Türkiye’de, başta akaryakıt, enerji ve inşaat malzemesi kalemlerinin son üç aydaki artışı nedeniyle Diyarbakır’da, kamuya iş yapan yüzlerce müteahhittin şantiyelerini kapattığı ve binlerce kişinin işsiz kaldığı öğrenildi.
ŞANTİYELER KAPANIYOR
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Başkanı Mehmet Kaya, yaşananlar nedeniyle kamuya iş yapan çok sayıda müteahhittin teminatlarını yaktığını ve iş yapamadığını söyledi. DTSO Meclis Üyesi Nedim Şimşek, sorun çözülmezse kamuya iş yapan müteahhitlerin ihalelere girme yasağı ile karşılaşacağını belirtti. Bir müteahhit ise beş şantiyesinin bulunduğunu, bugüne kadar 800 kişi çalışırken şimdi sadece 10 güvenlikçinin çalıştığını anlattı.
Kamu ihaleleri durma noktasına geldi, şantiyeler kapanıyor
Diyarbakır’da, elektrik, akaryakıt, inşaat malzemelerinin kalemlerine yapılan zamlar, kamu ile iş yapan müteahhitleri işlerini bırakma noktasına getirdiği belirtildi. Malzemeleri bugün yüzde 300 gibi yüksek bir fiyat artışı ile almak zorunda kalan kamu müteahhitleri için çıkarılan “fiyat farkı” ve “devir” kararnamelerinin sorunu çözmemesi nedeniyle yüzlerce firmanın şantiyesini kapattığı ve binlerce çalışanını işten çıkarmak zorunda kaldığı öğrenildi.
“KAMUYA İŞ YAPAN MÜTEAHHİTLER TEMİNATLARINI YAKIYOR”
Mehmet Kaya, ellerinde kapanan şantiyeler ve işsiz işçiler ile ilgili rakamsal bir veri olmadığını ama söylenen rakamların doğru olduğunu belirterek, “Fiyat farkı ve ihaleyi ikinci şahıslara devir işlemi ve iptal istenildiği gibi çıkmadığı için firmaların büyük kısmı teminatlarını yakıyorlar, yakmak zorunda kalıyorlar. Fiyat farkı kararnamesi istenildiği gibi olmadığı için işlerin yarım kalma riski ile karşı karşıyadır. İşleri yarıda bırakıp gitmek zorunda kalıyor” dedi.
Çalışanların yaşanan durum nedeniyle ücret alamadığını ve işsiz kaldığını anlatan Kaya, “Bu da naylon şirketler kurma riski ile bizi karşı karşıya bırakıyor. Çıkarılan fiyat farkı ve devir ile ilgili kararnameler yetersiz. İşin devrinde ortaklık şartının kaldırılıp üçüncü kişiye verilmesi şartı getirilmelidir. Başlamamış işlerin ihaleleri de iptal edilmelidir” diye konuştu.
Nedim Şimşek, inşaat malzemelerine bir yılda yüzde 300’e yakın zam geldiğini anlattı, çözüm için girişimlerde bulunduklarını ancak bir sonuç alamadıklarını söyledi:
“Yaşanan krizden sonra demir, beton başta olmak üzere inşaat malzemelerinin bazı kalemlerine yüzde 300’e varan zamlar geldi. Geçen yıl mart ayında betonun metre küpü 167 lira iken bu şimdi 750 liraya çıktı. Hükümet fiyat farkı kararnamesi çıkardı, bu da yüzde 3’e tekabül ediyor. Diyarbakır Valisi’ne sorunları ilettik. Özellikle devir kararnamesinin sadece ortaklar arasında değil, üçüncü şahıslara da yapılması yönündeki talebimizi ilettik. Ama sonuç alamadık. Şu anda geçen yıl ihalesi yapılan okullar, yollar, belediyeye ait işlerin hepsi durmuş ve kimse çalışmıyor. Bazı firmalar teminatlarını yakıyor. Diyarbakır’da Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı’nda yapılan ihalelerde enflasyon oranı farkı verilmiyor. Bu da maliyetleri ikiye katlamaktadır. Kamuya iş yapan müteahhitler, yasaklı olmayı ve teminatlarını yakmayı göze alıyor. Bu sorunun çözülmesi gerekir.”
“5 ŞANTİYEMİ KAPATTIM, 790 İŞÇİYİ ÇIKARDIM, 10 GÜVENLİKÇİ KALDI”
Diyarbakır’da yıllardır kamuya çalışan ve ismini vermek istemeyen bir müteahhit, kendisine ait 800 kişinin çalıştığı beş şantiyesinin bulunduğunu, yaşanan kriz nedeniyle şantiyelerini kapatarak, 790 kişiyi işten çıkarmak zorunda kaldığını ve sadece 10 güvenlikçinin şantiyelerini koruduğunu söyledi.
Kasım ayında litresi 8,49 olan mazotun bugün 20 liraya çıktığını söyleyen müteahhit, “Bu gidişle hiçbir iş yapılmayacaktır. Firmalar teminatlarını yakacak ve ihalelere girmeleri yasaklanacaktır. Daha firmalara 2021’in alacakları ödenmemiştir, Kamuya iş yapan müteahhitleri devletten garantili iş alan beşli müteahhit grubundan ayırın. Onlara bir şey olmuyor ama diğer müteahhitler şantiyelerini kapatıyor. Bankalara 20 milyon borcum var, devletten 30 milyon alacağım var. Alacağımı alamadığım için bankalardaki borcunu her ay faiz bindirmesi yapılıyor. Bu sorunun çözülmesi gerekir” dedi.
Kaynak: Diyarbakır Söz