"Kürt yürüyüşü"nün arkasında, Irak'ın kuzeyindeki bölgesel yönetimin lideri Barzani'nin kendisine yakın olan Kürt Ulusal Konseyi (KUK) ile PKK'nın Suriye kolu PYD'yi birleştirmesi var.
Türkiye sınırındaki Kürt ağırlıklı yerleşimlerde yönetimi "silah kullanmadan ama silah tehdidiyle" ele geçirenler, KUK ve PYD'nin Erbil mutabakatı ile oluşturduğu ortak milis gücü: Halkı Koruma Birlikleri...
* Suriye’nin en büyük etnik azınlığı olan Kürtler, 22.5 milyonluk nüfusun yüzde 9’unu oluşturuyor. Diğer azınlıklar gibi Kürtler de 16 ay önce başlayan rejim karşıtı isyanın başında, Sünni Arap çoğunluğun din temelli bir diktatörlük kurabileceği endişesiyle, pek istemeyerek de olsa rejimin yanında saf tutmuştu. Rejim karşıtı gösterilerde çok az sayıda Kürt görülüyordu.
* Kürtlerin en önde gelen lideri Meşal Tammo’nun 7 Ekim 2011’de rejim ajanları olduğu sanılan kişilerce öldürülmesinin ardından rüzgar tersine döndü. Tammo’nun Kamışlı’daki cenaze törenine katılan 50 bin kişinin üstüne güvenlik güçleri ateş açıp beş kişiyi öldürdü. Kürtler düzenli olarak gösterilere katılmaya başladı.
SUK’A KÜRT LİDER ÖSO İLE ANLAŞMAZLIK
* Buna karşın Kürtler, muhaliflerin en büyük çatı örgütü olan Türkiye merkezli Suriye Ulusal Konseyi’nin (SUK) toplantılarını, “kendi kaderlerini tayin hakkı” tanınmadığı ve Suriye’nin gelecekte de bir “Arap Cumhuriyeti” olmasını öngördüğü için boykot etmeyi sürdürdü. Fakat bir diğer kırılma, bir Kürt olan Abdülbasit Seyda’nın geçen ay SUK’un başına getirilmesiyle yaşandı.
* SUK ile yakınlaşsalar da Suriyeli Kürtlerin kendi içindeki parçalı yapısı sürüyordu. Silahlı muhaliflerden oluşan Özgür Suriye Ordusu, en etkin Kürt gruplarından olan PKK’ya bağlı Suriye Kürt Demokratik Birlik Partisi (PYD) güçlerinin belirli bölgelerde rejim güçlerine karşı yapılan operasyonlarda kendilerini engellediğini öne sürdü. Bu iddia Irak Kürt medyasına yansıdı.
ERBİL’DE BİRLEŞTİLER SAVAŞMADAN ALDILAR
* PYD liderleri Esad karşıtı açıklamalardan büyük ölçüde sakınarak, Suriye’deki çatışmanın Kürtlerin çoğunlukta olduğu kuzeydeki bölgelere sıçramamasının temel amaçları olduğunu vurgulamaya devam ettiler. Irak’ın kuzeyindeki Kürt bölgesel yönetiminin başkanı Mesud Barzani geçen ay devreye girdi. Suriye’deki 11 Kürt partisinden oluşan ve büyük ölçüde Barzani’nin kontrol ettiği Kürt Ulusal Konseyi (KUK), Erbil’de imzalanan anlaşmayla PYD ile ortak hareket etme kararı aldı.
* Erbil mutabakatı sonucu PYD ile KUK, milis güçlerini birleştirerek ‘Halkı Koruma Birlikleri’ni (HKB) kurdu. Bu birlikler geçen çarşambadan itibaren kuzeydeki bir dizi yerleşimden Esad güçlerini çıkarıp devlet binalarına Kürt bayrakları çektiler. Çatışmaya girmeden fakat silah tehdidiyle yaşanan bu dönüşüme imza atan HKB, bölgedeki halkın korunması sorumluluğunu da üstlendi.
PEŞMERGE GİRMEDİ AMA BAYRAK ÇEKİLDİ
* İlk olarak Halep iline bağlı olan, sınırın Türkiye tarafındaki Suruç’un karşısında yer alan Kürt kasabası Kobane’de (Arapça adı Aynelarab) yönetim ele geçirildi. Ardından Mardin’e sınırdaş Amuda ile Kilis’e sınırdaş Efrin’in PKK yanlılarını da içeren Kürt güçleri tarafından “kurtarıldığı” bildirildi. Halkın Koruma Birlikleri güvenliği sağlasa da, sivil yönetimde PYD'nin ağırlığını koyduğu bildiriliyor.
* 184 binlik nüfusuyla “Suriye Kürdistanı’nın başkenti” sayılan Kamışlı’daki Kürt liderlerin, Esad rejimine bağlı yerel yetkililerle müzakereleri sürdürdüğü belirtiliyor. Nusaybin’in karşısında yer alan bu kentten Suriye güvenlik güçlerinin yakında çekilebileceği iddiası Irak Kürt medyasında yer aldı. Bölgenin bir diğer büyük şehri olan El Haseke'de de Kürtlerin sokak gösterileri sürüyor (resimde). Bu arada Barzani, peşmergelerin Suriye’ye girdiği iddialarını yalanladı.
BAĞIMSIZ KÜRDİSTAN MI, YARI ÖZERKLİK Mİ
* Philadelphia merkezli Middle East Forum uzmanı Eymen Cevad El Tamimi’ye göre Suriyeli Kürtler şu anda hem rejime, hem de muhaliflere mesafeli. El Tamimi şöyle yazıyor: “Suriye ve Irak’taki gelişmeler bağımsız bir Kürt devletinin doğacağı yolunda spekülasyonlara yol açtı. Fakat daha derin bir analiz yapıldığında, birleşik bir Kürdistan’ın hâlâ çok muhtemel olmadığı görülecektir. Bunun yerine Irak’ın Kürt Özerk Bölgesi gibi, Suriye’de de yarı özerk bir Kürt toplumunun oluşma ihtimali artıyor.”
* Irak’ın kuzeyindeki Kürt yönetiminin gelecekte Suriye’nin Kürt bölgesiyle birleşme ihtimali de pek yüksek görünmüyor. Suriye’nin kısıtlı miktardaki petrol yatakları Deyr ez-Zor çevresindeki Sünni Arap aşiretlerinin topraklarında. Böyle bir birleşme, Iraklı Kürtlere bir limana kavuşma fırsatı da sağlamayacak. Aksine, yoksul Suriyeli Kürt nüfusun entegrasyonu sorunu doğacak. Bu şartlarda, Türkiye'nin desteği olmaksızın 'Bağımsız Kürdistan'ın kurulmasının imkansız olduğunu vurgulayan analistler de var.
Kaynak: Diyarbakır Söz