Milli İrade, Başkanlık sisteminin devamı için ya Erdoğan’a “güven” tazeletecek, ya da güçlendirilmiş parlamenter sistemi vaat eden altılı masanın adayı Kılıçdaroğlu’na yetki verecek.
SEÇMEN SAYISI
64 milyon 191 bin 285
SANDIK SAYISI
190 bin 736
CUMHURBAŞKANI ADAYLARI
Recep Tayyip Erdoğan
Kemal Kılıçdaroğlu
Sinan Oğan
64 MİLYON 191 BİN SEÇMEN
64 milyon 191 bin 285 seçmen yarın 100. Yılın seçimi için sandığı gidip, “söz milletindir” diyecek. Seçmen Cumhurbaşkanı ve 600 milletvekilini seçmek için, oy kullanacak.
İKİ AYRI PUSULA OLACAK
Cumhurbaşkanı için ayrı, Milletvekili için ayrı pusalaya seçmen mührünü vuralacak. Partiye ya da ittifak kutucuğu içerisine mührü basılan oylar geçerli sayılacak, diğerleri kabul edilmeyecek.
BAŞKANLIK SİSTEMİNE EVET Mİ?
Seçimin en çok konuşulan tartışılan yönü, “Partili Cumhurbaşkanı sistemi” oldu. Cumhur İttifakının adayı Erdoğan seçilmesi halinde “güven” tazeleyecek ve seçmen Başkanlık sistemine “devam” demiş olacak.
PARLAMENTER SİSTEMİ DÖNÜŞ
Seçmen sandıkta, Millet İttifakı’nın adayı Kılıçdaroğlu’na “evet derse”, AK Partinin ve Erdoğan’ın 21 yıllık iktidarına son vermiş olacak. Altılı masanın “Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme” dönüşüne de evet, demiş olur.
Türkiye nefeslerini tutmuş Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri için, yarın sandık başına gidecek. YSK, 36 siyasi partinin seçime katılma yeterliliğine sahip olduğunu belirledi. Bazı siyasi partiler, "Cumhur", "Millet", "Ata", "Emek ve Özgürlük" ve "Sosyalist Güç Birliği" ittifakları adı altında seçime girme kararı aldı.
Seçime Cumhur İttifakı'nın cumhurbaşkanı adayı Recep Tayyip Erdoğan, Millet İttifakı'nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, Ata İttifakı'nın adayı Sinan Oğan cumhurbaşkanlığı için yarışacak. Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce önceki gün, çekildiğini ilan etti.
TÜRKİYE'DE KAÇ SEÇMEN VAR?
Yurt içi ve yurt dışı toplam 64 milyon 191 bin 285 seçmen sandık başına gidecek. Oy verme işlemleri için 195 bin 705 sandık kurulacak. Bu sandıklardan 4 bin 969'u yurt dışında kurulurken, 21 bin 15'i ise köylerde kurulacak.
TÜRKİYE'NİN NÜFUSU KAÇ?
Türkiye'de ikamet eden nüfus, 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla bir önceki yıla göre 599 bin 280 kişi artarak 85 milyon 279 bin 553 kişiye ulaştı. Erkek nüfus 42 milyon 704 bin 112 kişi olurken, kadın nüfus 42 milyon 575 bin 441 kişi oldu. Diğer bir ifadeyle toplam nüfusun %50,1'ini erkekler, %49,9'unu ise kadınlar oluşturdu.
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, ülkemizde ikamet eden yabancı nüfus(1) bir önceki yıla göre 31 bin 800 kişi artarak 1 milyon 823 bin 836 kişi oldu. Bu nüfusun %49,5'ini erkekler, %50,5'ini kadınlar oluşturdu.
SEÇİM SONUÇLARI NASIL OLACAK
Açıklanan sandık bilgileri, Cumhurbaşkanı Seçimi'nde herhangi bir adayın salt çoğunluğu sağlayamaması halinde 28 Mayıs'ta yapılacak ikinci tur seçiminde de geçerli olacak.
"İLK KEZ OY KULLANACAK SEÇMEN
Seçimde ilk kez oy kullanacak seçmen sayısı ise 4 milyon 904 bin 672 olup, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tura kalması halinde ilk kez oy kullanacak bu seçmen sayısına ilaveten 47 bin 523 seçmen de 28 Mayıs 2023 tarihinde ilk kez oy kullanacaktır. Yurt içinde ortopedik ve görme engelli seçmen sayımız 989 bin 543 olup, 75 yaş ve üzeri seçmen sayımız ise 3 milyon 180 bin 802'dir."
NELER DİKKAT EDİLECEK
1- Sandığa gitmeden önce nerede oy kullanacağınızı öğrenin, oy kullanma saatlerine dikkat edin:
Vatandaşlar ilk olarak nerede ve hangi sandıkta oy kullanacağını öğrenecek. Bu bilgileri içeren seçmen bilgi kağıdı eline ulaşmayanlar, YSK'nın internet sitesinden, e-Devlet kapısından veya Seçmen Sorgulama mobil uygulamasından oy kullanacağı yer ve sandık numarasını öğrenebilecek. Seçmen bilgi kağıdının getirilmesi zorunlu olmayacak.
