Musul'u DEAŞ'tan kurtarma operasyonda doğu yakasında kontrolün tamamen sağlanmasının ardından batı bölgelerine yönelik harekat için askeri hazırlıklar tüm hızıyla devam ediyor. Musul operasyonunda ilk iki aşamanın kentin çevre bölgeleri ve doğu yakasının DEAŞ'tan temizlenmesi şeklinde gerçekleştiği, son aşamanın ise batı bölgelerinin kurtarılmasıyla neticelendirileceği ifade ediliyor.
Askeri ve idari yetkililer kentin batısına yapılacak operasyonun "dar sokaklar ve bölgede yaşayan yaklaşık 750 bin sivil" göz önüne alındığında daha çetin geçeceğini söylüyor.
- Batıda yaşayan 750 bin sivil operasyonu zorlaştırıyor
Musul Belediyesi verilerine göre, kent merkezindeki 183 mahalleden 83'ü batı yakasında kalıyor. Bunun yanı sıra birçok devlet dairesi, hastane, geniş sanayi bölgesi ve stratejik öneme sahip Musul Havalimanı da batı bölgesinde yer alıyor.
AA muhabirine konuşan Musul Valisi Nevfel Hammadi es-Sultan, "Tahminlerimize göre kent merkezinin şimdiki nüfusu yaklaşık 2 milyon civarında. Ancak kaç kişinin batıda kaç kişinin doğu bölgesinde olduğu konusunda net bilgiye sahip değiliz." dedi.
Irak Ortak Operasyonlar Komutanlığı Sözcüsü Yahya Resul de basın mensuplarına yaptığı açıklamada, DEAŞ'ın elinde tuttuğu Musul'un batı bölgesinde yaklaşık 750 bin sivilin yaşadığını tahmin ettiklerini söyledi.
Batı bölgelerdeki sivil nüfus yoğunluğu ve eski yerleşim merkezlerindeki dar sokakların operasyonunun hem zor hem de yavaş ilerlemesine yol açacağını kaydeden Resul, söz konusu dar sokakların özellikle Irak ordusuna ait zırhlı araçların hareket kabiliyetini zorlaştıracağı, bunun da operasyonu olumsuz etkileyeceği değerlendirmesinde bulundu.
Kent merkezindeki militanların etkisiz hale getirilmesi için Irak askerlerinin zırhlı araçları ve ağır silahları kullanmadan ev ev ilerleme kaydetmesi gerektiği ifade edilirken, kilit önem taşıyan hava desteğinin bölgedeki sivil yerleşimlerin çokluğu nedeniyle etkin şekilde sağlanamayacak olması da operasyonu zorlaştıracak bir diğer faktör olarak gösteriliyor.
- Dicle Nehri üzerine yüzer köprüler kurulacak
Musul'un ortasından geçip kenti iki yakaya ayıran Dicle Nehri üzerindeki 5 köprünün doğuya yönelik operasyonlar sırasında yıkılması nedeniyle şimdiki aşamada söz konusu noktalarda yeni "yüzer köprülerin" kurulması planlanıyor.
Ortak Operasyonlar Komutanlığı Sözcüsü Resul, ordu güçlerinin Musul'un batısına geçişinde kullanılacak yüzer köprülerin kurulumunun normal şartlarda birkaç saatten fazla sürmeyeceğini belirtirken şu anda asıl tehlikenin köprülerin yerleştirilmesi sırasında askeri mühendislik ekibine düzenlenebilecek olası DEAŞ saldırıları olduğuna dikkati çekiyor.
Musul'un batı bölgelerinin kurtarılmasına yönelik operasyonlara katılacak güçlerin Dicle Nehri üzerinde kurulacak yüzer köprülerin kurulumu dışında güneydeki Kayyara ve Hammam el-Alil kasabalarından da bölgeye saldırı gerçekleştirmesi planlanıyor.
Güneyde konuşlanan Irak güçleri, halen DEAŞ'ın elinde tuttuğu batı yakasında yer alan Musul Uluslararası Havalimanı'na sadece birkaç kilometre mesafede yer alıyor.
- IKBY'nin doğu operasyonunda sağladığı destek batıda mümkün olmayabilir
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesut Barzani liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Musul Sorumlusu Said Memozini de Irak ordusunun batıya yapacağı operasyonun doğuya göre daha zor olacağı görüşünü paylaşıyor.
