Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Esin Yalçınkaya, solunum yolu enfeksiyonu hastalıkları arasındaki farklar, tedavi yöntemleri ve grip aşısı için en doğru zaman hakkında açıklamalarda bulundu.
Üst solunum yolu enfeksiyonları soluk borusu seviyesinin üzerindeki solunum yollarının enfeksiyonlarıdır. Tüm dünyada en sık rastlanan enfeksiyon hastalıklarının başında gelir. 5 yaş altındaki çocuklar yılda ortalama 8-10 kere üst solunum yolu enfeksiyonu geçirmektedir.
NEZLE (SOĞUK ALGINLIĞI)
Genellikle 4-10 gün içinde kendiliğinden düzelen, virüslerin neden olduğu enfeksiyonlardır. En sık rinovirüs denilen virüsler sebep olur. Tipik olarak burun tıkanıklığı, burun akıntısı, öksürük ve boğaz ağrısı semptomları ile seyreder. Hafif ateş ve vücutta kırgınlık hissi de bu tabloya eşlik edebilir. Çocuklarda orta kulak enfeksiyonu, alt solunum yollarının enfeksiyonu, sinüzit de tabloya eşlik edebilir. Yetişkinde ise sinüzit, nadiren alt solunum yollarının enfeksiyonları görülebilir.
Genellikle toplu yaşamın arttığı kış aylarında sık görülür. Tanı hikâye ve klinik muayene ile konur. Tanı konulduktan sonra özellikle tekrarlayan vakalar alerji yönünden değerlendirilmelidir. En iyi tedavi istirahat ve bol sıvı alımının sağlanmasıdır. Tedavi hastanın semptomları göz önünde bulundurularak planlanır.
BURUN TIKANIKLIĞI VE BURUN AKINTISI
Bol sıvı alması önerilir. Burun tuzlu su ihtiva eden solüsyonlarla yıkanmalıdır. Başın yatarken yükseltilmesi faydalıdır. Özellikle kuru ortamlarda çevrenin buharla nemlendirilmesi önerilir. Cevap vermeyen vakalarda 5 gün boyunca burun salgılarını azaltan(dekonjestan) spreyler kullanılabilir. Ayrıca aynı amaçla ağızdan alınan ilaçlar da tercih edilebilir. Doğal gıdalarla C vitamini alımını arttırmak da uygun bir yaklaşımdır.
Grip mi nezle mi
Ağrı ve ateş: Bazı hastalarda şiddetli baş ağrısı, vücutta kırgınlık veya ateş görülebilir. 0-6 yaş grubunda 38,5 derecenin üzerinde ateş görülmesi çocuğun havale (febril konvülzyon) geçirmesine sebep olabilir. Bu durumda ateş düşürücü ilaçlar tercih edilmelidir. Ancak ateş vücudun bir savunma mekanizması olup hafif ateşte ilaç kullanılması gereksizdir.
Boğaz ağrısı: Boğaz ağrısı için gargara ve spreylere ek olarak pastiller kullanılabilir.
Öksürük: Bol sıvı alımının sağlanması öksürük şiddetini azaltabilir. Şiddetli öksürüklerde balgam söktürücü ilaçlar tercih edilmelidir.
Hastalık semptomlarında düzelme olmama veya kötüye gitme durumlarında 3-7 gün içinde mutlaka tekrar doktor kontrolü gerekir.
GRİP (İNFLUENZA)
Grip ateş, kas ağrısı, baş ve boğaz ağrısı, öksürük, çocuklarda bazen kusma ve ishal ve 1-3 hafta halsizlik ile seyreden bir enfeksiyon hastalığıdır. Ateş genellikle 3-5 gün sürer ve akşamları daha yüksektir. Öksürük önce kuru vasıftadır, 3-4 gün sonra balgamlı olabilir, 2 hafta kadar sürebilir. 3-4 gün süren gözde kızarıklık, yaşarma, ağrı eşlik edebilir. İnfluenza hastalığının ilerlemesi orta kulak enfeksiyonu, sinüzit gibi bakteriyel enfeksiyonlara sebep olabilir. En korkulan durum ise akciğer enfeksiyonudur (pnömoni).
Grip mi nezle mi
Etken büyük salgınlara sebep olabilen influenza A ve B virüsleridir. Bu virüs kişiden kişiye direk temas veya solunum yolu akıntıları ile bulaşabilir. En sık kreş ve ilkokul çocuklarında görülür. Virüs bulaştıktan sonra 1-3 gün içinde semptomlar ortaya çıkar. Semptomlar başlamadan 24 saat önce veya semptomların bulunduğu süre (5-7 gün) boyunca bulaşıcıdır.
Grip semptomlarının tedavisi nezlede olduğu gibidir. İnfluenza hastalığına bakteriyel enfeksiyonların eklenmesi durumunda antibiyotik tedavileri eklenmelidir. Tedavide ilk 48 saat içinde amantadine ve rimantadine denilen virüs tedavisinde etkili ilaçlar verilebilir. Bu ilaçlar hastalık süresini kısaltır ve normal günlük aktivitelere daha kısa sürede başlamayı sağlar. Ancak rutin kullanımları önerilmez. Bağışıklık sisteminde yetersizlik olan riskli hastalarda tercih edilmelidir.
Korunma: Hastalığın solunum yolu ile bulaşması sebebiyle hasta kişilerin kapalı ortamlarda sağlıklı insanlarla bir arada olması influenzanın yayılmasını kolaylaştırır. Bu nedenle hastaların, hastalık belirtileri aktif olan dönemde iş veya okula gitmemesi daha uygundur.
İnfluenza hastalığından korunmanın en etkili yolu grip aşısı yaptırmaktır. Ülkemizde influenza kasım-nisan aylarında sık görüldüğü için eylül-ekim aylarında aşı yapılması daha uygun olur.
Kaynak: Diyarbakır Söz
