Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu’nun Ar-Ge birimi KAMU-AR’ın, Ankara’daki pazar ve marketlerden düzenli olarak derlediği fiyatları esas alarak yaptığı “halkın enflasyonu” araştırmasının nisan ayı sonuçları açıklandı.
Korona virüsü salgını nedeniyle insanların sokağa çıkma yasakları, işsizlik ve diğer nedenlerle evine kapandığı nisan ayında gıda fiyatları bir önceki aya göre yüzde 1,9 oranında artarken, yılın ilk dört aylık dönemindeki toplam artış ise yüzde 11,8’e ulaştı. Araştırmaya göre söz konusu sepet için harcanan para son bir yılda (Nisan 2019’a göre) yüzde 29,1 oranında arttı. 12 aylık ortalama fiyatlara göre artış ise yüzde 41,1 olarak hesaplandı.
YOKSULLARIN GIDA HARCAMALARI: EKMEK, TAHIL VE SEBZE
Türkiye’deki ailelerin gıda için her 100 liranın 17,9 lirasını pirinç, ekmek, bulgur, buğday unu, makarna ve şehriye gibi ürünlere harcadığı ifade edilen araştırmada, şu tespitler yer aldı: “Diğer ülkelere göre miktar olarak çok az tüketilmesine rağmen, dünyanın belki de en yüksek fiyatlarının geçerli olması nedeniyle et ve balık için yapılan harcamalar gıda harcamalarının yüzde 22,4’ünü oluşturuyor. Süt, peynir, tereyağı ve diğer süt ürünleri ile yumurtanın gıda harcamaları içerisindeki payı ise yüzde 13,4’ü buluyor. Türkiye’de gıda için harcanan her 100 liranın 5,5 lirası tereyağı dışındaki yağlara, 10,8 lirası meyveye, 15,1 lirası sebzeye, 6,1 lirası şeker, reçel, bal gibi gıda ürünlerine, 3,1 lirası çay ve kahveye, 3,6 lirası alkolsüz içeceklere, 2,2 lirası ise diğer gıda maddelerine ayrılıyor. Bu arada araştırmalara göre yoksullar gıda harcamalarının büyük bölümünü ekmek, tahıl ve sebzeye ayırırken, zenginlerin gıda harcamalarının büyük bölümünü et balık ve deniz ürünleri meydana getiriyor.”
AYLIK FİYAT ARTIŞI HESAPLANDI
Araştırmaya göre, nisanda ekmek, un, bulgur, pirinç, makarna fiyatlarında bir önceki aya göre, yüzde 1,7 oranında artış yaşanırken, et-balık harcamalarında hem kırmızı hem de beyaz et fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle yüzde 2,3 oranında artış kaydedildi. Nisanda süt ve süt ürünleri ile yumurta harcamaları yüzde 2,9 oranında artarken, katı ve sıvı yağ fiyatlarında ise yüzde 2,2 oranında yükseliş yaşandı. Meyve harcamalarının yüzde 10,1 oranında arttığı nisanda sebze harcamalarında ise bir önceki aya göre yüzde 2,9 oranında düşüş oldu. Bakliyat fiyatlarında nisanda yüzde 6,9 oranında düşüş yaşanırken, salça, zeytin, bal, çay tuz ve benzeri gıda maddelerinden oluşan diğer gıda fiyatlarında yüzde 0,9 oranında artış oldu. Böylece gıda fiyatlarında nisanda, mart ayına göre yüzde 1,9 oranında yükseliş yaşanmış oldu.
ARALIK 2019’A GÖRE DEĞİŞİM
Yılın ilk dört aylık döneminde gıda harcamalarındaki artış ise yüzde 11,8 olarak hesaplandı. Ocak-nisan döneminde ekmek, un, bulgur grubunda yüzde 3,4, et-balık harcamalarında yüzde 13,8 oranında, süt ve süt ürünleri ile yumurta harcamalarında yüzde 0,3 oranında artış oldu. Bu dönemde yağ fiyatları yüzde 10,1, meyve fiyatları yüzde 32,2, sebze fiyatları yüzde 33,7 artarken, bakliyat fiyatlarında yüzde 2 oranında düşüş yaşandı. Diğer gıda maddelerine ilişkin harcamalarda ise yüzde 1,3 oranında artış yaşandı.
SON BİR YILDA MEYVE FİYATLARI YÜZDE 80 ARTI
Gıda harcamalarında yıllık olarak ise (Nisan 2019’a göre) yüzde29,1 oranında artış kaydedildi. Son bir yılda yılında ekmek, un, bulgur, makarna ve benzerlerinin fiyatlarında yüzde 9,2, et-balık fiyatlarında 13,3, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 27,6 oranında artış yaşandı. Bir yıl öncesine göre göre katı ve sıvı yağ fiyatları yüzde 27oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 80,6 oranında, sebze fiyatları ise yüzde 31,9oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 22,6, diğer gıda fiyatları ise yüzde 30 oranında zamlandı.
YILLIK ORTALAMA GIDA FİYATLARINDA YÜZDE 41,1 ARTIŞ
Araştırmada sepete dâhil edilen ürünlerin son 12 aylık ortalama fiyatlarının bir önceki 12 aylık ortalama fiyatlarla karşılaştırıldı. Hesaplanan 12 aylık ortalamalara göre de gıda fiyatlarında yüzde 41,1 oranında artış yaşandı. Yıllık ortalamalara göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatları yüzde 16,2, et ve balık fiyatları yüzde 14,7 süt, süt ürünleri ve yumurta fiyatları yüzde 38,5, yağ fiyatları yüzde 20,4, meyve fiyatları yüzde 78,8, sebze fiyatları yüzde 66,1, bakliyat fiyatları yüzde 24,7, diğer gıda maddelerinin fiyatları da yüzde 36,7 oranında artış kaydetti.
Kaynak: Diyarbakır Söz