DİSKİ Genel Müdürlüğü Hani’nin Kuyular Mahallesi’ndeki sorunlara ilişkin 10 Ekim 2016 tarihinde yayınlanan “Bu köyde internet var ama içme suyu yok” başlıklı haberlerle ilgili geniş açıklama yaptı.
Açıklamada 2014 yılında yürürlüğe giren Büyükşehirler Yasası’nın ardından merkez 4 ilçenin yanı sıra 13 ilçe ve 2000’in üzerinde kırsal mahalle ve mezrada hizmet üretmeye başlandığı hatırlatıldı.
Yeraltı suyu tükenme noktasına geldi
Kuyular Mahallesi’nde yaşanan sorunun yakından takip edildiği ve çalışmalar yapıldığının belirtildiği açıklamada, şu bilgilere yer verildi:“Mahallenin bulunduğu yerleşim alanındaki vadinin jeolojik formasyon yapısı (killi kireç taşı) sebebiyle yer altı suları ortalama 200 metre derinlikle 2 ile 4 lt/sn aralığındaki bir verimdedir. Kuyular Mahallesi’nde yıllar boyunca kontrolsüz ve tekniğe aykırı açılan sondajlar ile havzanın yeraltı su potansiyeli tüketilmiştir. Tıpkı Konya Ovası’nda olduğu gibi bir durum yaşanmaktadır. Bölgenin yağışlarla beslediği su potansiyelinin çok üzerinde bir yer altı suyu çekimi ile bahçecilik ve besicilik yapılmak üzere sondaj kuyuları açılması sonucunda bahse konu bölgede yeraltı suyu tükenme noktasına gelmiştir.”
6. kuyu 3. günde kurudu
İki yıldır Kuyular Mahallesi’nin su sorununu çözmek için pek çok sondaj denemesi yapıldığının kaydedildiği açıklamada, 6. sondaj çalışmasında su debisine rastlandığı ancak bu kuyunun da üçüncü gün kuruduğu kaydedildi.
Açıklamada şöyle denildi: “DİSKİ Genel Müdürlüğümüzün hizmet üretmeye başladığı 30 Mart 2014 tarihinden bugüne değin 7 adet sondaj kuyusu açılmış, bunlardan sadece Ziyaret Mevkii olarak adlandırılan noktada açılan sondajda yaklaşık 15 lt/sn su bulunmuş, bunun üzerine pompa istasyonu, 7 bin 800 metre uzunluğunda terfi hattı yapılmış, 100 m³ hacimli toplama deposu yapılmıştır. Ancak kuyunun debisi üçüncü gün çok kısa bir süre sonra 1 lt/sn’ye inmiştir.”
Günde 216 m3 su veriyoruz
Kuyular Mahallesi’nde şahıslara ait 300’ün üzerinde sondaj kuyusunun bulunduğuna dikkat çekilen açıklamada, bazı sondajların insani içme suyu tüketimine yönelik olmakla birlikte, sondaj kuyularının pek çoğunun besicilik için kontrolsüz ve ruhsatsız sondaj kuyularından oluştuğu kaydedildi. Açıklamada, Kuyular Mahallesi nüfusu göz önüne alındığında insani tüketim amaçlı ihtiyaç duyulan su miktarının 195 m³ olarak hesaplandığı belirtilerek, “Ancak bahçecilik ve besicilik nedeniyle mahalleye verilen su yeterli gelmemektedir.” denildi.
Tamamı susuz iddiaları gerçeği yansıtmıyor
Kuyular Mahallesi’nin tamamının susuz olduğu iddiasının gerçeği yansıtmadığının vurgulandığı açıklamada, “Halihazırda Kuyular Mahallesinde şebekeye verilen su miktarının debisi 2,5 lt/sn olup, mahalleye günde 216 m³ su arz edilmektedir. Ayrıca Kuyular Mahallesi’nin geçici içme suyu ihtiyacını karşılamak amacıyla Kurumumuz tarafından 1 adet içme suyu tankeri 24.09.2016 tarihinde kiralanmış olup, günde içme suyu depolarına 100 m3 su nakli sağlanmaktadır.” ifadeleri kullanıldı.
