Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Önder Ofluoğlu, kemik tümörleriyle ilgili sorularımızı yanıtladı.
KEMİK TÜMORU NEDİR?
Kemik tümörleri, normalden hızlı ve kontrolsüz büyüyen, iyi huyluysa bulunduğu kemiğe, kötü huyluysa aynı zamanda organlara da yayılabilen tümörlerdir. Aslında kemiğin içindeki dokulardan kaynaklı tümörlerden bahsediyoruz. Bunları, kemik, kıkırdak ve kemiğin içinde yer alan diğer dokular (yani kemik iliği ve bağ dokuları) olarak sıralayabiliriz. Tümör, bunların hepsinden köken alabilir. Bu grup içinde yumuşak doku türlerini de sayabiliriz. Yumuşak doku tümörleri, hareket sistemini (kollar, bacaklar, omurga, omuz kuşağı ve leğen kemiği) ilgilendiren tümörlerdir. Bunlar, ortopedik onkolojinin ilgi alanına giren ve bir uzman tarafından tedavi edilmesi gereken tümörlerdir.
KANSERLE İLGİSİ NEDİR?
Kanserleri üç ana gurupta değerlendirebiliriz. Bunların birincisi iç organlardan kaynaklı kanserlerdir; akciğer, böbrek, mide, kolon, meme, prostat vb. kanserler bu gruba dahildir. İkinci grup kanser türleri, kemik iliği ve kan kökenli tümörleridir; lenfoma ve lösemi bu gruba girer. Üçüncü kanser tipiyse bağ dokusu tümörleridir; kemik, eklem kıkırdağı, damar, sinir, yağ dokusu vb. olarak sayabiliriz. Hareket sisteminin kötü huylu tümörleri yani kanserleri sarkoma adını alırlar.
KİSTLER SIKLIKLA GÖRÜLÜR
Kemik tümörüyle kemik kanseri aynı mıdır?
Hayır, her tümör kanser değildir. İyi huylu tümörler kanser olmayıp yalnızca bulundukları bölgede sorun oluştururlar. Kötü huylu kemik tümörleri, kemik kanseri olarak değerlendirilirler. Kemikte görülen bazı kanserlerse; akciğer, böbrek, prostat, meme vb. organlarda (bu kanser türleri kemiğe sıçramaya eğilimlidir) ortaya çıkan kanserlerin kemiğe sıçrama yapması sonucunda görülürler.
İyi huylu tümörlerin görülme sıklığı nedir?
İyi huylu tümörlerle kötü huyluları ayırmak gerekiyor. Örneğin, iyi huylu tümörlerden olan kemik kistleri sık görülmektedir. Kemiklerdeki gelişim bozukluğuyla kendini gösteren küçük fibröz bağ dokusu tümörleri de iyi huylu tümörler içinde yer alır ve sık görülür. Her çocukta görülebilen ve tesadüfen rastlanılan küçük lezyonlardır.
ERGENLİK DÖNEMİNDE YÜKSEK
Kötü huylu tümörlerin görülme sıklığı nedir?
Kötü huylu tümörler içinde en sık rastlanılan, kemiğin kendi içinden çıkan sarkom dediğimiz tümörlerdir. Kemik kökenli sarkomlardan en sık görülenleri osteosarkom, Ewing sarkomu ve kondrosarkomdur. Osteosarkom, kemik hücrelerinden çıkan ve en sık görülen kötü huylu kemik tümörüdür. Daha çok diz çevresinde, kalça bölgesinde ve omuz eklemine yakın kemiklerde ortaya çıkar. İkinci sıklıkta görülen kötü huylu kıkırdak kökenli bir tümördür. Son olarak Ewing sarkomu, daha genç hastalarda ve çocuklarda karşılaştığımız bir kanser tipi. Bu şekilde ortaya çıkan kemik kökenli kanserler, akciğer, mide ve meme kanserleri kadar sık görülmez. Türkiye’de bu tümör türlerinin her biri yılda en fazla 150-200 kişide görülmektedir.
HASTALIK KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Kemik tümörleri her yaşta görülebilse de genellikle gençlerde rastlanır. Bir bebek de kemik kanserli olarak doğabilir, 80 yaşında yaşlı bir hastada kemik kanserine yakalanabilir. Ancak sıklıkla görülme oranı 15-25 yaş arasıdır. Özellikle osteosarkom, genç yaşlarda daha sık görülür. Kıkırdak kanseri dediğimiz kondrosarkomsa, osteosarkoma göre daha ileri yaşta (35 yaş ve üzeri) görülme sıklığı daha fazladır.
BOY ATMA DÖNEMiNE DiKKAT
Kemik tümörleri farklı şekillerde görülse de ergenlik döneminde, hızlı boy atan çocuklarda ve erkek çocuklarda ortaya çıkma sıklığı daha fazladır. Özellikle çocukların hızlı boy atma dönemlerinde görülür. Neden sorusunun cevabıysa bilinmiyor.
SiMETRiK OLMAYAN AĞRI YAŞANIYOR
Kemik tümörleri ağrıları simetrik değildir; yani hem sağ hem de sol tarafta birden görülmez. Büyüme ağrılarıysa simetriktir. Çocuk top oynadıktan sonra her iki bacağı da ağrıyorsa, ağrı ilaç ya da istirahatla geçiyorsa buna büyüme ağrısı diyebiliriz. Ayrıca tümörlerde özellikle gece ağrıları olurken, büyüme ağrıları genellikle uyku sırasında ortaya çıkmaz ve daha hafif ağrılarla kendini gösterir.
Kaynak: Diyarbakır Söz