Özellikle çocukluk çağında kafaya alınan darbelerle ilgili bilinmesi gerekenleri Hisar Intercontinental Hospital Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Bahadır Ay’a sorduk…
Kafaya alınan darbelerde yapılması gereken ilk müdahale nedir?
Çocukluk çağında geçirilen kafa travması acil servislerde sık karşılaştığımız bir durum ve birçoğu ciddi sağlık problemi oluşturmaz. Yine de anne baba olarak evde bu sorumluluğu üzerinize almamalı ve en kısa zamanda çocuğunuzu bir sağlık merkezine götürüp muayene ettirmelisiniz. Sağlık merkezine ulaşmadan önce evde yapabileceğiniz basit ama önemli şeyleri şöyle sıralayabiliriz:
•Öncelikle travma sonrası çocuğunuz bilincini kaybetmişse havayolunun açık olduğundan emin olmalısınız.
• Travma sonrası ciltte kanamaya neden olan bir kesi mevcut ise steril bir gazla, eğer o yoksa temiz bir bezle yara-kesi üzerine tampone ederek kanamayı durdurabilirsiniz.
Kafaya alınan darbelerde ne gibi tetkikler yapılır?
Kafa travması sonrası travmanın nasıl gerçekleştiğini detaylı olarak sorgulayarak hastayı muayene ederiz. Muayene sonrası Direkt Kafa Grafileri (Röntgen), Bilgisayarlı Tomografi veya MR isteyebiliriz. Muayene sonucunda herhangi bir problem görmediğimizde; hastadan bazen hiçbir tetkik istemeyebilir ve hasta yakınlarını travma konusunda bilgilendirerek evine göndeririz.
Çocuğun darbeden etkilendiğini nasıl anlarsınız?
Kafa travması sonrası çocukta bilinç düzeyinde bozulma veya koma, geçici bilinç kaybı, davranış değişiklikleri, bulantı ve/veya tekrar eden kusmalar olayı ciddiye almanıza yönelik belirtilerdir.
Çocukları travmalardan korumak için alınabilecek önlemler nelerdir?
• Çocuğunuz henüz tutunarak ayağa kalkamıyorsa, yattığı karyolanın her iki yanında bariyer olması onun yataktan düşmesini engeller. Çocuğunuz tutunarak ayağa kalkabiliyorsa bariyer tek başına yeterli olmaz. Karyolanın çok fazla yüksek olmaması ve etrafına minder gibi yumuşak malzemelerin konulması bariyeri aşıp düşmesi halinde ciddi bir koruma sağlar.
• Emekleme ve yeni yürüme döneminde olan çocuğunuzu uzun süre yalnız bırakmayın.
• 2. kat ve üstü dairelerde oturuyorsanız ve çocuğunuz yürüme çağında ise pencerelerinizi çocuğunuzun açamayacağı şekilde dizayn ettirin.
• Televizyon, dolap gibi çocuğunuzun asılıp üzerine düşürebileceği eşyaları sabitleyin.
• Çocuklarınızın tek başına balkon ve merdiven boşluğu gibi yerlerde bulunmalarını engelleyin.
Kafaya alınan darbeler çocuklarda ne gibi sorunlara yol açabilir?
Kafa travması sonrası?
• Saçlı deri kesileri veya yumuşak doku yaralanmaları.
• Kafatasında kırıklar,
• Beyin zarı ile kemik arasında (Epidural) kanamalar,
• Beyin zarı ile beyin dokusu arasında (Subdural) kanamalar,
• Beyin dokusu içinde (İntraserebral) kanamalar en sık karşılaşılan sorunlardır.
Travma sonrası yapılan tetkiklerde ışın (radyasyon) alma riski var mı?
Direkt kafa grafileri ve bilgisayarlı tomografide hasta radyoaktif ışına maruz kalır. MR’da böyle bir durum söz konusu değildir. Pek çok anne baba bu nedenle travma sonrası çocuğuna tomografi çektirmek istemez. Oysa tomografi, travma sonrası çok kıymetli bilgiler veren, hayat kurtaran bir tetkiktir. Daha çabuk sonuç vermesi, kırıkları daha iyi göstermesi, MR’a kıyasla çocuklara daha kolay ve daha hızlı uygulanabilir olması tomografinin avantajlarıdır. Çekim sırasında kafa dışındaki vücut bölümleri kurşun bir örtü ile örtülür ve vücudun diğer kısımları ışına maruz kalmaz. Bir tomografi sonrası alınan ışın miktarı yıllık alınması gereken maksimum dozun çok altındadır. Burada unutulmaması gereken; doğru zamanda çekilen bir tomografinin hayat kurtarıcı olduğudur
Kaynak: Diyarbakır Söz