113 devlet üniversitesi ile YÖK, ÖSYM, TÜBİTAK, Savunma Sanayii Müsteşarlığı, DSİ, GAP, ÖİB gibi kurumların da aralarında bulunduğu 45 kamu kuruluşunun parası Hazine’de toplanacak. Uygulama ile kamunun nakit kaynaklarının etkin şekilde kullanılması ve borçlanma faizinin düşürülmesi hedefleniyor.
Necmettin Erbakan’ın Refah-Yol Hükûmeti’ndeki ilk icraatlarından biri olan ‘Havuz Sistemi’nden (parası olan kamu kurumunun ihtiyacı olana finansman sağlaması) devlet 1 yılda 10 milyar dolar tasarruf etmişti. 28 Şubat’ın ekonomik analizini yapan Meclis Darbe Araştırma Komisyonu’nun raporuna göre havuz sistemiyle iç borçlanma faiz oranların da yüzde 2,1 düşüş sağlanmıştı. Ancak darbe girişimiyle uygulamaya son verilmiş, bankaların da 46 milyar doları hortumlanmıştı.
HAVUZ SİSTEMİ GERİ GELİYOR
Necmettin Erbakan’ın Refah-Yol Hükûmeti’nde uygulamaya konulan ancak 28 Şubat darbesi ile sonlandırılan “Havuz Sistemi” yeniden hayata geçiriliyor. Hükûmet’in TBMM’ye önceki gün sunduğu torba tasarı ile genel bütçeli kamu idarelerinin nakit akışının yönetildiği ‘Tek Hazine Hesabı’ uygulaması 45 kamu kuruşu ve 113 üniversiteyi kapsayacak şekilde genişletildi. Böylece, tüm kamu idarelerinin mevcut banka hesapları kapatılarak, Merkez Bankası nezdinde Hazine adına açılacak ‘Tek Hazine Kurumlar Hesabına’ aktarılacak. Burada biriken para bankalarda nemalandırılacak. Uygulama kapsamında kurumların idari ve bütçe süreçlerinde ise herhangi bir değişikliğe gidilmiyor. Ancak sistem ileride diğer kurumları da kapsayacak şekilde genişletilebilecek. Havuzda toplanacak kamu kurumları arasında devlete ait 113 üniversitenin tamamı yer alıyor. YÖK, ÖSYM, TÜBİTAK, Savunma Sanayii Müsteşarlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü, DSİ, GAP Bölge Kalkınma İdaresi, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, kamudaki bazı genel müdürlükler ve başkanlıkların da aralarında bulunduğu 45 özel bütçeli tüm kuruluşun nakit akışı da Hazine’nin kontrolündeki ‘Tek hesapta’ toplanacak. Üst kurullar ve yerel yönetimler ise kapsam dışı tutuluyor.
NAKİT KAYNAKLARIN AKTARIMI
Uygulama ile kamunun nakit kaynaklarının etkin şekilde kullanılması ve faizlerin düşürülmesi hedefleniyor. Düzenlemenin gerekçesinde, bazı ülkelerde tüm merkezi yönetim sektörünün sisteme dahil edildiği, bazı ülkelerde ise mahalli idarelerin, bütçe dışı fonların, yurt dışı menşeili proje hesaplarının bile ‘Tek Hazine Hesabı’ kapsamında değerlendirildiği vurgulandı. Türkiye’de uygulanan sistemin kapsamının sadece genel bütçeli idarelerin bütçe ödeme ve tahsilat hesapları ile sınırlı olduğuna dikkat çekilerek, kamu kaynağının büyük bir kısmının tek hazine hesabı kapsamı dışında yönetildiği, bu durumun kamu nakit yönetimi açısından büyük verimsizliğe neden olduğu hatırlatıldı. Yeni yapılan düzenleme ile sistemin kapsamının genişletilerek, kamunun nakit kaynaklarının Hazine Müsteşarlığı tarafından tek bir hesapta etkin bir şekilde takip edilmesi ve yönetilmesi sağlanarak, kamu nakit yönetiminin etkinliğinin artırılmasının amaçlandığı belirtildi.
İŞTE O KURUMLAR
- Yükseköğretim Kurulu
- Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı
- 113 üniversite
- Savunma Sanayii Müsteşarlığı
- Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu
- Atatürk Araştırma Merkezi
- Atatürk Kültür Merkezi
- Türk Dil Kurumu
- Türk Tarih Kurumu
- Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü
- Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu
- Türkiye Bilimler Akademisi
- Türkiye Adalet Akademisi
- Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu
- Karayolları Genel Müdürlüğü
- Spor Genel Müdürlüğü
- Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü
- Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü
- Orman Genel Müdürlüğü
- Vakıflar Genel Müdürlüğü
- Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü
- Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü
- Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü
- Türk Akreditasyon Kurumu
- Türk Standartları Enstitüsü
- Türk Patent ve Marka Kurumu
- Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü
- Türkiye Atom Enerjisi Kurumu
- Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı
- Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı
- GAP Bölge Kalkınma İdaresi
- Özelleştirme İdaresi Başkanlığı
- Kamu Denetçiliği Kurumu
- Ceza ve İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İş Yurtları Kurumu
- Meslekî Yeterlilik Kurumu
- Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı
- Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı
- Doğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı
- Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı
- Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı
- Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü
- Türkiye Su Enstitüsü
- Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumu
- Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu
- Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı
- Helal Akreditasyon Kurumu
Kaynak: Diyarbakır Söz