendi. 462 seferi rötar yapan firmanın rötar oranı da yüzde 48’i gördü.
Hollanda firması KLM'nin 129 seferi iptal edildi. İptal oranı yüzde 18 olan KLM’de rötar sayısı da 405 oldu. Rötar oranı da yüzde 57’yi buldu.
ABD merkezli Republic’in 119 seferi iptal oldu. İptal oranı yüzde 11’i bulan firmanın rötar sayısı 433, rötar oranı da yüzde 42 seviyesinde yaşandı.
İrlanda merkezli hava yolu şirketi Ryanair’in de 118 seferi iptal olurken, iptal oranı yüzde 3 seviyesinde gerçekleşti. Ryanair'in 1897 seferinde de rötar yaşanırken rötar oranı yüzde 62’yi buldu.
ABD merkezli PSA Airlines'ın 109 seferi iptal edildi. İptal oranı yüzde 15 ‘i bulan firmanın 438 seferinde rötar yaşandı. Rötar oranı yüzde 61 oldu.
Hindistan merkezli IndiGo Havayolları'nda iptal sayısı 108, iptal oranı yüzde 4 oldu. IndiGo’nun 1173 seferinde rötar yaşanırken rötar oranı da yüzde 54’ü gördü.
Krizin ikinci gününde 2 bin 882 uçuş iptal edildi
Krizin ikinci gününde toplam iptal sayısı 2 bin 882 olurken bunun 2 bin 146’sı ABD’de yaşandı. Rötarların sayısı da 35 bin 203’ü bulurken bunun 9 bin 148’i ABD’de gerçekleşti.
Cumartesi günü en olumsuz etkilenen firma Delta oldu. Delta’nın iptal sayısı 1208’i, iptal oranı da yüzde 36’yı buldu. Firma 1524 seferinde rötar yaparken rötar oranı da yüzde 45’i gördü.
İkinci sırada yine ABD firması United yer aldı. United’ın 448 seferi iptal oldu. İptal oranı yüzde 15’e ulaşan United’ın 1152 seferi rötar yaptı ve rötar oranı yüzde 39’u buldu.
Üçüncü sırda Endeavor Air yer aldı. Endeavor’un 221 seferi iptal edildi. İptal oranı yüzde 44’e ulaşan firmanın 103 seferi rötar yaptı. Rötar oranı yüzde 20 seviyesinde gerçekleşti.
Spirit 125 iptal ve yüzde 13 iptal oranıyla dördüncü sırada yer aldı. Firmanın rötar sayısı 344, rötar oranı da yüzde 36’yı gördü.
İngiltere merkezli easyJet ise 85 iptal ve yüzde 4 iptal olanıyla beşinci sırada yer aldı. Firmanın rötar sayısı 1041, rötar oranı da yüzde 56 seviyesinde gerçekleşti.
Çin merkezli China Eastern firmasının 54 seferi iptal olurken iptal oranı yüzde 2’yi buldu. Firmanın 929 seferi rötar yaparken rötar oranı da yüzde 34’ü gördü.
American Airlines’ın 50 seferi iptal olurken, iptal oranı yüzde 1 seviyesinde gerçekleşti. Rötar sayısı 1366’yı bulan firmanın rötar oranı yüzde 37’yi gördü.
Almanya’nın bayrak taşıyıcı hava yolu Lufthansa 45 iptal ve yüzde 4 iptal oranıyla sekizinci sırayı aldı. Lufthansa’nın 477 seferi rötar yaparken rötar oranı yüzde 46’ya ulaştı.
Alman firması Eurowings 33 sefer iptali ve yüzde 6 iptal oranı ile dokuzuncu sırayı aldı. Firmanın 169 seferi rötar yaparken rötar oranı da yüzde 35’i gördü.
28 seferi iptal edilen İrlanda firması Ryanair onuncu sırada yer aldı. Ryanair'in 1502 seferinde rötar olurken rötar oranı yüzde 50’yi gördü.
Pazar günü de kriz uçuş iptali ve rötarlar devam etti
Krizin üçüncü gününde de havacılık etkilenmeyi sürdürdü. ABD firmaları en fazla etkilenenler sıralamasında ön plana çıktı.
