TÜSİAD’ın yayınladığı, “2019 Yılına Girerken Türkiye ve Dünya Ekonomisi” raporunda, ABD ve Çin arasında ticarete ilişkin anlaşmazlıkların uzaması nedeniyle oluşan belirsizliklerin küresel ölçekte üretim yapan pek çok firmayı etkilediği ve IMF, OECD ve Dünya Bankası’nın küresel ekonomi için büyüme beklentileri ortalamasının 2019 ve 2020 yılları için, 2018 yılındaki yüzde 3.5’ten yüzde 3.3’e düştüğü belirtildi.
"2019’da Türkiye ekonomisinde büyümenin ihracat ve iç talep arasında daha dengeli olacağı beklenmektedir" denilen TÜSİAD raporunda, "Net dış talebin büyümeye pozitif bir katkısının olacağı tahmin edilmiştir. Net dış talep üzerindeki temel belirleyiciler AB ekonomisindeki büyüme, petrol ve diğer hammadde fiyatlarında artış ve bölgesel jeopolitik riskler olacaktır" saptaması yapıldı ve şu konuların altı çizildi:
"Sıkı para politikasının 2019’da yıl boyu sürdürüleceği varsayılmış, enflasyonda kalıcı bir düşüş görülmeden herhangi bir gevşeme adımı atılmayacağı öngörülmüştür. Ayrıca talep koşullarındaki zayıflığın fiyatlar üzerindeki baskının azalmasına katkıda bulunacağı varsayılmıştır.
"Bu nedenle özel tüketimdeki artışın çok sınırlı olacağı tahmin edilmektedir. Yatırımların ise artan finansman maliyetleri, jeopolitik riskler ve küresel yavaşlama nedeniyle azalmaya devam etmesi beklenmektedir.
"Kamu harcamalarının Orta Vadeli Programda öngörüldüğü şekilde gerçekleşeceği varsayılmıştır. Bu durumunda büyümeye buradan gelecek katkı sınırlı olacaktır. AB ekonomisinde yavaşlamanın varsayılandan daha yumuşak olması, Brexit’in gerek İngiltere gerekse AB ekonomilerine en az zarar verecek şekilde müzakere edilmesi ve jeopolitik risklerin bertaraf edilmesi net dış talebin büyümeye katkısını artırabilir.
"Mevcut tahmin senaryomuzda gelişmekte olan ekonomilere sermaye girişinin devam edeceği ve Amerikan Merkez Bankası’nın faiz artırmayacağı varsayılmıştır.
"Ekonomide yapısal reformlara hız verilmesi, özellikle işgücü üzerindeki yükleri azaltıcı adımlar
atılması, eğitim reformu, vergi reformu ve yatırım ortamını iyileştirici düzenlemelere hız verilmesi
ekonomik büyümeyi olumlu etkilemesinin yanı sıra potansiyel büyümeyi de uzun vadede yukarı
çekecektir.
"Bu yıl bankaların dış borç geri ödemeleri ve borç çevrim oranının 100%’ün altında kalacağı
varsayılmıştır. Yılın ikinci yarısında kredi artışının kademeli olarak tekrar pozitife döneceği
öngörülmektedir. Eğer banka bilançolarında daha hızlı bir mekanizma yardımı ile sorunlu kredilerin temizlenmesi mümkün olursa büyüme oranı tahminimizin üzerinde gerçekleşebilir.
"Aynı şekilde, özellikle Suriye sorunu kaynaklı jeopolitik risklerin daha da derinleşmesi, Amerikan Merkez Bankası’nın beklenenin aksine faiz artırımına gitmesi, çeşitli nedenlerle AB iç talebini beklenenin altında artması, net dış talebin büyümeye katkısını yaklaşık 1 puan kadar azaltabilir.
"Yani temel senaryo olarak tahmin edilmiş yüzde 1 oranındaki 2018 yıllık GSYH artışının tahmin bandı +/- 1 puan olarak öngörülmektedir.
"Ayrıca, yeni bir diplomatik kriz veya küresel finans piyasalarında yüksek borçluluk nedeniyle
yaşanabilecek sorunlar, yukarıdaki tahmin bandının çok ötesinde olumsuz sonuçlar
doğurabilecektir.
"Amerika ile Çin’in ticaret savaşlarına son vermemesi ve aksine krizi derinleştirmesi,
Brexit’in anlaşmasız bir şekilde kısa zaman içerisinde gerçekleşmesi burada yapılan tahminlerden çok daha olumsuz sonuçlar doğurabilir.
"Her durumda, yapısal reform-büyüme ilişkisinin potansiyel büyümeye önemli bir katkı sağlaması reform programının sağlıklı bir şekilde uygulanabilmesine bağlıdır.
"TÜSİAD Ekonomik Araştırmalar biriminin çalışmaları yapısal reformların doğru önceliklendirilerek hayata geçirilmesi durumunda, orta vadeli büyümenin, arz yönlü olarak, 1.0-2.0 puan kadar yukarı çıkabileceğini göstermektedir."
Kaynak: Diyarbakır Söz