1 OCAK 2026 İTİBARİYLE YÜRÜRLÜĞE GİRECEK
Basit usul vergiye tabi işletmelerin 30 büyük şehirde gerçek usule tabi tutulacak olması esnafları kara kara düşünmeye sevk etti. KDV, muhasebe ücreti ve defter tutma gibi bazı yeni harcamalarla tanışacak olan esnaflar, yeni yasanın gözden geçirilmesini talep etti.
MESLEK ODALARI TEMSİLCİLERİ KARARA TEPKİLİ
DTSO Başkanı Mehmet Kaya, yeni vergi sistemine ilişkin yaptığı açıklamada, vergi adaletinin sağlanması açısından bunun bir faydasının olmadığının altını çizerek, "Özellikle küçük esnafı tamamen bir vergi ve bürokratik masrafları önüne çıkaran bir yöntemdir bu. Doğrusu Türkiye'deki vergi kaçağına baktığımızda, bu yapılan uygulama ülkede vergi toplamaya katkısı olmayacaktır. Ama özellikle yaşamını devam ettirmekte zorlanan küçük esnafa büyük maliyet olarak yansıyacaktır" dedi.
"KÜÇÜK ESNAFIN YAŞAMA ŞANSI KALMAZ"
Vergilerin artmasıyla küçük esnafın zor durumda kalacağına işaret eden Kaya, şunları kaydetti:
"Maalesef Maliye Bakanlığı'nın bazı uygulamalarını anlamakta zorluk yaşıyoruz. Hedef, vergi kaçıran veya kayıt dışı olan sektörleri kontrol altına almaksa, bu OSB'lerin kapısına vergi denetimi yerleştirmek veya yaşamını sürdürmekte zorlanan küçük esnafımıza yeni maliyetler yüklemek yerine, özellikle gelirde büyük pay sahibi olan bazı sektörlerin üzerinde çalışma yapmak daha doğrudur. Özellikle küçük esnafların Türkiye'de önemli bir istihdam yükünü de omuzladıklarını belirtmek gerekir. Küçük esnaflarımız zaten globalleşen sektörlerde hızla ortadan kalkıyorlar. Üstüne bu maliyetlerde binince, küçük esnafın yaşama şansı kalmaz. Bu durum hem küçük esnafın hem de yanlarında çalışan kişileri için işsizlik demektir. Bunu vergi yükü yükleyerek değil, doğru bir kayıt sistemi oluşturarak, daha fazla maliyet yükleyecek bürokrasi yaratmak yerine daha doğru tespitler yaparak, özellikle küçük esnafımızı, orta ve büyük esnaflarımızı doğru konumlandırmak ve onlar üzerinden çalışma yapmak gerekir."
Uzun süredir bu düzenlemenin gündemde olduğunu hatırlatan Diyarbakır Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği başkanı Alican Ebedinoğlu, bazı mesleklerin kapsam dışında tutulması gerektiğini belirterek, "Örneğin oto sanayi sitesindeki küçük bir oto elektrikçi, 20 metrekarelik dükkânında günde 3-4 araca bakıyor ya da bakmıyor. Küçük bir egzozcu, bir çay ocağı… Bunların nasıl deftere tabi olması beklenebilir? Diyarbakır’da taksiciler zaten zor geçiniyor. Araç sahibi oradan besleniyor, ayrıca iki şoför çalıştırıyor. Bu düzenleme bu esnafa büyük bir külfet getirecek" ifadelerini kullandı.
"ZİNCİR MARKETLER ZATEN KÜÇÜK ESNAFI BİTİRDİ"
Kararın yürürlüğe girmesi halinde gerekli itirazlarda bulunacaklarını vurgulayan Ebedinoğlu, gerekirse dava da açacaklarını dile getirdi.
