İller Bankası (İLBANK) Yönetim Kurulu Başkanı Mücahit Demirtaş, Türkiye genelinde kentsel dönüşüm çalışmalarının hızlandırılması için belediyelere ilk defa sıfıra yakın faiz oranında, uzun vadeli kredi desteği sağlanacağını açıkladı. Demirtaş, ayrıca bundan sonra içme suyu, arıtma, kanalizasyon gibi alt yapı çalışmalarını tamamlamayan belediyelere de üst yapı çalışmaları için kredi verilmeyeceğini bildirdi.
Demirtaş, Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı olan İLBANK'ın, terörle mücadeleden zarar gören Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerindeki çalışmaların yanı sıra kentsel dönüşüme yönelik faaliyetler ve belediyeleri finanse etmek konusunda yeni projeleri hayata geçireceğini söyledi.
Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki'nin daha önce kentsel dönüşümün hızlandırılmasına yönelik açıkladığı projeler kapsamında hazırlıklarının sürdüğüne değinen Demirtaş, belediyelere kentsel dönüşüm çalışmaları için yeni bir destek sağlayacaklarını ifade etti.
Bakanlığın hali hazırda İLBANK üzerinden belediyelere üst yapı ve alt yapıya yönelik kredilendirme yaptığını anımsatan Demirtaş, yeni destek çalışmasına yönelik, şu bilgileri aktardı:
"Belediyelere yönelik ilk kez kentsel dönüşüm kredi desteği sağlayacağız. Bu hali hazırda normal faizler üzerinden zaten bankalarda olan bir kredi. Fakat buna belediyelerin yaklaşımları, maliyetleri yüksek olduğu için çok mümkün olamadı.
Türkiye'nin her bölgesinde depreme dayanıklı yapıların bir önce temin edilmesi için belediyeleri finanse etmek üzere bir çalışma başlattık. Hem yurt içindeki fonlar hem de yurtdışında bu bağlamda kentsel dönüşüm ve deprem başlıklı fonlardan yararlanmak üzere bir çalışmanın içerisindeyiz. Tamamlandıkça Sayın Bakanımız ilan edecek. Amacımız, düşük faizli yani neredeyse sıfır faizli olacak şekilde uzun vadeli borçlanmalar yaparak, belediyeleri kentsel dönüşüm alanlarının yenilenmesiyle ilgili daha aktif hale getirmek."
Demirtaş, belediyelere sağlanacak kentsel dönüşüm kredisinin İLBANK üzerinden temin edileceğini bildirdi.
- "Yıkılacak durumda 5-6 milyon bina var"
Türkiye genelinde deprem riski taşıyan, çürük durumdaki binalara yönelik bilgileri paylaşan Demirtaş, "Sayın Bakanımızın da açıkladığı gibi eski, mühendislik hizmeti almamış ya da çok az almış, ilk depremde de yıkılması öngörülen binaların toplam sayısı 5-6 milyon civarında." diye konuştu.
Demirtaş, Bakanlık, belediyeler veya özel sektör üzerinden şu andaki hızla gidildiğinde bu binaların ancak 30-40 yılda dönüşebileceğine dikkati çekerek, "Bu, olabilecek ilk depreme karşı çok riskli bir zaman dilimi. Yani en az 10-15 yıl içerisinde 5-6 milyon binanın dönüştürülmesi gerekiyor. Bu, yılda en az 500 bin ya da bir milyona yakın konutun yenilenmesi anlamına geliyor. Bunun için de bir takım finans kaynaklarının devreye sokulması lazım. Amacımız da bu finans kaynaklarını bularak bunları aktif hale getirip, bu dönüşümü bir an önce sağlamak." değerlendirmesini yaptı.
- Proje bazlı kredilendirme yapılacak
Kredi desteği kapsamında öncelikli olarak riskli alan ilan edilen yerlerden başlanacağını vurgulayan Demirtaş, "Bu bir kampanyaya dönüşecek. Her şehirde, bölgedeki çöküntü alanlarını, gecekondu bölgelerini yani mühendislik hizmeti görmemiş binalarla ilgili envanterlerini çıkartıp, müracaatları alacağız. Proje bazında kredilendirme olacak." ifadesini kullandı.
Demirtaş, depreme dayanıksız binaların yoğunluklu olarak bulunduğu bölgeler için gerçekleştirilecek projelerde vatandaşın da haklarını koruyacak bir yol izleneceğine işaret ederek, "Bunu doğrudan proje kredilendirmesi diye nitelemek lazım. Belediyelere bir para aktarıp onların dönüşümünü beklemek yerine, projesini yapacak, hak sahibi vatandaşlarla görüşmelerini sağlayacak, anlaştığını, vatandaşın projeye katıldığını bize beyan edecek. Sadece finans lazım olduğu aşamada biz de o finansı sağlayarak projenin gerçekleştirilmesini sağlayacağız. Parayı da tam proje odaklı yerinde kullanarak, amaçlanan işlerin yapılmasını temin edeceğiz." dedi.
- Alt yapısını tamamlamayana "üst yapı kredisi" verilmeyecek
Demirtaş, kredi desteğinin yanı sıra yerel yönetimlere yönelik yeni bir çalışmanın daha başlatılacağına dikkati çekti.
Yeni uygulamada alt yapılarını tamamlamayan belediyelere üst yapı kredisi verilmeyeceğini bildiren Demirtaş, şunları kaydetti:
"Sayın Bakanımızın talimatı üzerine aldığımız bir prensip kararı var. Alt yapıları tamamlanmamış belediyelerin üst yapı projelerine kesinlikle kredi vermeyeceğiz. Önce alt yapıları yani içme suyu, kanalizasyon, arıtma ve çevre başlıklı bütün işlerini tamamlayacak. Ondan sonra belediye hizmet binası, kültür merkezi gibi diğer üst yapı projeleri için kredi vereceğiz. Böyle bir ayrımı Türkiye'nin artık arıtma tesisi olmayan beldeleri, kentleri ya da kanalizasyonu olmayan, içme suyu şebekesi tamamlanmayan beldeleri kalmasın diye yapıyoruz."
Kaynak: Diyarbakır Söz