Çölyak hastalarının kullanmaması gereken glutensiz ürünler konusunda araştırma yapan Mehmet Tanrıseven, kızı için geliştirdiği glutensiz ürünü bulma programı ile Çölyak hastalarına adeta umut oldu
Kamuda görevli Mehmet Tanrıseven, gelişim geriliği şikayetiyle hastaneye götürdüğü 9 yaşındaki kızı Berra Tanrıseven'in bağırsaklardaki sindirimi sağlayan yapıların bozulması nedeniyle ince bağırsakta hasarlar oluşturan bir alerjik sindirim sistemi sorunu Çölyak hastası olduğunu öğrendi.
Baba Mehmet ve anne Dilek Tanrıseven, buğday, arpa, çavdar, yulaf gibi tahılların içerisinde bulunan "gluten" isimli proteinin hasara neden olmasından dolayı kızlarının beslenmesinde glutensiz ürünlere yöneldi.
20 sayfalık listeyle alışveriş
Baba Tanrıseven, pahalı ve bulunması zor olan glutensiz ürünleri daha önce ellerindeki 20 sayfalık bir listeyle market raflarında aradıklarını belirterek, şunları söyledi:
"Bu hastalığın bir tedavisinin olmadığını ve kızımızın ömür boyu glutensiz diyet uygulamak zorunda olduğunu öğrendik. Ürünün içerisinde gluten olmasa dahi diğer etkenlerle gluten bulaşmış olabiliyor. Bu da bize büyük bir risk getiriyor. Riski azaltmak için Çölyak dernekleri tarafından glutensiz ürünlerin listesi hazırlanıyor. Ancak 45 bin ürünün bulunduğu yirmi sayfalık bir listeyle alışveriş yapmak çok zor."
Avrupa'da kullanılan barkod okuma yöntemiyle glutensiz ürünlere ulaşmayı sağlayan bir cep telefonu uygulamasını kullanmak istediğini, fakat uygulamada kayıtlı ürünler Türkiye'de bulunmadığı için istedikleri faydaya ulaşamadıklarını aktaran Tanrıseven, şu değerlendirmede bulundu:
"Glutensiz ürünlere ulaşmayı kolaylaştırmak için araştırmaya yöneldim ve teknolojiden faydalanmaya çalıştım. Tanıdığım bilgisayar programcılarıyla bir araya gelerek yaklaşık 4 aylık bir çalışmayla 'Gluten Scanner' isimli bir program geliştirdik. Barkod okuma yöntemiyle çalışan bu uygulamaya Türkiye'deki glutensiz 45 bin ürünü ekledik. Ürünlerin listesini zaman zaman güncelleyerek hastaların daha çok ürüne ulaşmasını sağlamaya çalışıyoruz. Daha önce marketlerden yaptığımız alışverişlerin süresi 2-3 saati bulabiliyordu. Bu uygulama sayesinde 15-20 dakikada alışverişimizi tamamlayabiliyoruz."
bağırsaklardaki besin emilimini sağlayan villus denilen yapıların bozulmasına sebep olan ve dolayısıyla da yiyeceklerdeki besinin emilmesini engelleyen ve ince bağırsakta hasarlar oluşturan bir sindirim sistemi hastalığıdır.
Küçük çocuklarda kusma, ishal, karın şişliği, iştahsızlık, kilo alamama ve boy uzamasında yavaşlama gibi tipik belirtilerle ortaya çıkabileceği gibi daha ileri yaşlarda sadecekansızlık, boy kısalığı, kemik zayıflığı ve nedeni bilinemeyen karaciğer hastalığı gibi çok değişik belirtilerle de kendini gösterir.
Çölyak hastası olan kişiler buğdayda arpada çavdarda ve kesin olmamakla birlikte, yulafta bulunan ve gluten olarak adlandırılan bir proteine tahammül edememektedir.
Çölyaklı hastalar gluten içeren yiyecekler yediklerinde, onların bağışıklık sistemleri bunu ince bağırsaklara zarar vererek yanıtlar. Özellikle çok küçük ve parmak şekline benzeyen villus olarak adlandırılan ince bağırsaktaki emilimi sağlayan yapılar kaybolur (düzleşir ve görevini yapamaz hale gelir.)
Yiyeceklerdeki besinler bu villuslardan geçerek kan dolaşımı içine emilirler. Villuslar olmadan kişi; ne kadar yiyecek yerse yesin; beslenemez.
Vücudun kendi bağışıklık sistemine zarar vermesinden dolayı çölyak hastalığı oto-immün sistem rahatsızlığı olarak düşünülmektedir. Bununla birlikte, yiyeceklerin emilememesinden dolayı sindirim rahatsızlığı olarak da sınıflandırılabilmektedir.
Çölyak hastalığının kesin tanısı ancak deneyimli bir gastroenterolog tarafından yapılacak kan tahlilleri ve ince bağırsak biyopsisi ile tanımlanabilir.
Çölyak hastalığı genetik bir hastalıktır, yani ailevi kalıtım söz konusudur. Bazen hastalık bir ameliyat, çocuk doğumu, hamilelik, viral enfeksiyon ya da şiddetli duygusal stresten sonra tetiklenebildiği gibi ilk seferde de aktif olabilir.Hastalık yaşamının her hangi bölümünde ortaya çıkabilmektedir. Çölyak kimi kişilerde çocukluk, kimilerinde ergenlik, kimilerinde ise orta yaş grubunda ortaya çıkabilmektedir
Çölyak hastalığının kesin tanısı ancak deneyimli bir gastroenterolog tarafından yapılacak kan tahlilleri ve ince bağırsak biyopsisi ile tanımlanabilir.
Çölyak hastalığı genetik bir hastalıktır, yani ailevi kalıtım söz konusudur. Bazen hastalık bir ameliyat, çocuk doğumu, hamilelik, viral enfeksiyon ya da şiddetli duygusal stresten sonra tetiklenebildiği gibi ilk seferde de aktif olabilir.Hastalık yaşamının her hangi bölümünde ortaya çıkabilmektedir. Çölyak kimi kişilerde çocukluk, kimilerinde ergenlik, kimilerinde ise orta yaş grubunda ortaya çıkabilmektedir
Kaynak: Diyarbakır Söz