İsveç Kraliyet Bilim Akademisi, tertip ettiği basıntoplantısında, 67 yaşındaki Aleksiyeviç’in "Çağımızın acıları ve cesaretinianıtlaştıran çok sesli eserleriyle" Nobel Edebiyat Ödülü’ne layıkgörüldüğünü açıkladı. Svetlana Aleksiyeviç: Nobel'i ütü yaparken öğrendim!
Aleksiyeviç, 8 milyon İsveç Kronu (yaklaşık 3 milyon lira)tutarındaki ödülün de sahibi oldu.
İsveç Kraliyet Bilim Akademisi, yarın Barış Ödülü’nü kazananismi açıklayacak. Nobel Ekonomi Ödülü’nün sahibi ise 12 Ekim’de belli olacak.
Bilim dünyasının en prestijli ödülü için adaylar, her biralan için oluşturulan komite üyeleri tarafından belirleniyor. Yüksekokulüyelerinin yaptığı oylamada da oyların çoğunu alan aday, ödülün sahibi oluyor.
2006’da Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan Orhan Pamuk, Nobelalan ilk Türk oldu.
Svetlana Aleksandrovna Aleksiyeviç (Rusça: СветланаАлександровна Алексиевич; Beyaz Rusça: Святлана Аляксандраўна АлексіевічSvyatlana Alyaksandrawna Alyeksiyevich; d. 31 Mayıs 1948) Beyaz Rusyalı, 2015Nobel Edebiyat Ödülü sahibi araştırmacı gazeteci, yazar.
Ukrayna’nın Stanislav (1962’den sonra adı Ivano-Frankivskolan yerleşim birimi) şehrinde, Beyaz Rusyalı baba ve Ukraynalı bir annendendünyaya geldi. Çocukluğu Beyaz Rusya’da geçen yazar, Beyaz Rusya DevletÜniversitesi gazetecilik bölümünden 1972’de mezun oldu. Sonrasında bazı yerelgazetelerde çalıştıktan sonra, Minsk’te yayınlanan Neman isimli edebiyatdergisinin muhabiri oldu.
II. Dünya Savaşı, Sovyet-Afgan Savaşı, Çernobil faciası,SSCB’nin dağılması gibi dramatik olayları yaşamış, bu olaylara tanık olmuşkişilerle röportajlar yaptı. Bu insanlardan dinlediklerinin izlerini yazdığıkitaplarda kolayca görmek mümkündür. Yazıları Lukashenko rejimini rahatsızetti. 2000 yılında hakkında yasal kovuşturma başlatıldı. Bunun üzerine ülkesiniterk etti. Hayatının sonraki on yıllık kısmını, kendisine kucak açanParis,Gothenburg ve Berlin gibi şehirlerde, siyasi sürgün olarak geçirdi.Nihayet 2011 yılında ülkesine, Minsk şehrine geri döndü.
Eserleri
Yazarın kitapları, SSCB’de yaşamış insanların, ülkedağılmadan önce ve sonrasındaki, duygusal hayatlarındaki değişimlerin edebikroniği olarak tanımlanmaktadır. Sovyet-Afgan Savaşı’nın ilk ağızdan anlatıldığıÇinko Çocukları ve Çernobil kazasının ele alındığı Çernobil’den Sesler isimlikitapları en önemli eserleridir. Kitaplarında ele aldığı konuları şu şekildetanımlamaktadır: « SSCBdönemine ve sonrasına dönüp baktığımızda, tarihimizin koca bir mezar ve büyükbir kan banyosundan ibaret olduğunu görürüz. Kurbanlarla cellatlar arasındakitükenmek bilmez diyalogları duyarız. Sürekli olarak karşımıza aynı lanetlisorunsallar çıkar: Ne yapmalı, suçlu kim? Devrim, toplama kampları, II. DünyaSavaşı, Sovyet-Afgan Savaşı sırasında halktan gizlenen gerçekler, büyük birimparatorluğun çöküşü, devasa ölçekte bir sosyalist ütopyanın paramparçadağılması, yeni ortaya çıkan evrensel problemler, Çernobil faciası vs. Bunlar,Dünya üstündeki tüm insanların cevaplaması gereken sorulardır ki, tümü bizimkendi gerçek tarihimizdir. İşte tüm bu cehennemden çıkma soru ve sorunlar,benim kitaplarımın izleğini oluştururlar. Savaşın Kadınsı Olmayan Yüzü isimli ilk kitabını 1985yılında yazdı. Kitap, kısa sürede birçok baskı yaparak, iki milyon adetten dahafazla satış rakamına ulaştı. Romanda, II. Dünya Savaşı daha önce çok da elealınmayan yönleriyle, bir kadının monologları şeklinde anlatılmaktadır. TheLast Witnesses: the Book of Unchildlike Stories (Son Tanıklar: Çocuksu OlmayanÖyküler) isimli kitabında, savaşı yaşayan çocukların anıları yer almakta, savaşkadın ve çocukların gözünden adeta yeniden anlatılmakta, yepyeni bir duygudünyasına kapı aralamaktadır. 1993 yılında, SSCB’nin dağılması sonucundaumutsuzluğa kapılıp, intihara teşebbüs eden insanların öykülerinin anlatıldığıÖlümle Efsunlananlar (Enchanted with Death) isimli kitabını yayınladı.Gerçekten de kendilerini ve yaşam biçimlerini komünist ideoloji ileözdeşleştirmiş çok sayıda Sovyet vatandaşı, ortaya çıkan yeni düzenikabullenmekte ve bu tarihsel gerçekliği algılamakta zorluk çekmişti. Aleksiyeviç’in kitapları, aralarında Türkçenin de bulunduğutoplam 19 farklı dile çevrilmiştir. Kitapların yanı sıra 21 adet belgeselinmetnini hazırlamış ve üç adette tiyatro oyununun senaryosunu yazmıştır. Tiyatroeserleri, Fransa, Almanya ve Bulgaristan’da sahnelenmiştir. ALDIĞI ÖDÜLLER
1985 NikolayOstrovskiy Ödülü-SSCB 1985 KonstantinFedin Ödülü-SSCB 1985 KomsomolÖdülü-SSCB 1996 Tucholsky-Preis(İsveç PEN) 1997 AndreiSinyavsky Prize 1998 LeipzigerBook Prize on European Understanding 1998 Friedrich-Ebert-Stiftung-Preis 1999 Herder Prize 2005 National BookCritics Circle Award, Voices from Chernobyl 2007Oxfam Novib/PEN Award 2011 Ryszard-Kapuściński-Preis(Polish) 2013 Peace Prizeof the German Book Trade 2013 Prix Médicisessai, La Fin de l’homme rouge ou le temps du désenchantement (Время секондхэнд) 2014 OfficierD’ordre Des Arts et Des Lettres De La Republique Francaise 2015 NobelEdebiyat Ödülü Kaynak: Diyarbakır Söz