İran anlaşmazlık maddelerini açıkladı

İran resmi ajansı İRNA’nın haberine göre, Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, İran Meclisi'nin kapalı oturumunda Avusturya'nın başkenti Viyana'da yaklaşık 10 aydır yürütülen ve 24 Kasım 2014'te sona erdikten sonra 7 ay daha uzatılan nükleer müzakereler hakkında detaylı bilgi verdi.

Konuşmasında, müzakere heyetine desteklediğini açıklayan İran Dini Lideri Ali Hamaney'e teşekkür eden Zarif, anlaşmazlık konularını "santrifüj sayısı, ağır su reaktörlerinin durumu, nükleer işbirliği, yaptırımlar ve İran'ın sermaye piyasasına katılma tarihinin belirlenmesi" şeklinde sıraladı.

Son müzakerelerde görüşmelerin bir hafta sürdüğünü hatırlatan Zarif, "Günde ortalama 7 saat toplantı yapıldığını" ifade ederek şunları kaydetti:

 "Müzakerelerde Rusya ile 4 , Almanya, İngiltere ve Fransa ile 2, Çin, Avusturya ve Almanya ile bir oturum yapıldı, Yaklaşık 80 saatte 39 toplantı gerçekleşti. Bu sürenin 10 saati uzmanlık görüşmeleri idi. Taraflar arasında 18 Kasım'da başlayan ve 7 gün süren son tur müzakerelerde, görüşmelerin 7 ay daha uzatılması kararlaştırıldı. Bu sürenin ilk 4 ayında siyasi uzlaşma veya genel anlaşmaya ulaşmak için çaba gösterilecek. Bu belki daha erken olabilecek, son 3 ay da ise anlaşmanın teknik ve hukuki detayları yazılacak."

MÜZAKERELER 7 AY UZATILDI Uluslararası Atom Enerji Kurumu (UAEK), pazartesi günü İran ile BM Güvenlik Konseyi daimi üyeleri ve Almanya ile İran arasındaki nükleer müzakerelerin 7 ay daha uzatılması kararı almıştı. UAEK, İran’ın nükleer müzakereler kapsamında üzerine düşen adımları attığını açıkladı. İran’ı müzakereler yoluyla zaman kazanmakla suçlayan İsrail ve bazı Batı ülkelerinin aksine, kurumun aylık raporu İran’ın zenginleştirilmiş uranyum miktarını geçici uzlaşıya uygun olarak azalttığını gösterdi.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, müzakerelerin uzatılma kararına rağmen, nihai anlaşmanın yapılacağından emin olduğunu söyledi.

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif de, yaptırımların problemi çözmediğini belirterek, "Biz inanıyoruz ki müzakere sürecinde bu sorun çözülecek. Biz bunu en kısa sürede başarmak istiyoruz. Kimse erteleme istemiyor. Bizim zamana ihtiyacımız yok" diye konuştu.

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry de aynı gün nihai anlaşmaya yönelik önemli ilerleme kaydedildiğini söyledi. İran’ın şimdiden çok miktarda nükleer maddeyi üretmeyi bıraktığını ve bu sayede dünyanın daha güvenli bir yer haline geldiğini söyleyen Kerry, şu aşamada yaptırımların kaldırılmasına dair ise bir karar alınmadığını açıkladı.

İRAN URANYUM GAZI STOKUNU DÜŞÜRMÜŞTÜ Geçen yıl 5+1 ülkeleriyle sağlanan uzlaşma uyarınca İran, yüzde 5 zenginleştirilmiş uranyum gazı stoğunu 8 bin 300 kilogramdan 7 bin 400 kilograma düşürdü.

Tesisleri inceleyen UAEK uzmanları, bir atom bombası imal edilebilmesi için yaklaşık 1000 – 1500 kilogram civarı zenginleştirilmiş uranyum gerektiğini söylüyor. Ancak İran’ın elindeki maddeler, etkili bir silah yapılması için gereken nükleer zenginliğe sahip değil.

Ayrıca rapora göre İran elindeki nükleer maddelerin büyük kısmını zaten nükleer yakıta dönüştürdü. Yani geri alınması uzun zaman ve büyük maliyet gerektiren bu işlem, İran’ın nükleer maddelerden bomba yapma niyetinin olmadığının da bir göstergesi olarak rapora geçti.

Kaynak: Diyarbakır Söz