Soğuk ve kar yağışlı havanın etkisindeki Türkiye'de özellikle riskli bölgelerde çığ öncesinde, sırasında ve sonrasında alınacak önlemler hayat kurtarıyor.
AFAD verilerinden derlenen bilgilere göre, yeni yerleşim bölgelerinde çığ riski bulunan yerlerin tercih edilmemesi, mevcut yapıların sigortalarının yaptırılması ve riskli bölgenin yamaçlarındaki ağaç ve bitki örtüsünün korunması son derece önemli.
Kar yağışının yoğun olduğu bölgelerde yaşayanların hava ve yol durumunu dikkatlice takip etmeleri ve aile afet planlarını hazırlarken çığ riskini göz önünde bulundurmaları gerekiyor.
GÖZLEM ÖNEMLİ
Çığ sırasında ve sonrasında alınabilecek önlemlerden bazıları şöyle:
"Çığ oluşabilecek bölgede rüzgar altı alanlardan, kornişlerin altındaki yamaçlardan ve özellikle içbükey (konveks) profilli ve rüzgarla sürüklenme sonucu oluşmuş kalın depolama alanlarından sakının.
Yüksek riskli bölgelerden geçerken grupla emniyetli yerde bekleyin ve birer birer geçin.
Yoğun kar yağışı ve şiddetli rüzgarın uzaması yüksek çığ riskini doğurduğundan tehlikeli alanlardan uzak durun.
En tehlikeli çığların 30-40 derece eğimli yamaçlarda oluşmasından dolayı bu tür yamaçlara daha fazla dikkat edin. Arazideyken duyulabilecek çökme, kırılma ve oturma seslerinin çığın habercisi olduğunu unutmayın."
ÇIĞ SIRASINDA
"Çığın meydana geldiği anda soğukkanlı davranmak çok önemli. Çığın büyüklüğüne, hızına, patikanın genişliğine ve etrafta bulunan araçlara bakarak en kısa sürede riskli alanı terk ederek daha güvenli yerlere ulaşın.
Sırt çantası taşıyanların çığın topuğu civarında yüzeyde kalma şanslarının fazla olmasından dolayı çantanızı çıkartmayın.
Çığın daha yavaş, yüksekliğinin az olduğu kenar kısımlarına ulaşmaya çalışın.
Bağırarak veya başka ses kaynakları (korna, çan, ıslık) kullanarak çevrenizdekileri uyarın.
Kayak yaparken çığ önünde kalındığında çığın rotası dışına doğru kaymaya çalışın, kayak yaparken çığa yakalanmak kesin ise kayak sopalarını ve kayakları çıkarıp atın ve sabit ağaç gibi bir cisme tutunun.
Çığ sırasında şayet bir araç içindeyseniz motoru durdurun ve ışıkları söndürün.
Araçtaki oksijen miktarını korumak için sigara içmeyin, ateş yakmayın.
Telsiz varsa çağrı yapın ve telsizi alıcı konumunda sürekli açık tutun.
Çığa maruz kalırsanız yerden destek alarak ve geniş yüzme hareketleri yaparak akan karın üstünde ve mümkünse kenarında kalmaya çalışın.
Ağzınızı sıkıca kapatın, kafanız kar altında kaldığı anda mümkünse uzun süre nefesinizi tutmaya çalışın.
Akışa kapılırsanız bacaklarınızı ve kollarınızı birbirine yapıştırarak oturma pozisyonu alın.
Mümkünse çığ durmadan kısa süre önce bacaklarınızla yeri sertçe iterek kalkmaya çalışın.
Çığ durmadan önce mutlaka bir elinizi yüzün önünde (ağzınızı ve burnunuzu kapatacak şekilde), diğer elinizi de başınızın üzerinde (yüzeye doğru uzatarak) tutun ve kar altında kaldığınız zaman boyunca hayati önem taşıyacak olan nefes boşluğunu genişletin. Başınızı sağa sola çevirerek boşluğu büyütmeye çalışın."
ÇIĞ SONRASINDA
"Çığ sonrasında karda ses iletimi az olmasına rağmen eğer yüzeye yakın olduğunuzu hissediyorsanız bağırın ve enerjinizi dikkatli kullanın.
Şayet araç içindeyseniz dışarıya ses (korna) ve ışık verecek herhangi bir alet (fener) kullanın.
Araçta bir çubuk veya benzeri bir alet varsa kar içinde yukarı doğru batırın, kurtarmaya gelecek olanların çubuğu görmelerini sağlayın.
Aracı çevreleyen karı kazmaya çalışın ancak kazarken kendinizi güvende hissetmiyorsanız emniyetiniz için araç içinde kalın. Mümkünse 112'yi arayarak durumu bildirin.
İlk yardım eğitiminiz yoksa ve zorunlu olmadıkça çığdan kurtarılan kişileri hareket ettirmeyin. Çığdan etkilenen kişilerin öncelikle üzerini örtün, doğrudan sıcak bir ortama kesinlikle sokmayın."
Kaynak: Diyarbakır Söz