Türkiye’nin önemli ekonomik kaynaklarından biri olan ve büyük bir kısmını Diyarbakır’ın karşıladığı pamuk hasadı, sorunlarla başladı. Çiftçiler, devletten desteğin artırılması ve mazot ve elektrik fiyatlarının da düşürülmesini istediler.
Üreticiler, stoklarda tükenmiş olması nedeniyle pamuk fiyatının yükseleceği umudunu taşıyor. Ayrıca pamuğun, ekim ve toplama dönemi masrafı giderlerinden şikâyetçi olan çiftçiler, devlet desteğinin artırılmasını talep ediyor.
Pamuk üretiminde önemli gerekliliklerden olan zirai ilaç ve mazot fiyatlarının düşmesi gerektiğini ifade eden çiftçiler, ayrıca elektrik kesintileri ve yüksek faturalardan yakınarak, Çiftçi Kayıt Sistem (ÇKS) sistemine geçilmesini talep ediyor.
Bu yıl iyi verim beklediklerini söyleyen çiftçi Hüseyin Tunç, "Bu sene güzel bir verim bekliyoruz. Geçen yıl pamuktan randıman alamadık, ama bu sene inşallah dönümü 600 kilo falan verir. Biz öyle bekliyoruz. Verim toprağın zeminine bağlı bir de tarla biraz daha güçlü olmalı tam zamanında su verilirse iyi verim alabiliyorsun. Adana ve Şanlıurfa yöresi hep öndedir." dedi.
Pamuk fiyatlarının henüz belli olmadığını dile getiren Tunç, ancak bahsedilen fiyatlardan memnun olduğunu söyledi. Tunç, "Fiyatlar şu an belli değil, kilosu 2 buçuk liradan bahsediliyor. Geçen sene kilosunu bir lira 80 kuruşa verdik. Eğer bu sene 2 liranın üzerinde olursa ancak kurtarır. Devletin desteğini tam bilmiyorum." dedi.
"Devlet verdiği desteği tekrar geri alıyor"
Gübre ve mazot fiyatlarının yüksek olduğunu ifade eden Tunç, şunları kaydetti: "Gübreyi normal görüyoruz ama mazot pahalıdır. Bir de elektrik faturası bize fazla geliyor. Yani devlet verdiği desteği, tekrar geri alıyor. Elektrik borcu bir lira içerde kalsa desteğini vermiyor, bloke ediyor. Desteğin artırılmasını, mazot fiyatının düşürülmesini istiyoruz. Desteklemeyi yüzde 75 veya 80 veriyorsa daha yükseltmesini istiyoruz. İşçiler de şu anda mağdur. Akşama kadar güneşin altında çalışıyoruz, zamanında paramızı alamıyoruz. Bu sorun devletten kaynaklanıyor. Devlet zamanında destek ödemesini yapmadığı için mağdur oluyoruz."
Pamuk üreticilerinden Davut Tunç da bu yıl verimden umutlu olduğunu belirterek, "Bu sene pamuk fiyatı 2 liranın üstündedir. İşçi ve masraf parasını da çıkarsan bize bin TL kalıyor. Türkiye’de stoklarda şu an pamuk yok, yeni çıkıyor. Geçen sene balya fiyatı 4'tü bu sene 8 buçuk 9’dur. Ona göre hesaplarsak pamuğun 2 lira 80 kuruşa gitmesi lazım.” ifadelerini kullandı.
Elektrik faturalarının yüksek geldiğinden yakınan Tunç, "Elektrik fiyatları çok yüksek geliyor. Kilovata göre değil, tahminen geliyor. Mesela benim 100 dönüm olsa yanımdakinin 300 dönüm de olsa fiyatlarımız aynıdır. Ona da bana da 26 bin civarında fatura geliyor. Şu an 100 dönüme 15 bin TL de gelse yine memnunuz, ancak fatura daha fazla geliyor. Diyelim ki şu an elektrik parası geliyor, biz de diyoruz ki hasattan sonra ödeyelim. Bu sefer üstüne faizini de atıyorlar. Desteğe de el konuluyor, bloke ediyorlar. TEDAŞ blokeyi kaldırmadığı sürece paramızı da alamıyoruz. Geçen sene benim faturam 20 bin liraydı. Faiziyle beraber 27 bin ödedim. Trafo bazı şeklinde ya da ÇKS sistemine göre yapılsaydı hepimiz memnun olurduk." şeklinde konuştu.
"Çiftçinin en büyük sorunu, elektrik, mazot ve zira ilaç fiyatlarıdır"
Masrafların yüksekliğine dikkat çeken Çiftçi Ali Tunç da üretimde kullanılan ilaç mazot ve elektrik fiyatlarının yüksek olduğunu dile getirdi.
Yetkililerin üretim giderlerini göz önünde bulundurması gerektiğini ifade eden Tunç, “Pamukta çiftçinin en büyük sorunu elektrik, mazot ve zirai ilaçlardır. Elektrik fiyatları çok yüksektir. Ortalama bir çiftçiye bir sezonda 50 bine kadar fatura geliyor. Bu da bize yansıyınca zorlanıyoruz. Diyoruz ki bir sezonda 15-20 bin TL’yi aşmaması gerekiyor. Ama biz 50 bin TL ödüyoruz. Bu bizim için bir sıkıntıdır. Mesela kesintiler oluyor, ondan sonra dalgalanmalar oluyor. Bundan dolayı sondaj yanıyor. Orda da en az 3 bin masrafımız gidiyor. Sözde, devlet gübrede fiyat düşümüne gitmişti, bakıyorsun 900 lirayı indirdiği gübre, bugün yine aynı fiyata yükseldi."
"Mazot, gemide bir buçuk lira çiftçiye 4 buçuk lira"
Çiftçinin kıt kanat geçindiğini söyleyen Tunç, "Sürekli gündeme gelen bir şey var. Mazot, gemide bir buçuk lira çiftçiye 4 buçuk lira. Yani pek fazla bir kazanç olmuyor. Çiftçi, kıt kanaat geçiniyor. Devlet şu anda bize imkân vermiyor. Pamuk açısından bize verdiği imkân destektir. O da bence yeterli değil. Örneğin, ben tarlaya kurt ilacı mecburen atmak zorundayım. Ondan sonra açma ilacını mecburen atmak zorundayım. Çünkü pamuk geç kalıyor, yağmura gelmesin diye ilaç atıyorsun. O da bir masraftır. Bu ilaçların da yüzde 99.99’u ithaldir. İthal olduğu için de fiyatı çok yüksektir. Mesela ben 200 dönümlük yer ekiyorum, benim kullandığım ilaç 25 bin TL’dir. Yani ilaçtan da yakınıyoruz." diye konuştu. (İLKHA)
Kaynak: Diyarbakır Söz