IKBY Başkanı Barzani, İsrail dışındaki tüm uluslararası toplumun "referandumu iptal et" çağrılarına kulak asmamasının yarattığı uluslararası kriz, referandum oylamasının yapıldığı gün peş peşe yaptırımlar gelmeye başladı. Irak, İran ve Türkiye üçgeninde, bir dizi yaptırımlar hayata geçirilirken, Bağdat referandumu Irak halkına karşı savaş olarak nitelerken, Kerkük'e askeri güç gönderme kararı aldı.
IRAK HALKINA KARŞI SAVAŞ
Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Nuri el-Maliki, Bağdat'ta düzenlenen referandum karşıtı etkinlik sırasında yaptığı konuşmada, "Referandumun Irak geneli ve Kürdistan bölgesi özelinde tehlikeli yansımaları olacak. Hükümet referandumu iddia edenleri tamamen boykot etmeli." dedi. Referandumun gayri meşru olduğunu vurgulayan Maliki, "Tüm tarafların ve mercilerin yasal olmadığına karar verdiği bu referandum Irak halkının birliğine karşı açılmış savaştır." ifadelerini kullandı.
Irak'a komşu ülkelerin referanduma karşı tavrının net olduğunu belirten Maliki, bu ülkelerin IKBY'ye karşı ekonomik, siyasi ve güvenlik tedbirleri almasını istedi. Maliki, "Arap, Kürt ve diğer bileşenler, İsrail'in bu ayrılık projesine karşı durmalı. Hükümet de Kerkük ve diğer tartışmalı bölgelerdeki Türkmen, Arap, Ezidi ve diğer bileşenlerin can güvenliğini sağlamalı." diye konuştu.
Irak Federal Mahkemesi'nin "anayasaya aykırı" bularak durdurulmasına karar verdiği referanduma Bağdat yönetiminin yanı sıra Birleşmiş Milletler, ABD, komşu ülkeler ve tüm uluslararası toplum karşı çıkarken sadece İsrail açıktan destek vermişti.
KERKÜK'E ASKERİ GÜÇ BULUNDURMA
Irak meclisinin ilk yaptırımı Kerkük ve tartışmalı diğer bölgelerde askeri güç bulundurma kararı oldu.
Meclis Başkanlığından yapılan yazılı açıklamada, "Meclis, Kerkük ve tartışmalı diğer bölgelerde vatandaşların güvenliğini korumak için hükümetin askeri güç bulundurması gerektiği kararı aldı." denildi. Meclisin ayrıca, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) denetimindeki tüm sınır kapılarının da kapatılmasına karar verdiği kaydedildi.
İBADİ'DEN KORUMA TALİMATI
Öte yandan Irak Başbakanı Haydar el-İbadi de IKBY'deki bölgelerde yaşayan vatandaşların korunması talimatı verdi. İbadi yaptığı yazılı açıklamada, "Güvenlik güçlerine, IKBY'nin hakimiyeti altında bulunan bölgelerdeki vatandaşların tehdit ve cebirden korunması talimatı verdim." ifadelerini kullandı.
PETROL GELİRLERİ VE BANKA HESABI
Irak'taki merkezi hükümetin, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) ve bazı Kürt yetkililerin petrol gelirlerinin incelenmesi yönünde talimat verdiği bildirildi.
Öte yandan Irak Sağlık Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, ülkenin kuzeyindeki İbrahim Halil Sınır Kapısı'nda görev yapacak bakanlığa bağlı memurların belirlendiği belirtildi. Merkezi yönetim, IKBY'nin tüm sınır kapılarını Bağdat'a teslim etmesini istemişti.
Irak Meclisi Güvenlik ve Savunma Komitesi Başkanı Hakim Zamili de meclisin Kerkük'teki petrol kuyularının merkezi yönetime teslim edilmesine karar verdiğini açıklamıştı.
SONUCU DONDURMA ÇAĞRISI
Irak Meclis Başkanı Selim el-Cuburi, meclis oturumunda yaptığı konuşmada "Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) referandum kararı yasal değildir. Hükümeti ülkenin birliğini korumak için gereken önlemleri almaya çağırıyoruz." dedi.
