Türkiye ekonomisinde derinleşen sorunlar, artan enflasyon memurun durumunu da her geçen gün zora sokuyor. Enflasyondaki önlenemez yükseliş nedeniyle 2021 yılında maaşlarda yüzde 5 erime kesinleşirken memurun bir yılda maaşından kaybettiği miktar ise 80 doları buldu. Memura bir yandan da kadrolu yerine sözleşmeli istihdam dayatılıyor.
Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) toplusözleşme masası yaklaşırken memurun durumunu ortaya koyan bir çalışma yayımladı.
Çalışmada yer alan veriler memurun karşı karşıya kaldığı sorunları da ortaya koydu. Çalışmada yer alan veriler ve değerlendirmeler şöyle:
- Sözleşmeli personel sayısı yeniden artışa geçti. En son 30 Mart 2014 tarihinde yapılan yerel seçimler öncesinde kadroya alınan memurlarla sayı 105 bin 284’e inmişti. Ancak 2014 ve 2015 yıllarında sözleşmeli istihdamı tekrar artmaya devam etti. Aralık 2015’te 149 bin 133’e çıktı.
- Kamudaki sözleşmeli personel sayısı Aralık 2020’de 502 bin 528’e ulaştı. Son 5 yılda kamuda sözleşmeli personel sayısı 353 bin 395 yani yüzde 237 arttı. Aynı dönemde kadrolu kamu emekçisi sayısı ise 2 milyon 894 bin 91’den 76 bin 103 artışla yani sadece yüzde 2.6 artışla 2 milyon 970 bin 194 oldu. Aralık 2013 itibarıyla her 100 kamu emekçisinden 4’ü sözleşmeli istihdam edilirken, Aralık 2020 itibarıyla her 100 kamu emekçisinden 15’i sözleşmeli istihdam edilir hale geldi.
- Yıllık genel enflasyon yüzde 15.61. Ancak gıda enflasyonu yıllık yüzde 18.4, ev eşyası enflasyonu yıllık yüzde 23.74, ulaştırma enflasyonu yüzde 22.47, çeşitli mal ve hizmetler enflasyonu yüzde 20.61, sağlık enflasyonu yüzde 18.11. Son iki aylık genel enflasyon yüzde 2.60. Ancak iki aylık gıda enflasyonu yüzde 5.12, sağlık enflasyonu yüzde 7.38, konut enflasyonu yüzde 3.64. İktisatçıların yaptığı çalışmalar gerçek enflasyonun bu resmi rakamların 2 hatta 3 katı olduğunu gösteriyor.
VERGİ DİLİMİ SABİTLENMELİ, MAAŞ 1000 TL ARTMALI
-2019 Ocak ayından 2021 Şubat ayına kadar olan dönemde resmi enflasyon yüzde 30 arttı. Aynı dönemde hem açlık sınırı hem de yoksulluk sınırı ise yüzde 35.5 artış gösterdi. Buna karşın enflasyon farkını altı ay geriden alabilen kamu emekçilerinin, emeklilerin maaş artışı ortalama yüzde 28.5’te kaldı.
- 15 Ocak 2019 tarihinde en düşük kamu emekçisi maaşı ile 558 dolar alınabiliyordu. Bugün ise en düşük kamu emekçisi maaşı ile alınan dolar 80 dolar azalarak 478 dolara indi. İki yıl içinde en düşük kamu emekçisi maaşı ile alınan çeyrek altın sayısı 2.7 adet, gram altın sayısı ise 4.4 adet azaldı.
- Sadece geçen yılın kayıplarını telafi etmek için maaşların 2021 başından itibaren geçerli olmak üzere seyyanen 1000 TL artırılması gerekiyor. En düşük kamu emekçisi maaşının; kira, yakacak, ulaşım gibi sosyal ödemelerle yoksulluk sınırının üzerine çıkarılması, tüm yükün emekçilerin üzerine yıkıldığı vergi adaletsizliğine son verilmesi, birinci vergi diliminin yüzde 15’ten yüzde 10’a düşürülerek yoksulluk sınırına kadar olan maaşlardan yapılan kesintinin birinci vergi diliminde sabitlenmesini talep ediyoruz.
RESMİ ENFLASYONA GÖRE YILLIK KAYIP YÜZDE 3.04
Türkiye Kamu Çalışanları Sendikaları Konfederasyonu (Kamu-Sen) da memur ve emekli maaşlarına ek zam istiyor. 2020’de memur ve emekli maaşlarına enflasyon farkı da dahil yüzde 11.56 zam yapılmışken yıllık enflasyonun yüzde 14.60 olduğuna dikkat çeken Türkiye Kamu-Sen, geçen yıl memur maaşlarının resmi enflasyon karşısında yüzde 3.04 eridiğine işaret etti.
Türkiye Kamu-Sen, “Memur maaşları yıllık ortalama 463.86 TL zamlanırken aynı dönemde dört kişilik ailenin insanca yaşamak için vazgeçemeyeceği zorunlu harcamaları 965.10 TL yükselmiştir” vurgusu yaptı.
2021’de memur maaşlarına, yılın her iki yarısı için yüzde 3, toplam kümülatif yüzde 6.1 zam geleceğini belirten Türkiye Kamu-Sen şu değerlendirmede bulundu:
“TCMB enflasyon beklentisi yüzde 11.15 olarak güncellenmiştir. Altı ay için yapılan yüzde 3 maaş zammı daha yılın ilk iki ayında enflasyon karşısında erimiştir. 2021 yılında enflasyon beklentisi gerçekleşse bile memur maaşlarının gerçekleşen enflasyon karşısında yüzde 5 oranında eriyeceği daha şimdiden kesinleşmiştir.”
Kaynak: Diyarbakır Söz
