Türk Yoğun Bakım Derneği, T. C. Sağlık Bakanlığı’nın destek ve katılımı ile ülkemizdeki tüm sağlık personeline yönelik bir eğitim kampanyası başlattı.
HASTANELERDE YATAN HASTALARIN YÜZDE 50'DEN FAZLASININ ÖLÜM NEDENİ SEPSİS
Anesteziyoloji ve Reanimasyon uzmanı Yrd. Doç. Dr. Sedef Tavukçu Özkan, sepsisin vücuttaki herhangi bir enfeksiyona karşı vücudun aşırı derecede ve hayatı tehdit eden reaksiyonundan kaynaklandığını belirtti ve şunları söyledi, "Sepsis doku hasarına, organ yetmezliğine ve ölümüne yol açabilecek komplikasyondur. Sepsise en sık akciğer, idrar yolu, kadın, cilt ve bağırsak enfeksiyonları neden olur.Tüm dünya için ciddi bir tehdit olan sepsis, vücudun enfeksiyona karşı geliştirdiği normal dışı yanıt ile organ fonksiyonlarında bozukluk, çoklu organ yetmezliği, şok ve ölüme neden olmaktadır. Hastanede tedavi edilen tüm sepsis hastalarında ölüm oranı ortalama yüzde 20-60 kabul edilmektedir. Tanı ve tedavide 1 saat gecikme kişinin hayatına mal olmaktadır. İlk saat içinde tedavi başlandığında ölüm oranı yüzde 20 ve daha düşük oranlara gerilerken, saatler ilerledikçe bu oran artmaktadır. Sepsis hastalarında ölüm oranı 6. saatte başlanan tedavide yüzde 60’a yükselmektedir."
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ ZAYIFSA DİKKAT
Sepsisin genç, yaşlı, zengin, fakir, ırk ve cinsiyete bakmaksızın ölümcül klinik tabloyu oluşturduğunu belirten Dr. Özkan sözlerine şöyle devam etti, "Bağışıklık sistemi zayıflamış, 65 yaşında veya daha yaşlı, 1yaşından daha küçük kişilerin riski daha yüksektir. Diyabet, AIDS, kanser, böbrek ve karaciğer hastalığı olanlarda sespis gelişebilmektedir. Ciddi yanık ve fiziksel travmalarda da ortaya çıkabilir. Dünyada her yıl 31 milyon 500 bin kişide sepsis geliştiği tahmin edilmektedir. Sepsis gelişen hastaların ölüm olasılığı hastanın genelsağlık durumu ve yaşı, tanı koyulma zamanı, tedavinin başlama zamanı, tedavinin yeterliliği, tedavinin yapıldığı sağlık kuruluşunun yeterliliği, hastalığın şiddeti gibinedenlere bağlı olarak yüzde 20-80 arasında değişir. Ülkemizde sepsis gelişen hastaların hastane ölüm oranlarıhastalığın şiddetine bağlı olmakla birlikte ortalama %60civarındadır. Her yıl sepsis gelişen hastaların 5.5-8 milyonunun hayatınıkaybettiği düşünülmektedir.ABD’de her yıl 1 milyon 670 bin kişide sepsis gelişmekte ve bu hastaların 258.000’i hayatınıkaybetmektedir.İngiltere’de her yıl 150.000-260.000 kadar sepsis vakasıgörülmektedir. Sepsis akciğer kanseri-prostat kanseri-meme kanseri-AIDStoplamından daha fazla kişide görülmektedir.Hastanelerde gerçekleşen her 2-3 ölümden birisinin Sepsis ile ilişkili olduğu gösterilmiştir."
BELİRTİLERİ ÖNEMSEYİN
Sepsisin tek bir belirti veya bulgusu olmadığını belirten Dr. Özkan, "Sepsis birçok belirti ve bulgunun farklı kombinasyonlarla biraraya gelmesi ile belirti verir. Sepsis, bir enfeksiyon hastalığı sonucunda ortayaçıktığından öncelikle enfeksiyona bağlı belirtiler (öksürük,balgam çıkartma, ishal, kusma, boğaz ağrısı olabilmektedir. Buna ek olarak, titreme, ateş veya vücut ısısı düşüşü, rahatsızlık hissi veya ağrı, nemli veya terli cilt, nefes alıp vermede sıkıntı, kalp hızı artışı ve idrar çıkışının olmaması görülür" dedi.
TEDAVİDE ZAMAN KAYBEDİLMEMELİ
Tedavinin içeriğini anlatan Dr. Özkan sözlerine şöyle devam etti, "Yoğun bakım ünitelerinde enfeksiyonlar tedavi edilir, hayati organ fonksiyonlarının devamlılığı sağlanır, kan basıncı düşüşüne engel olunur. Bu amaçla antibiyotikler ve çeşitli serumlar kullanılır. Normal kan basıncını ve kan oksijen düzeyini devam ettirmek için hastalara serumlara ek olarak serum içindedeğişik ilaçlar verilir, oksijen uygulanır ve suni solunum cihazlarına bağlanılarak solunumları desteklenir. Böbrek problemi gelişen hastalarda ilgili ilaç tedavileri vefarklı diyaliz uygulamaları yapılır. Tüm bunlara ek olarak çok farklı başka tedavi yöntemlerinin bir arada kullanılması gerekli olabilir. Sepsise ne kadar erken tanı konulur ve ne kadar erken tedavi başlanabilir ise kurtulma ve özellikle sekelsiz kurtulma şansı o kadar yüksektir."
Sepsise yol açabilecek grip, zatürre ve diğer enfeksiyonlar için gereken sıklıklarla ve gereken kişilerde aşılanma yapılmasının önemine dikkat çeken Dr. Özkan, "Enfeksiyonların gelişmesine engel olmak önemlidir. Sepsis acil tanı ve tedavi gerektiren bir durumdur. Bu nedenle sepsis belirtileri tespit edilir ise vakit kaybedilmeden hastaneye gidilmelidir" dedi.
Kaynak: Diyarbakır Söz