Dünya genelinde "1 Nisan Şaka Günü"nde yapılan, ilk bakışta gerçek gibi algılanan şakalar önemli bir iletişim stratejisi haline geldi.
Sanatçılardan siyasetçilere, sporculardan bilim insanlarına, şirketlerden kamu kurumlarına kadar çok sayıda kişi ve kuruluş "1 Nisan"da insanları eğlendirmek, mesaj vermek, reklam yapmak, bazen de dikkati çekmek için "şaka" içerikli olaylara imza atıyor.
Uzun yıllardır "Şaka Günü" olarak anılan "1 Nisan"ın nasıl ortaya çıktığıyla ilgili farklı kültür, inanç ve dillerde çeşitli efsaneler bulunuyor.
İlk olarak eski Romalıların Hilarya, Hintlerin ise Huli Festivali’nde görülen şakaların, 1564’te Fransa’da yapılan takvim düzenlemesiyle gelenek haline geldiği sanılıyor.
Roma İmparatoru Jül Sezar'ın adıyla anılan Jülyen takvimine göre 25 Mart, yeni yıl başlangıcı olarak kabul edilirken Fransa Kralı 9. Charles, 1564'de yılbaşı tarihini 1 Nisan'dan 1 Ocak'a aldırıyor. Buna göre, 1 Nisan'ı sene başı olarak kabul etmeye devam edenlerle alay etmek amacıyla yapılan şakalar, bir süre sonra gelenek haline geliyor ve 1 Nisan'ı yılbaşı kabul edenler "1 Nisan Aptalları" olarak anılıyor.
1 NİSAN, HEDEF KİTLEYLE ETKİLEŞİMİN YENİ YOLU OLDU
Sosyal medyanın günlük hayattaki öneminin artması ve önde gelen etkileşim alanlarından biri haline gelmesi "1 Nisan" şakalarının sayısını, bilinirliğini ve bu alana yönelik ilgiyi de artırdı.
Tüm dünyada şaka günü olarak bilinen "1 Nisan", çok geniş kitleler tarafından kullanılmaya başlanırken özellikle şirketler, siyasiler, kurum ve kuruluşlar için önemli bir iletişim stratejisine evirildi.
"1 Nisan"da sahipleri şakalarıyla gündem olurken sosyal medyada yayılan bazı şakaların gerçek olmadığının anlaşılması ise günler alabiliyor.
Basın yayın organları ise "1 Nisan" öncesinde pratik şakalar içerikli haberler yaparak bu güne katkı sunuyor.
Öte yandan özellikle son dönemlerde, şaka oyuncak sektörü de "1 Nisan"a renk katan önemli araçlar halini alırken bugünün öncesinde alışveriş merkezi ve çarşı pazarda yoğunluk artabiliyor.
VOLKSWAGEN'DEN PR İÇERİKLİ "1 NİSAN" ŞAKASI
Dünyanın önde gelen otomobil üreticilerinden Volkswagen, geçen yıl yaptığı ABD biriminin isim değiştirerek ""Voltswagen" adını alacağı haberinin, "1 Nisan Şakası" olarak düzenlenmiş bir halkla ilişkiler (PR) faaliyeti olduğunu açıkladı.
Volkswagen, "Voltswagen" markası ile faaliyet gösterileceği haberinin "şaka" olduğu ve isim değişikliğine gidilmeyeceğini kaydetti.
Alman otomobil üreticisi Volkswagen, şirketin sosyal medya hesapları aracılığıyla duyurulan "Voltswagen" markasına ilişkin açıklamaların elektrikli araçlara olan bağlılığı gösterme amaçlı olduğunu belirtmişti.
Şirketin Twitter'dan paylaştığı "1 Nisan" şakasında, "Biliyoruz, 66 yıl sonra isim değiştirmek olağan dışı ancak ruhumuz her daim genç. Voltswagen ile tanışın. Volkswagen'e benzer, ancak yenilenmiş bir elektrikli sürüş odağıyla. Tamamen elektrikli SUV'umuz ID.4 bugün piyasada." ifadeleri kullanılmıştı.
OYUNCAK ÜRETİCİSİ LEGO'DAN "AKILLI LEGOLAR" ŞAKASI
Dünyanın en bilinen oyuncak üreticilerinden LEGO, 2021'deki 1 Nisan paylaşımında LEGO parçalarının insanların ayağına batması sonucu oluşan "acı verici" kazaları konu edindi.
