Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye genelinde konut satışları 2017 Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4,7 oranında bir artış yaşandı. Bu verileri değerlendiren emlakçılar, arsa yokluğu nedeniyle konut açığı olduğunu ifade ederek, orta gelirli vatandaşlara yönelik ciddi anlamda konut ihtiyacı olduğunu kaydettiler.
Diyarbakır Emlak Komisyoncuları ve Müşavirleri Derneği (DİEMDER) Başkanı Mustafa Koç, konut satışlarında geçen seneye nazaran bir hayli yükseliş olduğuna işaret etti.
“Şimdiki evlerin yüzde 70’i krediyle alınıyor”
Konut satışlarında geçen seneye nazaran bir hayli yükseliş olduğunu ifade eden Koç, “Bundan 2-3 yıl önce çatışmalar vardı, birçok insan il dışına göç etti. Bu insanlar tekrar geri dönüş yaptılar. Konut ihtiyacı duyuldu ve bunlar konut almaya başladılar. Yalnız bu konutları tetikleyen önemli bir sorun vardır. Bu sorunların başında gelen ise kiralardır. Bugün Urfayolu üzeri Diclekent bölgesi civarında en düşük kira fiyatı 850 TL’den başlıyor, Bin 400, bin 500, 2 bin liraya kadar varan kiralar var. Dolayısıyla bu bölgedeki insanların çoğu asgari ücret ile çalışıyor. Kurumlarda çalışan insanlar, tek maaşlı insanlardır. Bunlar bin 400, bin 500 TL’lik kiralarda oturamazlar. Aslında bu satışları tetikleyen bu kiralardır. Adam bakıyor kiraya verecekleri para fazladır. Borç ediyor ya da gidiyor bankaya başvuruyor, kredi alıp ve bir ev sahibi olmaya çalışıyor. Dolayısıyla şimdiki evlerin yüzde 70’i borçla, krediyle alınıyor.” diye konuştu.
“Talebe göre yeni binalar yapılırsa, bu kiralar düşer, herkes daire sahibi olur”
Bankaların verdiği kredilerin yüzdelikleri son zamanlarda düştüğü için bunun da konut satışlarına yansıdığını belirten Koç, bundan dolayı alıcıların satışlara yoğunlaştığını söyledi.
Konut satışlarındaki yükselişe örnek veren Koç, “Mesele bu satışlar tek değil. Diyarbakır’da büyük bir konut açığı var. Dar gelirli, asgari ücretle çalışan insanlar, herkes gibi Diclekent’te oturacak durumda değil. Bu sorunları gidermek ve bunların çözümüne yönelik adımların atılması gerekiyor. Diyarbakır’da mutlak surette yeni projelerin üretilmesi ve yeni imar alanlarının açılması gerekiyor. Diclekent civarında yeni yapılan daireler 300 binden başlıyor. 400, 500, 600 bine kadar fiyatlar yükseliyor. Asgari ücretle çalışan birisi borç alsa da buralarda daire alamaz. Kredi çekse de alamaz. Bunun yanında yeni projeler oluşturulursa yeni imar alanları açılırsa; 1+1, 2+1, 3+1 … talebe göre yeni binalar yapılırsa, bu kiralar düşer, herkes daire sahibi olur. Kira, daire fiyatları yüksek; müteahhitler haklı olarak yüksek fiyata satmak zorunda, çünkü arsalar yok. Mevcut olan arsaların yüzdelikleri bir hayli yüksek, bunlar tamamen dairelere yansıyor.” ifadelerini kullandı.
“Daire satışları iyi ama yeterli değil”
Geçen yıl daire satışlarının olmadığını, fakat bu sene satışların daha fazla olduğuna vurgu yapan Koç, “Daire satışları iyi ama yeterli değil. Yerel yönetimler hükümetle bir araya gelip, hazine arazilerini düşük bir oranla müteahhite vermeli, onlara da TOKİ gibi şartlı olarak demeli ki ‘TOKİ gibi 1+1. 2+1 yap.’ Ondan sonra ucuz bir fiyata vatandaşa satılsın. Yüzdelik oranları düştüğü zaman daire fiyatları da düşmüş oluyor.” şeklinde konuştu.
“Arsa olmadığı için yapılaşma yok”
Konutlarda orta halli bir satışın var olduğunu belirten emlakçı Ömer Akgül ise “Diyarbakır’da yüzde 50-55’lik bir artış var. Yalnız, arsa sıkıntıları nedeniyle fazla yapılaşma yok. Satışlar da iyidir, fena değil. Tabi şu anda orta gelirli vatandaşlara ciddi anlamda konut ihtiyacı vardır. Buna da nasıl bir çözüm bulunur bilmiyorum. Çok ciddi anlamda bir konut ihtiyacı var. Normal yapılaşmada gerileme var. Bunun sebebi de arsadır. Arsaya ciddi bir talep var ama müteahhite verebileceğimiz arsalar yok. Arsaların ya hisseleri fazla ya da davalıktır. Diyarbakır’da ciddi anlamda arsa açığı var. Bizden arsa talep eden müteahhit çok arkadaşımız var ama verebileceğimiz arsa yok. Arsa olmadığı için yapılaşma yok, yapılaşma olmadığı için de konut açığı var. Kira fiyatlarının artması da buna bağlıdır. Yapılaşma olmadığı için konutta ciddi bir kiralama açığı var. Kiralık daire yok ya da çok az. Onun için belediye inşallah en kısa zamanda bu duruma el atarak yeni yerleri imara açar, bu arsa sorunlarını çözer. Bizden arsa talep eden sırada bir sürü firma var ama kat karşılığı verebileceğimiz arsa yok.” diye belirtti.
“Kentsel dönüşümde hem belediye hem devlet hem de vatandaş kazanır”
Son olarak konut fiyatlarının yükselişi nedeniyle orta gelirli kişilerin konut sahibi olabilmeleri için çözüm önerisinde bulunan Akgül, şöyle konuştu: ”Özellikle kentsel dönüşüme el atarlarsa kentsel dönüşümde hem belediye hem devlet hem de vatandaş kazanır. Kentsel dönüşümde 20 evi yıkarsın, bir binaya sığdırırsın. Hem güzel bir yeşil alan ortaya çıkmış olur hem de şehir yapılaşmasında güzel bir tablo meydana gelir. Onun için kentsel dönüşüme de yer açsalar, hız verseler bu sorun bitmiş olur. Kenar semtlerde Dokuz Çeltik, Bağlar ilçesi ya da Mardin yolu üzerinde orta gelirli vatandaşlara güzel konutlar yapılırsa kira ve konut sorunu da bitmiş olacak.” (İLKHA)
Kaynak: Diyarbakır Söz
