Son bir yılda dövizdeki dalgalanmayla beraber artarak devam eden ekonomik kriz, her alanda olduğu gibi yerel basını da olumsuz etkilemeye devam ediyor.
Yaşanan ekonomik kriz ve maliyet artışlarının önüne geçmek için Basın İlan Kurumu (BİK) geçen yıl gazete bayi satışları ve sayfa sayılarında indirime giderken, fikir işçisi kadrosunu da düşürürdü. Bunlarla beraber ilan sütun santim fiyatları da BİK Genel Kurulunun teklifiyle Bakanlar Kurulu tarafından bir yılda iki kez artırıldı.
Bu olumlu girişimlere paralel olarak krizin etkilerini azaltma yoluna giden Diyarbakır’daki yerel gazeteler Pazar günü çıkmama kararı aldılar.
Gerek BİK’in aldığı kararlar ve gerekse gazetelerin hafta sonu çıkmama kararına rağmen yerel gazeteler ekonomik olarak kötü bir dönemden geçmeye devam ediyor.
Ekonomik krizden kaynaklı ilanlarda yaşanan azalmalar bir yana ilanların doğrudan temin ve 3/b istisna alımları gibi benzer yöntemlerle kısıtlanması da gazetelerin ana gelir kaynağı olan ilanlar da azalmaya sebep oluyor.
Tüm bu olumsuzluklar, gazeteleri olduğu kadar BİK’i de etkiliyor. İlan pastasındaki azalmaya paralel olarak gelirlerinde ciddi azalmalar olan BİK de küçülmeye giderek bazı illerdeki şubelerini kapatma kararı aldı.
Bunları önlemek için Elazığ, Sivas, Muğla ve Sakarya gibi illerde gazetelerin çatı örgütleri/dernekler ve BİK şubelerinin işbirliğiyle girişimler yapılması ve olumlu sonuçlar alınması da örnek teşkil ederken, bu noktada yapılması gerekenleri gazete örgütleri ile yerel basın temsilcilerine sorduk.
SGK ve KDV oranları düşürülsün
Ömer Büyüktimur (Güneydoğu Yerel Gazeteciler Derneği Başkanı ve Diyarbakır Söz Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni): Dövizdeki dalgalanmanın etkisiyle yaşanan fiyat artışları gazetelerin maliyetlerinde ciddi artışlara sebep olurken, üzülerek ifade ediyorum, yerel gazeteler çalışamaz bir noktaya geldi. BİK’in iyi niyetle aldığı kararlar ve resmi ilan tarifelerindeki artışlar maalesef maliyet artışlarının çok gerisinde kaldı. Daha ciddi adımlar atılmasında fayda var. SGK primlerinin, hammadde teminindeki zorlukların ortadan kaldırılması ve KDV oranlarının düşürülmesi gazetelere ciddi katkılar sağlar. Düşünün kar amacı güden bir şirket ile kamu hizmeti yapan gazeteler aynı oranda SGK ve KDV ödüyor. Bu bir handikaptır. Ciddi çözümler üretilmeden bu darboğazdan çıkma şansı yok.
“İLANLARIN ARTIRILMASI NOKTASINDA BİK VE GAZETELER KOORDİNE İÇİNDE HAREKET ETMELİ”
Tüm bunlara ek olarak özellikle resmi kurumların keyfi tutumları yüzünden ciddi anlamda ilan kayıpları yaşanıyor. Bunun önüne geçilmesi için BİK merkez ve yereldeki şubelerinin de bir çalışma yapmasında fayda var. Biz dernek olarak yaptığımız girişimlerde BİK ayağında gerek hukuki gerekse temsiliyet noktasında ciddi eksiklik yaşıyoruz. Koordineli bir çalışmayı Valilik, resmi ve özel kurumlarla geliştirilecek diyalogla aşabileceğimize inanıyorum. Özellikle icra ilanlarında bir keyfilik durumu var. Geliştirilecek diyaloglarla bunun önüne geçebiliriz. Dolayısıyla ilanlarda yaşanacak artış bize fayda sağladığı kadar BİK’e de sağlayacaktır. Bu mantıkla işbirliğini geliştirmemiz lazım. Maalesef Diyarbakır bu konuda eksik kalıyor.
BELEDİYELERİN VE İŞ ÖRGÜTLERİNİN YEREL GAZETELERİ DESTEKLEMESİ LAZIM
Yerel gazeteler şehrin değerleridir. Bizler üzerinden etkinlikler kamuoyuna aktarılırken, özellikle Belediyeler, iş odaklı örgütlerin duyarsızlığından da söz etmekte fayda var. Başka illerde, dini, resmi ve özel günlerde gazetelere kaynak oluşturulması amacıyla kutlama ilanları, anmalar ve hatta başsağlığı ilanları verilirken, Diyarbakır’da bu yönde bir duyarlılık yok. Olsa bile çok komik rakamlar sadaka zihniyetiyle gazetelerin önlerine konuluyor. Bu tavrı kesinlikle kabul etmiyoruz.
