İşçilerin de memurlar gibi emekli ikramiyesi alma hakları var. İşçinin emekli ikramiyesi, kıdem tazminatıdır. Ancak işçilerin 20-25 yıl aynı işverene bağlı çalışmaları çok kolay olmadığı ve kıdem tazminatı miktarı da çalışma süresi arttıkça yükseldiği için işçilerin ellerine geçen rakam, memurların emekli ikramiyesine göre daha düşük.
MEMURLAR BEKLEMELİ
Diğer yandan işçi, kıdem tazminatına hak kazanmak için emekli olmak zorunda değil. Kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde işten ayrılmak, tazminatı almak için yeterli. Fakat memurun ikramiyesi yalnızca emekli aylığı bağlandığında ödenebilir. Akşam'dan Okan Güray Bülbül'ün haberine göre yani memur ikramiyesini alabilmek için emekli olacağı yaşı beklemek zorunda.
İŞÇİ OLANIN DURUMU
Çalışma hayatına memur olarak başlayan, ardından işçi olarak hayatına devam edenler, emekli olacakları zaman, memur olarak geçirdikleri süreye ilişkin emekli ikramiyelerini alabilirler. Ancak bunun için memuriyetten ayrılma nedenin ‘geçerli nedenlerden’ biri olması gerekir. Memuriyetten muvazzaf askerlik görevi nedeniyle ayrılan erkeklere, evlendikten sonra 1 yıl içerisinde istifa eden kadınlara ve ilk defa 8 Eylül 1999’dan önce işe başlayıp bu tarihten sonra ayrılmış olanlar için 15 yıl sigortalılık süresine ve 3 bin 600 prim gün sayısına sahip memurlar bu paraya hak kazanır. 8 Eylül 1999’dan sonra çalışmaya başlayanlar içinse 25 yıl sigortalılık süresi ve 4 bin 500 prim ödeme gün sayısı şartı aranır.
EMEKLİ OLMADAN ÖNCE ÖDENMEZ
Emekli ikramiyesi memurlara yalnızca emekli olmaları halinde ödenir. Ancak emekli ikramiyesi ödenebilmesi için kişinin memur olarak emekli olması şart değildir. Memuriyetten sonra işçi olarak çalışmaya başlayan ve bu statüde emekli olan kişiye de memur olarak geçirdiği süreler için ikramiye ödenebilir.
İKRAMİYE HAKKI VAR
Emekli olmadan önceki son 7 yılın yarısından fazlası içerisinde bağlı olunan statü, emeklilikte çok önemli. Kişi 20 yıl memur olarak çalışmış olsa bile emekli olmadan önce 4 yıl kendi işini yapmış ise Bağ-Kur’lu olarak emekli olur. Ancak hangi statüden emekli olunursa olunsun, memuriyette geçen sürelere ilişkin olarak emekli ikramiyesi alınması mümkündür. Emekli ikramiyesinin alınabilmesi için memur olarak emekli olmak şart değildir.
KIDEM TAZMİNATI VE İKRAMİYE NASIL BİRLİKTE ALINIR?
8 Eylül 1999 öncesi memur olmuş ve 10 yıl çalışmış bir kişi, memuriyetten ayrıldıktan sonra işçi olarak çalışmaya başlar ve çalıştığı işyerinden emeklilik için gerekli yaş dışındaki diğer şartları sağladığı için istifa ederse kıdem tazminatını alabilir. Bu durumdaki işçi bu işyerinde geçirdiği sürenin karşılığı olarak kıdem tazminatını aldıktan sonra emekli olmak için gerekli yaş şartını tamamladığında 10 yıllık memuriyeti için de emekli ikramiyesi alabilir. Diğer yandan memuriyetten ayrılma nedeninin de kıdem tazminatı almaya hak kazanacak bir neden olması ikramiyenin ödenmesi için ön koşuldur.
İKRAMİYE GÖREVDEN AYRILDIĞI TARİHE GÖRE HESAPLANIR
Memurken işçi olarak çalışmaya başlayan ve daha sonra emekliliğe hak kazandığı tarihte memur olarak geçirdiği süreler için emekli ikramiyesi talebinde bulunan kişiye emekli ikramiyesi, memuriyetten ayrıldığı tarihteki emeklilik keseneğine esas aylık tutarı ve aylık bağlanacağı tarihteki katsayılar dikkate alınarak hesaplanmaktadır. Bu konudaki davalarda her iki yönde de karar söz konusu. Yani bazı mahkemeler ikramiyenin memurluktan ayrılınmış tarihteki katsayılar baz alınarak, bazıları ise emekli aylığına hak kazanılan tarih baz alınarak hesaplanmasına hükmediyorlar.
YAŞI DOLAN İKRAMİYE DE ALABİLİR
Daha önce memuriyete tabi hizmeti bulunurken işçi olarak çalışmaya başlayan ve çalıştığı işinden emeklilik için gerekli yaş dışındaki diğer şartları sağlayarak istifa eden bir kişi bu durumda işyerinde geçirdiği süreye ilişkin kıdem tazminatını alabilir. Emeklilik için gerekli yaşa ulaştığında memur olarak geçirdiği süreye ilişkin ikramiyesini alabilecektir.
İSTİFA ETSE DE HAK KAZANIYOR
İşçilerden emeklilik için prim ödeme gün sayısını ve sigortalılık süresini dolduranlar istifa etmeleri halinde kıdem tazminatlarını alabilirler. Bu durumda işçiler en son işyerinde geçirdikleri sürenin karşılığı olarak kıdem tazminatlarına hak kazanırlar.
Kaynak: Diyarbakır Söz