Bu kadar basit bir sorunun basit bir cevabı olmalı (ama ne yazık ki öyle değil). Ancak çoğumuzun yalan söyleme dürtülerinin aynı olduğunu gösteren belirtiler var. İnsanlar neden yalan söyler? Yalan söylemenin 9 sebebi nelerdir? Gelin yakından bakalım.
Çocuklarla yapılan görüşmelerden, yetişkinlerin doldurduğu anketlerden elde edilen veriler, yalan söylemenin dokuz nedenden biriyle gerçekleştiğini gösteriyor:
Yalan Söylemenin 9 Sebebi
Cezalandırılmamak için. Yalan söylemek için (hem çocuklar hem de yetişkinler) en sık dile getirilen motivasyon budur. Kasıtlı bir kötülüğün cezasından kaçınmak için söylenen yalanlarla dürüst bir hata arasında anlamlı bir fark olmadığı belirtilmelidir.
Başka türlü kolayca elde edilemeyecek bir ödül elde etmek. Bu, hem çocuklar hem de yetişkinler tarafından en sık bahsedilen ikinci nedendir. Örnek olarak, işe alınma şansını artırmak için iş görüşmesinde, iş deneyiminin yanlış iddia edilmesidir.
Başkasını cezalandırılmaktan korumak. Kişisel cezadan korunmak için yalan söylemede olduğu gibi, asıl niyet değişmez. Bunun iş arkadaşları, arkadaşlar, aile ve hatta yabancılar arasında gerçekleştiğini gördük!
Kendini fiziksel olarak zarar tehdidinden korumak. Bu, cezalandırılmaktan daha farklıdır, çünkü zarar verme tehdidi kötü bir davranış için değildir. Bir örnek, evde yalnız olan bir çocuğun, kapıda bir yabancıya şu anda babasının uyuduğunu ve daha sonra geri geleceğini söylemesi olabilir.
Başkalarının hayranlığını kazanmak. Popülaritenizi artırmak için yalan söylemek, anlatılan bir hikayeyi geliştirmek için "küçük beyaz yalanlardan" tamamen yeni (uydurma) bir kişilik yaratmaya kadar değişebilir.
Garip bir sosyal durumdan kurtulmak için. Bu motivasyonla yalan söylemenin nasıl görünebileceğine dair bir örnek; sıkıcı bir partiden çıkmak için bebek bakıcısı sorunu yaşadığını iddia etmek veya bir telefon görüşmesini kapıda birisi var diyerek sonlandırmak olabilir.
Utanmaktan kaçınmak için. Islak koltuğun pantolonunu ıslatmasından değil, su dökülmesinden kaynaklandığını söyleyen çocuk, çocuğun cezadan değil, sadece utançtan korkmasına bir örnektir.
Başkalarına bu niyeti bildirmeden gizliliği korumak. Örneğin, düğün masrafları bütçelerini aştığından kaçtıklarını iddia eden çift, aslında ailelerini davet etme zorunluluğundan kaçıyorlardı.
Hedefin sahip olduğu bilgiyi kontrol ederek başkaları üzerinde güç uygulamak. Hitler'in meşhur bir şekilde somutlaştırdığı bu yalan söylemenin tartışmasız en tehlikeli nedenidir.
İnsanlar neden yalan söyler?
Yalan söylemenin arkasında, yukarıdaki dokuz kategorinin dışında kalan, örneğin kibarlık veya incelik nedeniyle söylenen yalanlar, önemsiz aldatmacalar, bu dokuz güdü tarafından kapsanamayan motivasyonlar olduğu varsayılabilir. Ancak bu dokuz veride insanların neden yalan söylediğini açıklamak için temel olarak kabul edilebilir.
Peki, Size yalan söylenip söylenmediğini bilmek ister misiniz?
Yalan söylerken yüz genellikle iki mesaj barındırır; yalan söyleyen kişinin göstermek istediği ve gizlemek istediği. Çoğunluklu, bu gizli duygular, gerçek duyguyu açığa çıkaran (yarım saniye veya daha az) istemsiz bir yüz ifadesi olan mikro ifadeyi ortaya çıkarır.
Uzmanlar, tek bir mikro ifadenin karşımızdaki insanın yalan söylediğine dair kesin kanıt sunmadığına dikkat çekiyor. Mikro ifadeler bir kişinin sahtekâr olduğunu belirtmek için izlenmesi gereken en etkili sözsüz davranışlardan biridir.
Kaynak: Diyarbakır Söz