Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş. (DEDAŞ), Mardin ve ilçelerinde "borçlarını ödemedikleri" gerekçesiyle bugüne kadar Bin 453 çiftçinin elektriğini kesti. Yapılan kesintilerden 240 kırsal mahallede yaşayan yaklaşık 75 bin kişi etkilendi. Elektrik kesintilerinin ana hatlar üzerinden yaşanması ise, tarımsal sulama kuyularının yanı sıra yurttaşları da karanlıkta bıraktı.
Tepkilerin yükselmesi üzerine DEDAŞ daha önce 3 fazda verdiği elektriği bu kez 1 fazda vermeye başladı. Ancak bu sadece yurttaşların aydınlatma ihtiyacını karşılamalarına yetecek oranda. Duruma tepkili olan çiftçiler, DEDAŞ’ın tarımsal sulama kuyularında bulunan sayaçları okumadan faturalandırma yaptığı ve faturaları şişirdiği iddiasında.
‘FATURA DİYE ELLE YAZILMIŞ BİR MAKBUZ VERİLİYOR’
Derik'te çiftçilik yapan Hasan Taşkıran, DEDAŞ görevlilerinin kendilerine üzerinde elektrik borcu, abone numaraları ve Ziraat Bankası’nda kime ait olduğunu bilmedikleri bir hesap numarası bulunan elle yazılmış bir makbuz verdiğini ileri sürdü.
Taşkıran, söz konusu kağıtta yüksek miktarlarda elektrik borcunun göründüğünü, ancak kullanım miktarı, vergi ve diğer gider kısımlarının yer almadığını belirti. 80 dönümde arazi ektiğini ve her ekim döneminde kendisine 150 bin TL borç çıkarıldığını dile getiren Taşkıran, çıkarılan bu borca "Bu çiftçilerin ölmesi demektir" diyerek isyan etti.
DEDAŞ'tan kaynaklı bölgede çiftçiliğin can çekiştiğini ifade eden Taşkıran, “Bizim bütün stresimiz DEDAŞ’tır. Geçtiğimiz günlerde 48 bin TL elektrik borcu ödemesi yaptım. DEDAŞ ekipleri eve geliyor. Çocuğum 5 dakika beklemelerini söylüyor. O arada 72 bin TL ceza kesiyorlar. Ne için kestikleri de belli değil. Şimdi elektrik yok diye sulama yapamıyorum. Yağmur da zamanında gelmez ise, tohum yerde kalacak. İnsanların buğdayı yerde kalacak” diye dert yandı.
‘EKİMDEN BORÇLU ÇIKIYORUZ’
Çiftçilerden Orhan Temel de DEDAŞ’ın faturaları şişirdiği iddiasında. Geçmiş yıllarda da benzer durumların yaşandığını ve bu nedenle halen DEDAŞ ile mahkemelik olduğunu dile getiren Temel, DEDAŞ’tan kaynaklı çiftçilerin perişan olduğunu kaydetti. Temel, “Benim ürünüm halen yerde. Ben bu ürünü satsam 100 bin TL ancak tutar. Ama DEDAŞ bana 170 bin TL borç çıkarmış. Şimdiden 70 bin TL çiftçi zarara girmiş durumda” diye belirtti.
DEDAŞ’ın tepkiler üzerine bölgeye bir faz elektrik verdiğini ancak onun da yetersiz kaldığını kaydeden Temel, bu durumun devam etmesi durumunda çiftçiliği bırakacaklarını ifade etti.
Temel, tepkisini ise “Biz tarım ile ailemizin geçimini sağlıyoruz. Ama her defasında yaptığımız ekimden borçlu çıkıyoruz. Borçlu çıkarsak yapamayız. Bırakırsak borcumuzu da ödeyemeyiz. Bu şirket geldiğinden beri milletin başına bela olmuş durumda. Faturalarımız ikiye katlanarak gönderiliyor. En son araziyi DEDAŞ’a bırakacağım gelsin kendisine eksin” sözleriyle dile getirdi.
‘DEDAŞ HEM DEVLETİ HEM DE ÇİFTÇİYİ DOLANDIRIYOR’
Hem çiftçilik yapan hem de un üreticiliği yapan Ercan Arda da, yapılan kesintiden dolayı jeneratör almak zorunda kalmış. Borcu olmamasına rağmen uygulamadan etkilendiğini ifade eden Arda, kesilen faturalarda usulsüzlük olduğu görüşünde. Arda, “DEDAŞ faturaları şişiriyor. Hem çiftçileri hem de devleti dolandırıyor” diyor.
Çiftçilerin kullandıkları elektriğin yüzde 55’inin devlet desteği ile karşılandığına dikkat çeken Arda, “Fatura 50 bin TL geliyor. Ama DEDAŞ 100 bin, 150 bin TL yazıyor. Zaten yüzde 55’ini devletten alıyor. Geriye kalanını da çiftçiden almaya çalışıyor. 150 dönümlük araziye 140 bin TL fatura yazılıyor. Mecbur ödeyeceğiz, yoksa haciz konuluyor. Bu şekilde tüm çiftçileri mağdur ediyor. Çiftçiye gelen desteğe zaten bankadan el konuluyor. Çiftçi faydalanamıyor" dedi.
DEDAŞ görevlilerinin kullandıkları kilovatı dahi belirtmeden bir kağıdın üzerine parasal değeri yazıp gidip ödemelerini istediğini söyleyen Arda, internetten kontrol ettiklerinde 26 bin TL gözüken borçlarının vezneye gittiklerinde 90-100 bin TL’ye çıktığını kaydetti.
'MAHKEMEYE GİTMESEM 120 BİN TL FAZLA ALACAKLARDI'
3 yıldır DEDAŞ ile mahkemelik olduğunu dile getiren Arda, şöyle devam etti: "Bana 120 bin TL ceza kestiler. Mahkemeye gittim. Bilirkişi ödemem gereken miktarı 30 bin TL olarak belirledi. Demek ki mahkemeye gitmesem 120 bin TL’yi benden alacaklardı. Biz burada sahipsiziz. Şimdi hasat dönemi olduğu için bizleri korkutmaya çalışıyorlar. Kanuni olarak böyle bir kesinti yapamazlar. En fazla abonenin elektriği kesilebilir ama bu şekilde tüm bölgenin elektriğini kesiyor. DEDAŞ’ın yaptığı başvurduğu bu uygulama hukuksuz."
Kaynak: Diyarbakır Söz