İlçeye 13 kilometre uzaklıktaki Demirölçek Mahallesi yakınlarında bulunan, Roma İmparatorluğu döneminde "askeri yerleşim" olarak kullanılan Zerzevan Kalesi'nde Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinesinde 2014'te başlatılan kazı sürüyor.
60 dönümlük alan üzerinde 12-15 metre yüksekliğinde ve bin 200 metre uzunluğunda sur kalıntısı, 21 metre yüksekliğinde gözetleme ve savunma kulesi, kilise, yönetim binası, konutlar, tahıl ve silah depoları, yer altı ibadethanesi, sığınaklar, kaya mezarları, su kanalları ile 54 su sarnıcının yer aldığı kale, yerli ve yabancı turistlerden büyük ilgi görüyor.
Kaleye ilgi gösterenler arasında Diyarbakır Fotoğrafçılar Derneği üyeleri de bulunuyor. Derneğin hazırladığı proje ile tarihi kale, bir yıl boyunca farklı ışık ve açılarda amatör fotoğrafçılarca görüntülenecek. Gerçekleştirilecek çalışma sonucu çekilen fotoğraflar, sergilenecek.
- 9 ayda 320 bin ziyaretçi
Kazı ekibi başkanı Dr. Öğretim Üyesi Aytaç Coşkun, kalede yürütülen çalışmalarla bölgenin tarihi açısından önemli sonuçlara ulaştıklarını söyledi.
Tarihe ışık tutan Zerzevan Kalesi'nin turizmde de önemli gelişmeler sağladığını dile getiren Coşkun, bu yılın 9 ayında ziyaretçi sayısının 320 bine ulaştığını, yıl sonuna kadar bu sayının 600 bini geçmesini umut ettiklerini aktardı. Coşkun, şöyle devam etti:
"Doğuda en iyi korunan Roma sınır garnizonu olduğu için kale ilgi çekiyor. Dünyada son Mithras tapınağı bu kalede bulunmaktadır. Kalede yer altı ve yer üstü şehri bulunuyor. Kale bir açık hava müzesi durumunda. Ziyaretçileriyle önemli etkinliklere ev sahipliği yapıyor. Diyarbakır'da fotoğrafçıların açık hava müzesi olan kalede çekimler yapması ilin ve bölgenin tanıtımı açısından önemli. Aylarca fotoğrafçılar burada çalışma yürütecek."
- "Kalenin 4 mevsimini fotoğraflamayı düşünüyoruz"
Diyarbakır Fotoğrafçılar Derneği Başkanı Mehmet Kılıçoğlu, Diyarbakır'da fotoğrafçılık yapanların nerede ne çekeceği konusunda bir telaşı olmadığını, tarihi potansiyeli ile kentin adeta açık hava müzesi olduğunu belirtti.
Uzun yıllar kentin fotoğrafı çekilse de yine de tüm detayların alınamadığına işaret eden Kılıçoğlu, 10 yıldır kentte fotoğraf çekmesine rağmen birçok yeri yeni gördüğünü aktardı.
Kılıçoğlu, kentin çok önemli kültürel mirası bünyesinde barındırdığını ifade ederek bu değerlerden birinin de Zerzevan Kalesi olduğunu anlattı.
"Zerzevan Kalesi fotoğrafçılar için neredeyse hazırlanmış açık hava stüdyosu gibi. Dernek üyeleri olarak 1 yıl boyunca bu mekanda fotoğraf çekeceğiz. Kalenin 4 mevsimini fotoğraflamayı düşünüyoruz. Drone ile farklı mevsim koşullarında ve farklı açılardan çalışma planlıyoruz." ifadelerini kullanan Kılıçoğlu, fotoğraf tutkunlarını kaleye beklediklerini vurguladı.
Hukuk Fakültesinden mezun olan ve 3 yıldır fotoğraf çeken Ali Düzdemir, kalenin fotoğrafçılar için oldukça zengin detaylara sahip olduğunu söyledi.
Sosyal bilgiler öğretmeni Bilal Başcan, hobi olarak fotoğrafçılığa başladığını, kalede yaptıkları çekimlerin heyecan verdiğini dile getirdi. Başcan, kalenin detaylarının fotoğrafçılar için büyük avantaj sağladığına, tarihe tanıklık ettiklerine işaret ederek fotoğrafçıları kaleye davet etti.
Sınıf öğretmeni Veysi Ercagök ise kalenin fotoğrafçılar için önemli bir fırsat olduğunu, her saatte kaleden farklı ışık ve açılarda çekim yapılabileceğini kaydetti.
- Zerzevan Kalesi
Askeri yerleşim antik yol güzergahında, 124 metre yükseklikteki kayalık bir tepede bulunan Zerzevan Kalesi, Amida ile Dara arasında stratejik bir noktada yer alıyor.
Yerleşim konumu itibarıyla bütün vadiye hakim, antik ticaret yolu üzerinde, geniş bir alanı kontrol altında tutan, stratejik bir Roma sınır garnizonu olan kale aynı zamanda Roma-Sasani arasındaki büyük mücadelelere de sahne oldu.
Roma'daki ismi "Samachi" olan yerleşimin ilk inşa edildiği dönem hakkında devam eden kazılar ile kesin bilgilere ulaşılacak. Yerleşimin surları ve yapıları Anastasios I (milattan sonra 491-518) ve Justinianos I (milattan sonra 527-565) dönemlerinde onarılarak bazı kısımları ise yeniden inşa edilerek mevcut haline getirildi.
Kaynak: Diyarbakır Söz