Cuburi ayrıca meclisteki Dışişleri, Maliye, Petrol ve Doğalgaz, Güvenlik ve Savunma, İller ve Hukuk komitelerini referanduma karşı gerekli kararları almaları için toplantıya davet etti.
Öte yandan Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı İyad Allavi de IKBY Başkanı Mesut Barzani'ye seslenerek "sorunların yapıcı diyalog ve görüşmelerle çözülmesi için referandum sonucunu dondurmasını" istedi.
Allavi düzenlediği basın toplantısında, Kerkük ve tartışmalı bölgeler sorununun 140.maddeye göre çözülmesi gerektiğini belirterek "Ulusal Koalisyon (Şii) ile Kürt gruplar, intikam ve askeri müdahale içerikli atışmalardan vazgeçmeli. Kürt dostlarımızla sadece Ulusal Koalisyon'un diyalog sürecinde bulunmasını kabul etmiyoruz. Bu süreci yürütmek için ulusal bir komite kurulmalı." dedi.
Iraklı Cumhurbaşkanı Yardımcısı Allavi ayrıca "Bölge ülkelerini Irak'ın iç işlerine karışmaması için uyarıyorum. Hükümet de ilgili ülkeleri uyarmalı." ifadelerini kullandı.
İRAN SINIRLARI KAPATTI
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi, başkent Tahran'da düzenlendiği basın toplantısında, "Irak devletinin toprak bütünlüğünü destekliyoruz. Irak devletinin talebi üzerine hava sahamızı ve kara sınırlarımızı IKBY'ye kapattık." dedi. Kasımi, İran'ın bundan sonraki adımlarının ne olacağı yönündeki soruya, "Bu konuda daha sonra açıklama yapılacaktır." karşılığını verdi.
İran Ulusal Güvenlik Yüksek Şurası Sözcüsü Keyvan Husrevi, dün İran hava sahasının IKBY'ye kapandığını duyurmuştu.
SURİYE SÜRECİ REDDEDİYORUZ
Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nde (IKBY) yapılan referandumu tanımadıklarını söyledi. Muallim, Suriye resmi haber ajansı SANA'ya yaptığı açıklamada, "Biz sadece birleşik bir Irak'ı tanıyoruz. Irak'ın bölünmesine yol açacak herhangi bir süreci reddediyoruz." dedi. Muallim'in bu ifadesi, IKBY'deki referandumla ilgili Suriye'den yapılan "ilk resmi açıklama" olma özelliği taşıyor.
ANKARA'DAN SEYHAT UYARISI
Dışişleri Bakanlığı, "Irak’ın, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) dışındaki vilayetleri için daha önce yapılan seyahat uyarısının IKBY kontrolündeki Dohuk, Erbil ve Süleymaniye’yi de içerecek şekilde genişletildiğini" bildirdi.
Bakanlık tarafından yapılan "Son gelişmeler çerçevesinde Irak’ta bulunan veya Irak’a seyahat etmeyi öngören Türk vatandaşlarına yönelik seyahat ve güvenlik duyurusu"nda, Irak’taki hassas güvenlik koşulları doğrultusunda bu ülkeye seyahat edecek veya halihazırda Irak’ta olan Türk vatandaşlarına yönelik son uyarının 18 Ekim 2016 tarihinde yapıldığı hatırlatıldı.
Vatandaşların, ihtiyaç duyduğu takdirde Bağdat Büyükelçiliği, Erbil Başkonsolosluğu, Süleymaniye Konsolosluk Ajanlığı ve Bakanlık Konsolosluk Çağrı Merkezi’ne başvurabileceği bildirilen duyuruda, bu birimlerin iletişim bilgileri şöyle sıralandı:
"Bağdat Büyükelçiliği 7/24 telefon: 0790 190 94 06-0750 072 39 31, Erbil Başkonsolosluğu 7/24 sabit telefon: +964 066 224 62 33, nöbet telefonu: +964 750 921 56 77, e-posta adresi: consulate.erbil@mfa.gov.tr, Süleymaniye Konsolosluk Ajanlığı 7/24 sabit telefon: +964 053 329 27 12, nöbet telefonu: +964 770 790 90 97, e-posta adresi: consulate.sulaymaniyah@mfa.gov.tr, Konsolosluk Çağrı Merkezi 7/24 telefon: +90 312 292 29 29."
Kaynak: Diyarbakır Söz