Şirket, çoğu kişinin LEGO oyuncaklarına basması sonucu canının acıdığına işaret ederek buna çözüm ürettiklerini iddia etti.
LEGO, bu kapsamdaki şakasında, üstüne basılacağını anlayan ve insanların ayaklarının altından çekilen "akıllı legolar" ürettiklerini ifade etti.
TWİTTER'DAN SESLİ HARF YASAĞI
Kurumlar, kuruluşlar ve şahıslar, "1 Nisan" şaka gününü önemli bir iletişim faaliyeti olarak görürken bu günde yapılan işler uzun yıllar hafızalardaki yerini koruyor.
"1 Nisan" gündeme gelince hatırlanan şakalardan biri de Twitter'in 2013'te yeni adının "Twttr" olacağı açıklamasıydı.
Twitter, yeni uygulamayla sesli harf kullanımına izin verilmeyeceği ve sesli harf kullananların ise aylık 5 dolar gibi bir ücret ödeyeceği belirtti.
Şirketin şakasını desteklemek için yaptığı resmi açıklamada ise "Sesli harfleri eleyerek daha verimli ve yoğun bir iletişim formuna sahip olabileceğimize inanıyoruz. Aynı zamanda gelir kaynaklarımızı da geliştirmenin bir yolu olarak görüyoruz." ifadeleri yer aldı.
SPAGETTİ AĞAÇLARI
İngiliz yayın kurumu BBC'nin Panoroma programı da hafızalara kazınan bir şakaya imza attı. Program, 1957 yılında İsveçlilerin ağaçlarda spagetti yetiştirdiğine dair bir şakayı ciddi bir haber araştırmasıymış gibi izleyicilerine aktardı.
Haberde yetiştiricilerin "spagetti biti" adı verilen haşereyle mücadele ettiği anlatılıyordu. Yayının şaka olduğunu anlamayan çok sayıda izleyici BBC'yi arayarak kendi spagetti ağaçlarını nasıl yetiştirebileceklerine ilişkin bilgi edinmek istedi.
YER ÇEKİMİ AZALIYOR
İngiliz gök bilimci Patrick Moore'un "yer çekimi azalıyor" iddiası da unutulmayan şakalar arasında yer alıyor.
Moore, 1976 yılında BBC Radyo 2'ye yaptığı açıklamada, 1 Nisan saat 09.47'de Plüton Jüpiter'in arkasından geçerken sıra dışı bir olay meydana geleceğini, gezegenlerin bu dizilişinin Dünya'nın çekim gücünü azaltacağını söyledi.
Tam bu anda sıçrayanların havada uçma hissini duyumsayacaklarını söyleyen Moore'un bu açıklamasının binlerce kişi tarafından uygulandığı belirtildi.
ANADOLU AJANSINDAN 1 NİSAN ŞAKALARI
Anadolu Ajansı (AA) da önceki yıllarda abonelerine 1 Nisan şakası içeren haberler servis etti.
AA muhabirlerinin, 2009 yılında "Dünya'ya çok benzeyen gezegen keşfedildi", 2012'de "Hamilelik süresi 5 aya iniyor" ve 2016'da "Büyüyebilen robot geliştirildi" başlıklarıyla hazırladığı haberler, dönemlerinde basında geniş yankı bulan 1 Nisan haberleri oldu.
Anadolu Ajansı'nın 2013'te "1 Nisan" şakası olarak hazırladığı "Taksim'de doğal gaz bulundu" haberi de bazı internet siteleri ve sosyal medyada en çok okunan haberlerden oldu.
Haberde "İstanbul’da yayalaştırma projesi kapsamında yapılan kazılar sonucunda, 38 milyar metreküp doğal gaz rezervi tespit edildi." ifadesi yer alıyordu.
Yayınlandıktan kısa süre sonra birçok haber sitesi tarafından verilen haberin AA'nın "1 Nisan şakası" olduğu kısa sürede sosyal medyada yayıldı.
Bazı yayın organları da AA İstanbul Haber Merkezi'ni arayarak "Taksim'de doğal gaz bulunması" konusunu yetkililere teyit ettiremediklerini, haber kaynağıyla görüşmek istediklerini ifade etti.
Kaynak: Diyarbakır Söz