“GAZETELER KAPANACAK DURUMA GELDİ”
Osman Ergün (Diyarbakır Yenigün Gazetesi İmtiyaz Sahibi): Kentin, gözü, kulağı, marka değerleri olan gazeteler, zor günlerden geçerken, hammadde alamayacak, maaş ödemeyecek, kirasını ödemeyecek
duruma geldi. Böyle devam etmesi halinde maalesef birçok gazete kapısına kilit vuracak. Bu zor dönemi ancak başta Basın İlan Kurumu olmak üzere, Valilik, Belediyeler, iş örgütlerinin beraber hareket etmesiyle aşabiliriz. Herkes üzerine düşeni yapmalı. Doğrudan temin ve istisna alımlarıyla kayıp olan birçok ilan var. Valilik, Cumhuriyet Savcılığı, İcra Daireleri, Hastaneler, Üniversite ve diğer kurumlar gazetelerin en büyük gelir kaynağı olan ilanlar konusunda hassas olmalı.
“YEREL BASININ MUTFAĞINDA YANGIN VAR”
Mehmet Zeki Özer (Güneydoğu Güncel Gazetesi): Döviz artışı, her kesimi vurduğu gibi yerel basını da vurdu. Yerel basının mutfağında yangın var. Hiç kimsenin bu yangından haber yok. Herkese sanal âlemde yerel esnafımızı destekleyelim diye bir kampanya başlatılmış. Her tarafta yerel basını yok etmek için çabalıyorlar. Bir yandan ulusal basın, bir yandan basın ilan kurumu, diğer yandan da ticaret ve sanayi odaları yerel basını yok etmek için çabalıyorlar. Kadir Gecesi ile Ramazan Bayramı geliyor. Bu gibi günlerde Diyarbakır’ı temsil eden DTSO, DESOB, Diyarbakır Ticaret Borsası Belediyeler vs. hiç olmazsa yerel basına katkı amacıyla bir bayram mesajı, Kadir Gecesi mesajı vererek yerel basını bir yarasına merhem olabilirler. Oysa bakıyorum da DTSO, DESOB, DTB ve belediyeler habire israfa yönelik harcamalar yaparken yerel basına katkıyı görmezden geliyorlar. Bu gibi kuruluşlar ne kadar yerel basına destek olurlarsa yerel basında onlara destek olurlar."
“ULUSALA GİDEN İLANLARIN ÖNÜ ALINMALI”
İhsan Özdemir (Öz Diyarbakır Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni): Basın İlan Kurumunun geçen yıl aldığı kararlar ve ilan fiyatlarındaki zamlar gazetelere nefes aldırdı. Ancak ilanlarla ilgili sorunlarımız devam ediyor. Bunların başında yerelde yayınlanması gereken birçok ilan ulusal basına gönderilmesi geliyor. Basın ilan Kurumu Şube Müdürü icra ilanlarının ulusal basına gönderilmesine müdahale etmiyor. Zaten kendileri gazetelere verdikleri ilanların yüzde 15’ini aracılık hizmeti adı altında komisyon olarak gazetelerden kesiyor ve bu nedenle ulusal basında yayınlanan ilanlarda daha fazla komisyon aldıkları için bu İcra ilanlarına müdahale etmiyor.
“BİK’İN YÜZDE 15 KOMİSYONU KALDIRILSIN”
Engin Öztürk (Özgür Haber Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni): Gazetelerin içinde bulunduğu durumdan çıkma şansları var. Birincisi Basın İlan Kurumu’nun yüzde 15’lik payının kaldırılması gerekiyor. Kurumun masrafını gazeteler üzerinden karşılamasını gereksiz görüyorum. İkincisi birçok resmi kurum, haberlerini medya aracılığıyla yayınlanması üzerine servis etmekte yarışırken, onlarca basın bülteni gönderen kurumların İhale ilanlarına da aynı duyarlılığı göstermesi bizler için hayati önem taşıyor. Yine; kamu görevi gören gazetelerin baskı maliyetlerinin minimum seviyeye getirilmesi, SGK, KDV vs. mali giderlerinin ise kar amacı güden işletmelerle aynı kefeden çıkarılması gerektiğini düşünüyorum. Kentteki gazeteler içinde bulunduğu zor durum dolayısıyla Pazar günleri çıkmama kararı almasına rağmen; hiçbir kent yöneticisi çıkıp da bizlere, ‘Neden Pazar günü çıkmıyorsunuz, bu sıkıntının aşılması için yapılması gerekir veya bizim yapabileceğimiz neler var?’ sorularını sormayıp dayanışma göstermedi. Aynı kent yöneticileri birlik ve dayanışmayı gerektiren konular için ilk olarak kapısını çaldıkları yer ise gazetelerdir."
Kaynak: Diyarbakır Söz
