Diyarbakır’da 6 Şubat depreminde bir bloğu tamamen yıkılarak 89 kişiye mezar olan 4 bloklu Diyar Galeria sitesiyle ilgili İzmir 9 Eylül Üniversitesinde görevli 6 kişilik bilirkişi heyeti raporunu tamamladı. Kolon kesildiği iddiaları asılsız çıkarken, gelen rapor üzerine işyeri sahiplerinin de aralarında bulunduğu 7 kişi tutuklandıktan 5 ay sonra bizzat savcılığın talebi üzerine nöbetçi Sulh Ceza Hakimliğince tahliye edildi.
Depremde yıkılan ve 89 kişinin ölümüyle sonuçlanan 3 katı AVM 12 katlı 4 bloklu Galeria sitesiyle ilgili Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı Deprem Suçlarını Soruşturma Bürosunca görevlendirilen İzmir 9 Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümünde görevli 4'ü Profesör 6 kişiden oluşan bilirkişi heyeti 66 sayfalık raporunu tamamlayarak savcılığa teslim etti.
Enkazın kaldırılmasından sonra binanın temelinde incelemelerde bulunarak numune örnekler alan bilirkişi heyeti görsel fotoğraflar, grafik ve şemalarla karşılaştırmalı örneklemelerle hazırladığı raporda, temel seviyesinde yapılan incelemede binanın donatılarında bir korozyon görülmediği, kolon donadı filizlerinin yerinde olduğu ve yıkılan B bloğa ait kolonlarda herhangi bir kesilme olmadığı belirlendi.
Betonun uygun olması gereken standartlar dışında kaldığı, gerek savcılıkta gönderilen numuneler, gerekse temelde yapılan inceleme ve alınan karot örneklerinin incelenmesiyle kullanılan betonun TS 706 standartlarında aranan özelliklere sahip olmadığı bildirildi.
Laboratuar ortamında yapılan deney ve incelemelerde beton içine karışabilecek çakılların 3 santimi geçmemesi gerekirken, karot örneklerinde 3 santimden çok daha büyük 61 mm çapında standart dışı çakıllara rastlanıldığı, buna bağlı çimento hamurunda aderans zayıflığı olduğu kaydedildi.
“HAVUZ BAŞKA YERDE DUVARI YIKMAK YAPIYI YIKMAZ”
Yapı ruhsatı ekindeki mimarı projenin yerindeki mevcut durumla tamamen uyumsuz olduğu belirtilen raporda, bina altındaki spor salonu ve yüzme havuzunun çöken B bloğun yıkılmasında etkisi olmadığı vurgulandı.
Havuz ve spor salonunun Galeria'nın bodrum katında olmadığı, D bloğun yanında olduğu ve havuzun B bloğun yıkılmasında herhangi bir ilişkisi olmadığına dikkat çekildi. Raporda, bodrum ve zemin kattaki spor salonu ile işyerlerinde duvarların yıkılarak dükkânların birleştirildiği, duvar kaldırma, kolon kesme iddiaların gerçek dışı olduğu, mimarı projeye aykırı sonradan ekleme olmadığı gibi, belediyede de buna ilişkin tadilat projesi olmadığı vurgulandı.
Kaldı ki, duvarların taşıyıcı eleman olarak dikkate alınmadığı, sadece taşıyıcı sistem elemanlarıyla dahi binanın depremde yıkılmadan ayakta kalması gerektiği dikkate alındığında dükkân aralarındaki duvarların kaldırılmasının binanın yıkılmasındaki ana nedenlerden olmadığına dikkat çekildi.
“MARKET KOLONLARI YERİNDE KESİLME YOK”
Yıkılan B blok bodrum katındaki spor salonu ile zemin kat arasında merdiven bulunmadığı halde Collesium spor salonu krokisinde merdiven bulunduğu ve bu merdivenin mimari projeye aykırı olarak sonradan eklendiği, taşıyıcı sisteme müdahale olan bu işlem için belediyeden de tadilat değişikliği ruhsatı alınmadığı ifade edildi.
Bu merdivenin de kendi başına binanı yıkılmasında etkili olmayacağının altı çizildi. Bina altındaki market içindeki kolonların da yerinde olduğu ve herhangi bir kesme işlemine rastlanılmadığı, kolonların sayısal olarak yerinde olduğu kaydedildi.
“BİNA RUHSATA UYGUN DEĞİL, YAPI İZİN BELGESİ YOK”
Binaya ait yapı ruhsatı ekinde mimari statik betonarme ve tesisat projelerinin bulunmadığı, binanın 1994-1995 tarihli yapı ruhsatlarında iki bodrum bulunduğu, 1999 tarihli yapı ruhsatında binanın tek bodrumlu inşa edildiğine dikkat çekildi. Raporda, binanın ekli projedeki ruhsata uygun inşa edilmediği gibi ruhsata göre bina yüksekliği 36.50 metre olarak belirtildiği halde belediye meclisi kararıyla imara aykırı biçimde yapı yüksekliğinin 40.50 metreye çıkarıldığı vurgulandı.
Binanın inşa edilmiş halinin belediyedeki arşiv dosyasında yer alan hiçbir projeye uymadığı, yapı kullanım izin belgesi olmadığı kaydedildi. Beton karot örneklerinin projedeki beton sınıfını sağlamadığı, binanın yapımı sırasında betonarme imalatın günün yönetmelik koşullarına uygun yapılmadığı bildirildi.
SAVCILIK BİZZAT TAHLİYELERİNİ İSTEDİ
Çöken binanın belediye arşiv dosyasındaki onaylı projelere aykırı olarak inşa edildiği gibi malzeme özelliklerindeki yetersizlikler, uygulama ve işçilik hataları, fenni mesuliyet kapsamındaki yapım denetimindeki yetersizlikler nedeniyle yıkıldığı sonucuna varıldığı belirtildi.
Bu rapor üzerine savcılık spor salonu, tekstil atölyesi, market ve diğer işyeri sahiplerinin kusurlu olmadığı sonucuna varıp nöbetçi Sulh Ceza Sorgu Hakimliğinden 7 şüpheli için tahliye, aralarında arsa sahibi ile bazı mühendislerin de bulunduğu 10 şüpheli için de adli kontrol ve yurtdışına çıkış yasağı kararının kaldırılması talebinde bulundu.
HAKİMLİK 7 KİŞİYİ SERBEST BIRAKTI
Bilirkişi raporu ve savcılığın talebini inceleyen nöbetçi hakimlik Bahattin Yıldırım, Ender Tazgel, Mehmet Tazgel, Muhammed Aziz Kadri Özyıldız, Nihat Yıldırım, Rojhat Şenyiğit ve Selahattin Özyıldız’ın tahliyelerine karar verdi. 10 şüpheli hakkında da adli kontrol kararı ile yurtdışı çıkış yasağının kaldırılmasına karar verip dosyayı Deprem Suçlarını Soruşturma Bürosuna iade etti. Bilirkişi raporunda binanın standart dışı, projeye aykırı imal edildiği belirtildiği için sorumlu tutulan müteahhit firma sahipleri Sedat Eser, Mehmet Şirin Yiğit, Şeyhmus Yiğit'in tutukluluk halinin devamına karar verildi.
Kaynak: Diyarbakır Söz