Tüm yurtta oy verme saatleri 08.00-17.00 olarak uygulanacak. Oy vermenin bitiş saati geldiği halde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler varsa, sandık kurulu başkanı seçmenleri saydıktan ve kimliklerini aldıktan sonra sırayla oylarını kullanmalarına izin verecek. Saat 17.00'den sonra gelen seçmen oy kullanamayacak.
2- Üzerinde T.C. kimlik numarası olan kimlik belgenizi unutmayın:
Sandık başına gelen seçmen, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan nüfus cüzdanı, resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi, hakim ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleki kimlik kartı, avukat, noter ve askeri kimlik kartı gibi, "kimliğini tereddütsüz ortaya koyan" resimli, resmi nitelikteki belgelerden birini başkana verecek ve seçmen sıra numarasını söyleyecek. Bu belgelerden birini vermeyen seçmen oy kullanamayacak.
3- Cep telefonuyla kabine girmeyin:
Cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasak olacak. Bu tür cihazların oy verme işlemi bittikten sonra iade edilmek üzere sandık kuruluna bırakılması gerekecek.
4- Oy pusulasına mühür dışında işaret koymayın:
Seçmenler, birleşik oy pusulalarında tercih ettiği cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti, ittifak veya bağımsız aday için ayrılan bölümden dışarı taşırmadan "TERCİH" veya "EVET" mührünü basarak oyunu kullanacak. Oyun geçerli sayılması için "TERCİH" veya "EVET" mührü dışında oy pusulalarının herhangi bir yerine imza atılmaması, işaret konulmaması gerekecek. Zarfa pusulalar dışında bir şey konulmayacak. Yanlış oy kullandığını düşünen ve yeni pusula isteyen seçmene yenisi verilmeyecek.
5 - Pusulaları tek zarfa koyun:
Seçmene, cumhurbaşkanı seçimi ve milletvekili genel seçimi için iki ayrı oy pusulası verilecek. Tüm oy pusulaları tek zarfa konulacak.
6- Oy kullandıktan sonra imza atmayı unutmayın:
Seçmen, zarfı sandığa attıktan sonra sandık seçmen listesinde adının bulunduğu yerin karşısına imza atacak.
SANDIK KURULUNUN GÖREVLERİ
Öte yandan, seçim sabahı, sandık kurulu başkanı, memur üye ve son seçimde en çok oyu almış 5 siyasi parti temsilcisinden oluşan sandık kurulu, saat 07.00'de oy verme yerinde bir araya gelecek.
Sandık kurulu ilk olarak ant metnini okuyacak ve başkan tarafından oy sandığı mühürlenecek. Daha sonra oy zarfları sayılacak, oy pusulalarının bulunduğu paketler açılacak ve zarflar ile oy pusulalarının arka yüzlerine mühür basılacak.
Hazırlıklar 07.00-08.00 saatlerinde tamamlanacak, oy verme işlemi 08.00'de başlayacak ve saat 17.00'ye kadar sürecek. Saat 17.00 itibarıyla sırada bekleyenler varsa, bu kişiler sandık kurulu başkanınca sayılıp oy vermeleri sağlanacak.
Sandık kurulu görevlisi, seçmenin kimliğini alarak sandık seçmen listesinde ismini bulacak ve kontrollerini yaptıktan sonra Cumhurbaşkanı Seçimi birleşik oy pusulası ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi birleşik oy pusulası ile zarf ve mührü vererek kabinde oyunu kullanmasını isteyecek.
Sandık Kurulu Başkanı, kullanılan oyun geçersiz sayılmaması için, zarfın içine başka bir materyal atılmaması, pusulaların ve zarfın üzerine işaret konulmaması yönünde seçmeni uyaracak ve ikinci bir oy pusulası verilmeyeceğini belirtecek.
Görme engelli seçmenler, bu seçimde ilk kez YSK tarafından oy pusulalarına uygun olarak hazırlanan şablon ile oylarını kullanabilecek. Talep etmeleri halinde ise oy pusulası sandık kurulu başkanı, akrabalarından biri, akrabası yoksa diğer herhangi bir seçmenin yardımıyla şablona yerleştirilmek suretiyle oylarını kullanabilecek.
İLK ÖNCE CUMHURBAŞKANI OYLARI
Engelliler, felçliler, elleri eksik olanlar veya bu gibi bedeni engelleri açıkça belli olanlar o seçim çevresi seçmeni olan ve o sırada sandık çevresinde bulunan akrabalarından birinin, akrabası yoksa diğer herhangi bir seçmenin yardımı ile oylarını kullanabilecek. Bir seçmen birden fazla engelliye yardım edemeyecek.
Sandık kurulu başkan veya üyeleri, engelli seçmenlere yardım etmek amacıyla oy verme kabinine giremeyecek, oy kullanma sırasında yardım edemeyecek.
Sandıklar kapandıktan sonra oy sayımına geçilecek. İlk önce cumhurbaşkanı seçimi oyları, ardından milletvekili seçimi oyları sandık kurulunun siyasi parti temsilcisi üyeleriyle beraber sayılacak.
Sonuçların tutanağa bağlanmasının ardından, sandık kurulu başkanınca kurayla iki siyasi partili üye belirlenecek ve oylar ilçe seçim kuruluna götürülecek.
Kaynak: Diyarbakır Söz