İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, "Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi 2021 Yılı İlk 6 Ay İnsan Hakları İhlalleri Raporu"nu dernek binasında açıkladı. Raporu açıklayan İHD Eş Genel Başkan Yardımcısı Rahşan Bataray Saman, 2021 yılı ilk 6 aylık döneminde insan hakları ihlallerinin sistematik bir biçimde arttığını öne sürdü.
BASKI POLİTİKALARI
Saman, muhalif kesimlere yönelik yaşanan hak ihlallerine ilişkin iddialarda bulunurken, HDP'ye dair işlemleri öne çıkararak, şöyle dedi; “Kürt siyasetçi ve hak savunucularına yönelik baskı politikalarında en son HDP’ye açılan kapatma davası bu politikanın son halkası olmuştur. Erken seçim tartışmalarının yoğunlaştığı bir dönemde HDP’ye yönelik kapatma davası, parti yöneticileri, üyeleri ve aktivistlerine yönelik yargı eli ile yürütülen baskı politikalarına en kısa sürede son verilmelidir. Kayyım politikasının tüm uygulamaları ile kalıcı bir idari yönetim haline getirilerek halkın seçme ve seçilme hakkının tümü ile bertaraf edildiğine tanık olduk.”
6 AYLIK BİLANÇO
İşlenen suçlardaki artışların en önemli sebeplerinin “cezasızlık” olduğunu ileri süren Saman, son dönemlerde tekrar gündeme gelen devlet yetkilileri eliyle işlenen ağır suçlar ve insan hakları ihlallerine ilişkin açıklamalar ve beyanlarına dikkat çekti.
2021 yılı ilk 6 ayında, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde yaşanan ihlallerle ilgili şu iddiada bulundu: “2021 yılı ilk 6 ayında meydana gelen silahlı çatışma ortamında bölgemizde, 29 kolluk görevlisi yaşamını yitirmiş ve 17 kolluk görevlisi de yaralanmıştır. 129 örgüt üyesi yaşamını yitirdi, en az 2 örgüt üyesi yaralandı. Federe Kürdistan Bölgesi’nde bulunan Garê bölgesinde gerçekleşen hava destekli askeri operasyon sırasında, PKK tarafından alıkonulan 12 kolluk gücü personeli ve bir Irak vatandaşı yaşamını yitirdi."
AÇLIK GREVLERİ
Cezaevlerinde devam eden açlık grevlerine ilişkin konuşan Saman, “Eylemcilerin grevi 23 Ağustos 2021 tarihi itibari ile 270’inci gününe girmektedir. Hapishanelerdeki tecrit başta olmak üzere meydana gelen kategorik hak ihlalleri BM Mandela Kuralarına, CPT tavsiyelerine ve 5275 sayılı İnfaz Kanunu’na aykırıdır. Adalet Bakanlığı tarafından bir an önce yasal olmayan bu uygulamaya son verilmeli, gerek avukat gerekse aile görüşleri yaptırılmalıdır” diye belirtti.
İHD, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölge Temsilcisi Abdulselam İnceören ise, 6 aylık bilançoyu sıraladı. “Güvenlik güçleri tarafından, ‘keyfi öldürme’, ‘silah kullanma yetkisinin ihlali’ veya ‘dur ihtarına uymadığı’ gerekçesiyle 1 kişi yaşamını yitirdi, 6 kişi yaralandı. Cezaevlerinde intihar ettikleri iddia edilerek şüpheli bir şekilde 2 tutuklu yaşamını yitirdi, 1 tutuklu yaralandı. 8 asker ve polis, intihar ettikleri iddia edilerek şüpheli bir şekilde yaşamını yitirdi. 1 siyasi parti yöneticisi saldırı sonucu yaralandı. 1 gazeteci ve 5 sağlık görevlisi gerçekleşen saldırılarda yaralandı. Bölge kentlerinde gerçekleşen silahlı çatışmalarda, 29 kolluk görevlisi yaşamını yitirirken, 17’si de yaralandı. 129 örgüt üyesi yaşamını yitirdi, en az 2 örgüt üyesi yaralandı.
KADINLAR
13 kadın intihar etti, 2 kadın da intihar teşebbüsünde bulundu. 18 kadın aile içi şiddet sonucu yaşamını yitirdi, 10 kadın ise maruz kaldığı şiddet sonucu yaralandı. 3 kadın cinsel saldırıya maruz kaldı. 5 kadın toplumsal yaşamda saldırı sonucu yaşamını yitirdi, 12 kadın ise maruz kaldığı şiddet sonucu yaralandı. 17 kadın cinsel saldırıya maruz kalırken, 9 kadın ise fuhuş yapmaya zorlandı. 1 kadın ise kaçırılma girişimine maruz kaldı.
ÇOCUKLAR
6 çocuk intihar etti. 2 çocuk aile içi şiddet sonucu yaşamını yitirdi. 10 çocuk ise maruz kaldığı şiddet sonucu yaralandı. 4 çocuk cinsel istismara maruz kaldı. 2 çocuk toplumsal yaşamda maruz kaldığı şiddet sonucu yaşamını yitirdi, 3 çocuk ise yaralandı. 11 çocuk cinsel istismara maruz kaldı. 1 çocuk kaçırılarak alıkonuldu ve çocuk şantaj yapılarak cinsel istismara maruz kaldı.
İŞKENCE
En az 42 kişi gözaltında işkenceye ve kötü muameleye maruz kaldı. 54 kişi gözaltı yerleri dışında (sokak-ev baskını) işkence ve kötü muameleye maruz kaldı. 1 kişi korucular tarafından kötü muameleye maruz kaldı. 50 mahpus, cezaevinde işkence ve kötü muameleye maruz kaldı. 7 kişi kolluk güçlerinin ajanlık dayatmalarına maruz kalırken, 5 kişi de tehdit edildi.
CEZAEVLERİ
67 mahpus, gerekçe gösterilmeden sürgün/sevk edildi. 13 mahpus sağlık hakkı ihlaline maruz kaldı. 1 aile görüşü hakkı engellendi. En az 4 mahpus görüşme hakkından yoksun bırakıldı. En az 9 mahpus hakkında soruşturma başlatıldı. 105 mahpusa disiplin cezası verildi. 1 mahpus tecrit edildi.
EKONOMİK VE SOSYAL HAKLAR
Güvencesiz çalışma koşulları sonucu meydana gelen iş kazalarında; 12 işçi yaşamını yitirdi, 6 işçi yaralandı. 104 kişi işten çıkarıldı. 13 kişi görevinden alındı ve 1 kişi de ihraç edildi.
GÖREVDEN UZAKLAŞTIRMA
HDP’li belediyelere yönelik kayyım atamaları devam etti. 2021 yılının ilk 6 ayında; 2 İlçe Belediye Eşbaşkanı görevden alınırken, 1 ilçe belediyeye kayyım atandı. 4 Belediye Meclis Üyesi ve 4 İl Genel Meclis Üyesi görevinden alındı”
Kaynak: Diyarbakır Söz