Açıklamada, DİSKİ Genel Müdürlüğü’nün hizmet alanına girmeden önce mahallede yapılan hizmetlere de şöyle yer verildi: “Kuyular Mahallesi, belediye statüsüne geçmeden önce İl Özel İdaresi zamanında 1 adet sondaj kuyusu açılmış, bu sondaj kuyusundan 0,5 ile 1 lt/sn arası su temin edilmiştir, buna bağlı olarak şebeke ve 1 adet 150 m³ hacimli şebeke deposu yapılmış ancak zamanla bu kuyu kurumuştur. 1994 yılında belediye statüsüne geçtikten sonra (1994-2014 yılları arası) belediye tarafından 8 adet sondaj kuyusu açılmış sadece 1 tanesinde 1,5 lt/sn verim alınmış ve buna bağlı olarak 2008 ve 2009 yıllarında içme suyu şebekesi, terfi hattı ve 300 m³ depo yapılmıştır.”
2017 yılı sonuna kadar tamamlanması öngörülüyor
Açıklamada, 2016 yılının Eylül ayında Kuyular Muhtarı, eski Belediye Başkanı, bazı azalar ile mahalle sakinlerinin katıldığı bir toplantı gerçekleştirildiği, toplantıda mahallenin batısında bulunan ve Dicle İlçesi’ne bağlı Değirmenköy’de Değirmen kaynağı olarak bilinen kaynaktan su getirilmesi için Değirmenköy Muhtarı ile iletişime geçilerek rıza göstermelerinin kararlaştırıldığı, ancak görüşmelerin sonuçsuz kaldığı kaydedildi. Açıklamada, DİSKİ Genel Müdürlüğü’nün Kuyular Mahallesi’nin içme suyu ihtiyacının karşılanması için farklı su temin projeleri geliştirilmesi için etüt-plan-proje süreci başlatıldığı, sürecin 2017 yılına sonuna dek tamamlanmasının öngörüldüğü kaydedilerek, “Bu süre zarfında Kuyular Mahallesi’nde kontrolsüz sondaj kullanımının önüne geçilerek, kurumumuza ait 2 adet sondaj kuyusunun besleniminin sağlanmasına destek olunması gerekmektedir” denildi.
Dicle Barajı Havzası DSİ’nin tasarrufundadır
Değirmenköy kaynağının Kuyular Mahallesine 10 km uzaklıkta olduğu, kaynak ile yerleşim yeri arasında 380 metre rakım farkı bulunduğunun belirtildiği açıklamada, “Değirmen Kaynağı, Dicle Barajı havzasında olmasından dolayı suyun tasarruf hakkı Devlet Su İşleri’ne aittir. Bu kaynaktan Kuyular Mahallesine su isale etmek için gerek suyun tahsis süreci ve prosedürü, gerek etüt-proje çalışmaları ve gerekse kaynağın bulunduğu yerin arazi yapısı nedeniyle yapılacak inşaat çalışmaları, teknik açıdan uzun zaman alacağından kısa sürede soruna çözüm olamayacaktır.
Ayrıca 6360 Sayılı Yasa ile 2.000’in üzerinde yerleşimin DİSKİ ‘ye devredilmesinden sonra, söz konusu mahallelerde Köy Hizmetleri ve İl Özel İdaresi tarafından kurulan/açılan içme suyu ve atıksu tesislerine (sondaj kuyuları, pompa istasyonları, depolar, trafo merkezleri, vb.) ait tüm elektrik borçları 15 Nisan 2016 tarihinde (İLBANK’dan kredi kullanmak suretiyle) DEDAŞ’a 62.500.000 TL olarak defaten ödenmiştir. Bu borçlar DİSKİ’nin mali disiplinini altüst etmiş ve mevcut tesislerin cari elektrik faturalarının ödemeleri için ayda ortalama 2.000.000 TL ayrılmasını zorunlu kılmıştır. Zikredilen mevcut durum nedeniyle 380 metre kod farkı olan bir pompa istasyonunun efektif olmamasına karşın zorunlu bir proje olmadığı değerlendirilmiştir.” denildi.
Kaynak: Diyarbakır Söz