Delta’nın 1373 seferi iptal olurken iptal oranı yüzde 36’yı gördü. Rötar sayısı 1585 olan Delta’nın rötar oranı da yüzde 42’yi buldu.
ABD merkezli United da 266 iptal yaşanırken iptal oranı yüzde 9’u buldu. United’ın 723 seferinde rötar yaşanırken rötar oranı yüzde 24’ü gördü.
Üçüncü sırayı İngiltere’deki easyJet aldı. Firmanın 178 seferi iptal olurken iptal oranı yüzde 8’i buldu. Şirketin 967 seferi rötar yaşarken rötar oranı yüzde 47 seviyesinde oldu.
ABD şirketi Endeavor Air 151 iptal ve yüzde 23 iptal oranıyla dördüncü olurken firmanın 236 seferi rötar yaptı. Rötar oranı yüzde 37’yi gördü.
American Airlines, 92 iptal ve yüzde 2 iptal oranıyla beşinci sırada yer aldı. Firmanın 1632 seferi rötar yaparken rötar oranı da yüzde 43 seviyesine ulaştı.
ABD firması Spirit 68 iptal ve yüzde 7 iptal oranıyla altıncı oldu. Spirit’in 306 seferi rötar yaparken, rötar oranı da yüzde 33’ü gördü.
Alman Lufthansa 58 iptal ve yüzde 5’lik iptal oranıyla sekizinci sırada yer aldı. Lufthansa’nın 483 seferi rötar yatı ve rötar oranı yüzde 46’ya ulaştı.
Dokuzuncu sırayı China Eastern firması aldı. Şirketin 56 seferi iptal olurken iptal oranı yüzde 2’yi gördü. 683 uçuşunda rötar yaşanan firmanın rötar oranı da yüzde 25 olarak belirlendi.
Almanya’nın Eurowings firması 52 iptal ve yüzde 9 iptal oranıyla onuncu sırayı aldı. Eurowings’in 168 seferi rötar yaparken rötar oranı yüzde 30’a çıktı.
Krizin üç gününde dünya çapında toplamda 11 bin 6 uçuş iptali, 115 bin 185 de rötar yaşandı.
Delta'nın iptal edilen sefer sayısı 3 bin 790'ı, rötar sayısı da 4 bin 973'ü buldu. United'ın toplam 1408 seferi iptal edilirken 3 bin 772 seferi rötar yaptı. 665 seferi iptal olan Endeavor'un 628 seferinde de rötar yaşandı. American Airlines’ın da 550 seferi iptal edilirken 4 bin 759 seferinde rötar gerçekleşti.
Küresel kesintiden ötürü havalimanı çalışmalarında iptal ve rötar bakımından en çok aksaklık yaşanan ABD eyaletleri Atlanta, Detroit, Chicago, Houston, Minneapolis, Los Angeles olurken, dünyada ise Almanya, Avustralya, İsviçre ve Hindistan ön plana çıktı.
Uzmanlar, zamanlamalara yönelik yüksek hassasiyeti nedeniyle havacılık sektöründeki sorunların ön plana çıktığını, sadece birkaç dakikalık bir gecikmenin bile, havaalanı ve hava yolu şirketinin kalkış ve iniş programlarını sekteye uğratabileceğine işaret ediyor.
Yaklaşık 8,5 milyon Windows cihazının etkilendiği tahmin ediliyor
Microsoft'a siber güvenlik hizmeti sağlayan CrowdStrike'ın güncellemesiyle Microsoft işletim sistemi arasındaki kopukluk nedeniyle birçok sektörü etkileyen küresel yazılım sorunu, cuma gününden itibaren dünyanın birçok bölgesinde hayatı olumsuz etkilemişti.
ABD’li Microsoft, küresel yazılım sorununun 8,5 milyon Windows cihazını etkilediğinin tahmin edildiğini bildirmişti.
CrowdStrike Üst Yöneticisi (CEO) George Kurtz, sorun nedeniyle müşterileri ve ortaklarından özür dilemişti.
Kaynak: Anadolu Ajansı
