Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) ile Organize Sanayi Bölgesi (OSB) işbirliği ile OSB'deki işletmelerin pandemi sürecinden nasıl etkilendiğine yönelik anket çalışması yapıldı. DTSO ve OSB, "Diyarbakır OSB'nin COVİD-19 Krizi İşletme Değerlendirme Anket Sonuçları" başlığıyla anketin sonuçlarını yazılı olarak açıkladı. Organize Sanayi Bölgesi'ndeki faaliyet gösteren 212 işletmeden 152'siyle 11-12 Mayıs 2020 tarihinde yüz yüze yapılan görüşmelerle elde edilen ankette, işletme sahiplerine "pandemi sürecinde üretimlerinin nasıl etkilendiği ve açıklanan istihdam ve finansal tedbirlerden ne düzeyde yararlandıkları" soruldu.
ÜRETİM DURDURMA YOLUNA GİTTİLER
Araştırmaya göre, işletmelerin yüzde 82,3’ü pandemi sürecinden etkilendiğini belirtirken, bu süreçten etkilenen işletmeler, üretimi durdurma, üretim kapasitelerini düşürme, yarı zamanlı üretime geçme yoluna gitti. Üretimi durdurma yoluna giden işletmelerin oranı yüzde 25,1 olarak açıklanan ankette, bu süreçten etkilenen işletmelerin pandemi sürecinde açıklanan desteklere başvurdu.
BİN 880 KİŞİ KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDEN YARARLANDI
Pandemi sürecinden etkilenen işletmelerin yüzde 53,9 kısa çalışma ödeneğine başvurdu, başvuranların yüzde 29'u kısa çalışma ödeneğinden faydalandı. Araştırmaya konu olan ve 7 bin 976 çalışanı olan 152 firmada çalışanların yüzde 42'sine denk gelen 3 bin 343 kişi için kısa çalışma ödeneği başvurusu yapıldı, bunlardan yüzde 56,17'si yani bin 880 çalışan bu destekten yararlandı.
'PRİM GÜN KOŞULU DEZAVANTAJDIR'
Başvuru yapıp destek alamayan işletmelerin yüzde 85,5’i 450 prim gün koşulunu sağlayamadığı belirlenirken, buna ilişkin "Görüşme yapılan işletmelerin yüzde 60,5’inin faaliyet süresinin 10 yıl altında olması, ilimizde küçük ve mikro ölçekli işletmelerin yoğunluğu ve bölgenin özgün sorunları düşünüldüğünde 450 prim gün koşulu Diyarbakır için dezavantaj yaratmıştır" değerlendirmesi yapıldı.
İşletmelerde bu dönemde ücretli izne çıkarılan çalışan sayısının 632, ücretsiz izne çıkarılan çalışan sayısı bin 117 kişi olarak açıklandığı ankette, buna ilişkin, "Bu durum ildeki yüksek işsizlik oranlarının daha fazla artmasına neden olmuştur" tespitine yer verildi.
İŞLETMELERİN YÜZDE 51'İ KREDİ ALABİLDİ
Söz konusu ankette diğer veriler ve değerlendirmeler şu şekilde paylaşıldı: "İşletmelerin yüzde 57,40’ı bu dönemde kira, fatura, vergi, SGK, çalışan maaşı, banka kredi ve borçlarını ödeyemediklerini belirtmiştir. Pandemi öncesi finansa erişimde zorlanan il ve bölge işletmeleri bu dönemde daha ciddi finansal sorunlar karşı karşıya kalmışlardır. İşletmelerin yüzde 61,2’sinin hali hazırda bankalara kısa, orta ve uzun vadede kredi borçları bulunmaktadır. Açılan kredi desteklerine görüşme yapılan işletmelerin yüzde 57’si başvurmuştur. Başvuru yapmama nedenleri arasında mevcut kredi borçları ve işletmenin sicili önemli bir paya sahiptir. Banka kredi başvurusu yapan işletmelerin de sadece yüzde 51,2’si kredi alabilmiştir. Genel olarak bakıldığında açıklanan tedbirlerden yararlanma oranları oldukça düşüktür. İşletmelerin sadece yüzde 20,30 banka kredi desteğinden, yüzde 18,40’ı SGK ve vergi borcu ötelemeden, yüzde 29’u kısa çalışma ödeneğinden yararlanmıştır. İşletmelerin yüzde 84’ü pandemi döneminde açıklanan desteklerin yetersiz olduğunu belirtmiştir."
Kaynak: Diyarbakır Söz