Ebedinoğlu: “Bazı sektörlerin bu kapsamda yer alması doğru değil. Anayasa’nın 173. maddesi ‘esnaf korunup kollanır’ diyor. Oysa siz esnafı ağır defter yükümlülüklerine tabi tutuyorsunuz. Bu insanlar devletten aş istemiyor, kendi istihdamını sağlıyor, ailesini geçindiriyor. Devletin onları koruması gerekiyor. Yeni düzenlemenin küçük esnafı tamamen bitirecek. Zincir marketlerin zaten küçük işletmeleri zor durumda bıraktığını hatırlatarak şöyle devam etti: “Küçüklerle uğraşacaklarına büyüklerle uğraşsınlar. Bu karar sadece Diyarbakır’da değil, Türkiye genelinde tüm esnafı olumsuz etkileyecek. Daha fazla kepenk kapanacak, işsizlik oranı da artacaktır” dedi.
Diyarbakır Bakkallar Bayiler ve Şekerciler Esnaf Odası Başkanı Fahrettin Gülmüş ise, yeni vergilerle birlikte küçük esnafın yılda ortalama yüz bin lira vergi ödeyeceğini belirterek, bunun esnafı zora sokacağını anlattı.
"KÜÇÜK ESNAF BUNUN ALTINDA KALKAMAZ"
Gülmüş, "Bu yasa uygulanırsa esnaflarımızın bir çoğu kepenk indirecek. Çünkü küçük esnafa yıllık 100 bin lira masraf gelecek. Zaten basit usulde olan esnaflarımız küçük işletmelerdir. Küçük esnaf bunu kaldırmaza ve epey bir kapatmalar olur. Basit usule tabi esnaflarımız muhasebe ücreti dışında fazla vergi ödemiyorlardı daha önce. Basit usulden gerçek usule geçtikleri zaman bir küçük esnaf ayda sadece muhasebe ücreti için 3 bin lira ödeyecek. Basit usulde küçük esnaf yılda bin 200 lira muhasebe ücreti ödüyordu. Vergiden çok muhasebe ücreti ödeyecek. Gelir vergisi ödeyecek, KDV ödeyecek, defter tashihi ödeyecek, stopaj ödeyecek. Esnaf elektrik mi ödesin? kira mı ödesin? Bu vergi kalemlerini öderse küçük esnaf bunun altında kalkamaz. Diyarbakır'da 2 bin 200 üyemiz var. Gerçek usule tabi esnaflarımız da var ama bir çoğu basit usule tabi küçük esnaflardan oluşmakta. Bu yeni vergi yasasının yeniden gözden geçirilmesini istiyoruz. Cirosu yüksek olanları deftere tabi yapsınlar ama 10 metrekarelik bir bakkalın cirosu ne olacak ki. Bu esnaf vergi ödeyemez durumdadır. İş yerlerinin yerinde tespit edilmesi gerek. Cirosu yüksek ise deftere tabi yapılsınlar o zaman" diye konuştu.
"KEPENKLERİ KAPATMAK ZORUNDA KALIRIZ"
Sur ilçesinde uzun yıllardır bakkal dükkanı işleten Şaban Aydın, vergilerin artması durumunda dükkanının kapatmak zorunda kalacağına dikkati çekerek," 1985 yılından bu yana sur'da bakkal dükkanı işletiyorum. Benim gibi küçük esnaflar yıllardan beri vergisini veriyor. Ama basit usulden gerçek usule geçildiği zaman bu ciromuzla biz bu vergileri ödeyemeyiz. İsteyerek olmasa da kapatmak zorunda kalırız. O zaman bu vergileri bizim gibi küçük esnaflar kaldıramaz. 40 yıldır vergi ödüyorum. Askere gittim dükkanım yine açıktı ve vergi vermeyi sürdürdüm. İki kasa sebze satıyordum o yıllarda vergi vermeye başladım. Vergi çıkınca otomatikman BAĞKUR'lu olduk. Bizim gibi gerçek vergi veren esnaf bu yeni yasanın altından kalkamaz" şeklinde konuştu.
Alican Ebedinoğlu
Fahrettin Gümüş
Mehmet Kaya
Şaban Aydın
Kaynak: Diyarbakır Söz
