Erzincan'ın İliç ilçesinin Çöpler köyündeki, Anagold şirketine ait altın madeninde göz göre göre gelen facianın üzerinden tam bir ay geçti ancak toprak altında kalan dokuz işçiye hâlâ ulaşılamadı, yerleri dahi tespit edilemedi. İlk günlerde Türkiye'nin bir numaralı gündemi olan facia unutuldu.
Erzincan Cumhuriyet Başsavcılığınca başlatılan soruşturmada tutuklu sayısı sekize yükseldi ancak birçok ihmal açığa çıkmasına rağmen henüz üst düzey bir yönetici ya da kamu görevlisine dava açılmadı. ABD’ye geçici görevlendirme ile giden Operasyon Direktörü Kenan Özdemir ise Türkiye’de dönmedi. Anagold Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Demirci de gözaltına alındıktan yaklaşık altı saat sonra serbest bırakıldı. İlk günler bakanlar olay yerine giderek açıklamalar yapsa da facia iktidar yetkililerinin de gündeminden düştü.
Mühendislerin ve ekolojistlerin tüm uyarılarına rağmen kapatılmak bir yana kapasite artırımı yapılan madende, 13 Şubat 2024'te saat 14.28’de, siyanür liç işleminden sonra depolanan devasa toprak yığını kaydı. Toprak altında dokuz işçi kaldı. Hacmi yaklaşık 10 milyon metreküp olarak hesaplanan liç yığının yayıldığı alanın 300 dönüm olduğu tahmin ediliyor.
ÇATLAK ÜZERİNE MADEN TAHLİYE EDİLDİ
Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, 14 Şubat günü bölgedeki incelemelerin ardından yaptığı açıklamada şirketin en son ağustos ayında denetlendiğini ancak herhangi bir sorunla karşılaşılmadığını açıkladı.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya da aynı günkü açıklamasında işçilerden beşinin göçük esnasında bir konteyner içerisinde, üçünün de bir araç içinde yer aldığını; bir diğerinin de şoför olarak farklı bir bölgedeki bir kamyon içeresinde olduğu belirtti.
16 Şubat günü açıklama yapan Bakan Bayraktar çalışanların madende bir çatlak tespit ettiği ve bunun üzerine madenin tahliye edildiği iddialarını doğruladı. Bayraktar, kayıp olan 9 kişinin madene kontrol amaçlı döndüğünü ve o sırada heyelana yakalandıklarını açıkladı.
TOPRAK ALTINDA KALAN DOKUZ İŞÇİ
Yığın altında kalan dokuz maden işçisinin isimleri şu şekilde: Ramazan Çimen, Hüseyin Kara, Mehmet Kazar, Adnan Keklik, Fahrettin Keklik, Kenan Öz, Abdurrahman Şahin, Uğur Yıldız ve Şaban Yılmaz.
HEYELAN RİSKİ DEVAM EDİYOR
Daha önce bölgede heyelan riskinin devam ettiği yönünde vurgular yapan Bakan Bayraktar, 19 Şubat günü bu riskin arttığını açıkladı.
Mühendisler ise bölgede kayan “yığın liçinin” kayması olası liçin sadece onda biri olduğunu söyledi. Uzmanlara göre, İliç'teki altın madeninde 30 milyon ton toprağın kayma riski bulunuyor. Toprağın siyanür deposunun olduğu bölüme doğru kayması halinde 30 bin kilogram siyanürün doğaya karışarak, çok büyük bir çevre felaketine yol açacağı belirtiliyor.
AİLELER ARAMA KURTARMA ÇALIŞMALARININ DURMASINI PROTESTO ETTİ
21 Şubat günü İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Erzincan heyelan bölgesindeki kayma durana kadar arama kurtarma çalışmalarına ara verildiğini açıkladı.
22 Şubat’ta ise toprak altında kalan işçilerin yakınları, arama kurtarma faaliyetlerinin durdurulmasına maden sahasına yürüyerek tepki gösterdi.
SİYANÜRLÜ SUYU FIRAT’A KARIŞMA TEHLİKESİ
Facianın ardından siyanürlü suyun Fırat Nehri’ne karışabileceğine dair de endişeler dile getirildi. Ancak yetkililer sudan aldıkları numunelerde bir sorun ile karşılaşılmadığını açıkladı.
SEKİZ KİŞİ TUTUKLANDI, İFADELERDE FACİANIN GÖZ GÖRE GELDİĞİ ORTAYA ÇIKTI
Faciayla ilgili yürütülen soruşturma kapsamında Anagold Madencilik A.Ş.'nin işveren vekili olan Kanada uyruklu bir kişinin de dahil olduğu toplam sekiz kişi 14 Şubat'ta gözaltına alındı. Bu kişilerden altısı tutuklanırken, iki kişi de adli kontrol uygulamasıyla serbest bırakıldı. Ek olarak şirketin Türkiye müdürü olarak bilinen Cengiz Demirci de gözaltına alınıp adli kontrol ile serbest kaldı.
2 Mart günü iki kühendis daha tutuklandı.
ilk tutuklanan altı kişi ifadelerinde, Anagold'un gerekli iki radarı ve iki robotik cihazı almadığını söyledi. İfadelerde, oluşan çatlaklara ve belirtilere rağmen facia günü de dinamitler patlatıldığı vurgulandı.
Anagold Madencilik’in Türkiye Müdürü Demirci de ifadesinde “Olaydan 2 saat önce benim mail adresime bilgilendirme amaçlı 3 adet çatlağın fotoğrafını ve alınan önlemleri mail gönderildi. Ancak saat farkı nedeniyle görmemişim” dedi.
ŞİRKETİN LİSANS BELGELERİ İPTAL EDİLDİĞİ AÇIKLANDI, ANCAK BELGE AKSİ YÖNDE BELGE YAYIMLANDI
17 Şubat günü, liç işleminin yapıldığı bölgedeki toprağın, civar bölgede bulunan Sabırlı Deresi'ne akmasından dolayı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı lisans şartlarının kalktığını gerekçe göstererek Anagold Madencilik'in bu maden için almış olduğu çevre izin ve lisans belgelerini iptal etti ve firmanın tüm üretimi durduruldu.
Ancak CHP Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, Enerji Bakanlığı’nın madene verdiği 6 ruhsatın iptal edilmediğini duyurdu. Yavuzyılmaz kaynak olarak da Anagold’un yüzde 80 ortağı olan SSR Mining şirketine ait resmi teknik raporu gösterdi.
Kaynak: Diyarbakır Söz