Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Dokümantasyon Merkezi’nin tarafından hazırlanan “11 Mart 2020 ile 28 Şubat 2022 Tarihleri Arasında Covid-19 Salgını İle İlişkili Hak İhlalleri Raporu” yayınlandı.
Raporun, verilerin standartlara uygun tutulmadığı ve kamuoyu ile şeffaf bir şekilde paylaşılmadığı koşullarda TİHV Dokümantasyon Merkezi tarafından yazılı ve görsel basının, uzmanlık ve meslek örgütleri ile diğer insan hakları örgütlerinin yaptığı açıklama ve raporların taranması yoluyla hazırlandığı belirtildi.
Elde edilebilen bilgi ve verilerin yine belli hak kategorileri altında tasnif edildiği raporda öne çıkan bulgular şöyle:
- 536 sağlık çalışanı yaşamını yitirdi.
- Cezaevlerinde en az 17 mahpus yaşamını yitirdi.
- İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin (İSİG) raporlarına göre en az 1398 işçi Covid-19 nedeniyle yaşamını yitirdi.
- Covid-19 salgını kapsamında ilan edilen sokağa çıkma yasaklarına uymadıkları ya da alınan tedbirleri ihlal ettikleri gerekçesiyle kolluk güçlerinin açtığı ateş sonucu 2 kişi yaşamını yitirdi.
- Tedbirlere uymadıkları gerekçesiyle 25 ayrı olayda 4’ü çocuk 49 kişi işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldı, en az 5 kişi yaralandı. 25 olayın 19’unda fail polistir, 5’inde fail bekçi ve 1’inde ise zabıtadır.
Covid-19 ile ilgili paylaşımlar nedeniyle en az 7.128 sosyal medya hesabı incelendi, 496 kişi gözaltına alındı ve 10 kişi ise tutuklandı.
- Yaptıkları haberler ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle 11 gazeteci ve 1 fotoğraf sanatçısı gözaltına alındı, tutuklanan gazeteci sayısı ise 1’dir.
- Covid-19 salgını ve bu kapsamda alınan önlemlere ilişkin mahkeme kararlarıyla erişim engeli getirilen haber sayısı 193’tür.
- Programlardaki ifade ve yorumlar gerekçe gösterilerek Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından 1 televizyon kanalına 3 kez program durdurma cezası, 1 televizyon kanalına ise idari para cezası verildi.
- 3’ü Tabip Odası 2’si Baro olmak üzere 5 kurum hakkında soruşturmalar açıldı, tabip odalarından 2 yönetici gözaltına alındı. Ayrıca bir kurumun 17 üyesine soruşturma açıldı.
- Covid-19 ile ilgili yaptıkları açıklamalar gerekçe gösterilerek 2 milletvekili hakkında soruşturma açıldı.
Gerekçeleri arasında “Korona virüsü salgınının yayılmasının önlenmesi”nin de bulunduğu eylem ve etkinliklerin yasaklanmasına dair mülki idarelerin kararlarının sayısı 271’dir.
- 11 il ve 2 ilçede eylem ve etkinlikler doğrudan Covid-19 gerekçesiyle yasaklandı, 17 ilde eylem ve etkinliklere katılım için giriş ve çıkışlar sınırlandı, 1 ilde genel kurullar da dahil olmak üzere geniş katılımlı etkinlikler ertelendi.
- Ayrıca 26 etkinlik Covid-19 salgını gerekçe gösterilerek mülki idare amirleri tarafından yasaklandı.
- Covid-19 salgınına yönelik önlemlere dair eleştirel eylemler, salgın ile ilgili bilgilendirici etkinlikler ve yaşamını yitiren sağlık çalışanlarını anmak için etkinlikler de dahil olmak üzere 16 etkinliğe kolluk güçleri müdahale etti, 85 kişi gözaltına alındı, 33 kişiye para cezası verildi.
- Çeşitli amaçlarla yapılan 14 barışçıl toplantı ve gösteriye ise Covid-19 gerekçe gösterilerek müdahale edildi.
- Müdahalelerde gözaltına alınan toplam 666 kişiye salgın ile ilgili tedbirlere uymadıkları gerekçesiyle uygulanan para cezası toplam 1 milyon 820 bin 900 Türk Lirası’dır.
- Salgın döneminde ihtiyaç sahiplerine yönelik yardım kampanyaları, örgütlenme ve dayanışma çalışmalarına yönelik müdahalelerde en az 14 kişi gözaltına alındı.
Kaynak: Diyarbakır Söz