Irak ordusunun doğuda Peşmerge güçlerinin mevzilerini de kullanarak kolaylıkla ilerleme kaydettiğine işaret eden Memozini, batıda ise böyle bir imkanın söz konusu olmadığını söylüyor.
Ordu güçlerini batıda zorlayacak etkenlere ilişkin Memozini şunları kaydetti:
"Peşmerge güçlerinin, batıda DEAŞ ile mücadele eden Irak askerlerine doğuda olduğu gibi lojistik destek sağlaması mümkün değil. Bunun yanı sıra askerlerin operasyon bölgesine ulaşabilmesi için Dicle Nehri'nden geçmesi lazım. Bunlara bir de batı bölgesindeki çok sayıda eski ve dar sokaklar, dolayısıyla askerlerin zırhlı araçlarla hareket kabiliyetinin zayıflaması eklenirse DEAŞ'ın batıda daha avantajlı taraf olduğu ortaya çıkıyor."
- Operasyona katılacak güçler
DEAŞ'ın Musul'daki varlığına tamamen son verecek operasyonun üçüncü aşamasına Irak ordusuna bağlı 1'inci, 9'uncu, 15'inci ve 16'ncı tugaylar ile doğuda konuşlanan terörle mücadele timleri ve Irak federal polis güçlerinin katılacağı kaydediliyor.
Operasyona Musul'un Suriye sınırında konuşlanmış olup Türkmen nüfusun çoğunlukta olduğu Telafer ilçesini kuşatan İran destekli milis gücü Haşdi Şabi'nin cephe gerisinde destek vereceği tahmin ediliyor.
ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyon güçlerine ait askeri danışmanların da Musul'un doğusuna yapılan operasyonda olduğu gibi yine cephe gerisinde destek sağlamaları öngörülüyor.
Musul'un kuzey, doğu ve güneydoğu bölgelerinde konuşlu Peşmerge güçlerinin batı ile bağlantıları olmadığı için operasyona katılmaları gündemde görülmüyor.
- Güneyde yeni kamp hazırlıkları
Musul'un batısına yapılacak operasyonun askeri yönü kadar insani boyutu için de hazırlıklar yapılıyor. Sivillerin Irak ordusu ve DEAŞ militanları arasında yaşanacak çatışmaların arasında kalmaması için güvenli bölgelere tahliye edilmesi planlanıyor. DEAŞ'ın elinde tuttuğu bölgelerde yaşam mücadelesi veren sivillerin Irak ordusunun kontrolündeki güney ve doğu bölgelerine kaçmak isteyeceği öngörülürken, Dicle Nehri üzerindeki köprülerin kullanılamaz halde olmasının doğuya kaçışı zorlaştıracağı kaydediliyor.
Kentin güney bölgelerine yönelik göç akınının kontrol altına alınması ve barınma sorununun çözümü için Birleşmiş Milletler (BM) ve Irak merkezi hükümetinin yeni sığınma kampları oluşturmaya dönük çalışmalara başladığı ifade ediliyor.
BM Irak İnsani Yardım Koordinatörü Lisa Grande konuya ilişkin daha önce yaptığı açıklamada, "Musul'un çevre bölgelerinde halihazırda 20 çadır kamp bulunuyor. Yeni iç göç dalgasının kontrol altına alınması için 10 kamp için daha hazırlık yapıyoruz. Bazı eski kampların da genişletilmesi ve kapasitelerinin artırılması yönünde karar aldık." demişti.
Yeni kampların kentin güney bölgesinde kurulacağını ve bunun için Irak merkezi hükümetiyle uygun yer tespitine yönelik çalışmalar yaptıklarını aktaran Grande, söz konusu kampların güneydeki Hammam el-Alil ve Kayyara kasabaları yakınlarında kurulmasını planladıkları bilgisini paylaşmıştı.
Irak Başbakanı Haydar el-İbadi, 17 Ekim 2016'da başlatılan Musul operasyonunda 24 Ocak itibarıyla kentin doğu bölgesinin tamamının DEAŞ'tan kurtarıldığını açıklamıştı.
Kaynak: Diyarbakır Söz
