Sağlık Bilimleri Üniversitesi Sultan Abdülhamid Han Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gürkan Mert, mikropların hızlı çoğalma yetenekleri sayesinde uzun süre açıkta sergilenen besin maddelerinin tüketiciler için gıda zehirlenmesi potansiyeli oluşturduğunu belirterek, "Bu kadar çeşitli yollarla bulaşma potansiyeline sahip besin zehirlenmesi etkenlerinin patojen olmasını kolaylaştıran ortamlar olan piknik ve açık büfelerde gıda tüketimine karşı çok dikkatli olmalıyız." dedi.
Mert, sıcaklıkların artmasıyla birlikte pek çok hastalığın nedeni olan patojenlerin yiyecekleri enfekte ettiğini belirtti.
Sadece mikropların değil eğer varsa yiyecekte bulunan zehirli kimyasalların ve zararlı bazı maddelerin de besin kaynaklı hastalıklara neden olabildiğini dile getiren Mert, besin kaynaklı hastalıkların pek çoğunun aslında enfeksiyonlara neden olan bakteri, virüs ve parazitler olduğunu anlattı.
Uzmanından piknik ve açık büfe uyarısı
Doç. Dr. Mert, bu mikropların veya salgıladıkları toksinlerin vücuda girdikten sonra sindirim sisteminde pek çok farklı bulgulara neden olduğunu ancak genel bulguların bulantı, kusma, karın ağrısı ve ishal şeklinde görüldüğünü aktararak, "Hastalığın şiddeti hayatı tehdit eden durumlardan hafif belirtilere kadar farklı seyredebilir. Besinler genellikle üretilme ve hazırlanma dönemlerinde mikroplar tarafından kontamine olmaktadır." ifadelerini kullandı.
Kesim esnasında hayvanların bağırsaklarındaki mikropların etlere bulaşabildiğini, taze meyve ve sebzelerin kanalizasyonla kontamine sularla yıkanması halinde kirlenebildiğini dile getiren Mert, şöyle devam etti:
"Yaz aylarında piknik yapanlar, bulundukları bölgenin pınar ve çeşme sularını içme suyu olarak kullanırlar, bu sulara insan, hayvan dışkısı veya atıklarının karışmış olması suyu kirletir. İçme suyu olarak kullanılmasa bile kirli suyla yıkanmış sebze ve meyvelere mikrop bulaşır. Piknik yapanlar için bir başka tehlike içecekleri soğutma ihtiyacı olduğunda kullanılan buzların içerdiği tehlikelerdir. Buzlar eğer kirli sulardan dondurularak yapıldıysa ishal nedeni olabilmektedir."
Pek çok bakterinin buzdolabında çoğalmasını gerçekleştiremediğini ancak, bazı bakterilerin buzdolabında dahi üremelerini sürdürebildiğine işaret eden Mert, "Normal görünümlü bir yumurta salmonella bakterisiyle bulaşmış olarak karşımıza çıkabilir. Kabuklu bazı deniz hayvanları deniz suyunu süzerken vibrio bakterilerini veya norovirüsleri alabilir." dedi.
- Sütlü, mayonezli yiyeceklerle, et, krema ve yumurtaya dikkat
Mert, enfekte yiyeceklere dokunan kişilerin çapraz bulaştırmayla başka bir gıdaya mikrop geçebileceğini anlatarak, mikropların mutfaklarda bir başka yiyeceğe bıçaklardan ve kontamine yüzeylerden transfer olabileceğini ifade etti.
Tamamen pişmiş bir yiyeceğin bile çiğ bir yiyeceğin üzerindeki mikropla teması halinde yeniden kontamine olabileceğini, bir bakterinin besin zehirlenmesine neden olması için uygun koşullarda ve nemde çoğalması gerektiğini dile getiren Mert, şöyle devam etti:
"Sıcak hava, nem ve uygun besin maddeleri, bir bakterinin 12 saat içinde milyonlara ulaşmasını sağlamakta, hafifçe kontamine gıdalar bile sabaha kadar yüksek oranda enfekte edici hale gelebilmektedir. Sıcak ortamda veya açıkta kalan yiyecekler bu üremeyi çok daha hızlı şekilde gerçekleştirmektedir. Sütlü ve mayonezli yiyecekler, et, krema, yumurta içeren gıdalar diğer besinlere göre çok daha çabuk bozulabilme potansiyeline sahiptir. Açıkta satılan veya otel ve tatil köylerinde açık büfelerde bu tip besinlere çok sık rastlanmaktadır. Mikropların hızlı çoğalma yetenekleri sayesinde uzun süre açıkta sergilenen besin maddeleri tüketiciler için gıda zehirlenmesi potansiyeli oluşturmaktadır. Bu kadar çeşitli yollarla bulaşma potansiyeline sahip besin zehirlenmesi etkenlerinin patojen olmasını kolaylaştıran ortamlar olan piknik ve açık büfelerde gıda tüketimine karşı çok dikkatli olmalıyız."
Mert, çocukların bu konuda en zayıf halka olduğunu belirterek, bu durum nedeniyle yaz aylarında ishal nedeniyle hastanelere başvuru sayısında artış görüldüğünü aktardı.
Kaynak: Diyarbakır Söz
