Diyarbakır'ın Sur ilçesinde 7 yıl önce terör örgütü PKK'nın başlattığı çukur ve hendek çatışmalarında ağır hasar gören mahallelerdeki evlerin yapımı ve tarihi yapıların restorasyonu önemli ölçüde tamamlandı. Yapımı tamamlanan konutlar hak sahiplerine teslim edilirken, bazıları ev ve işyerleri fahiş rakamlardan satışa sunuldu.
Sur'a bağlı Savaş, Dabanoğlu, Fatihpaşa, Cemal Yılmaz, Cevatpaşa ve Hasırlı mahallelerinde terör örgütü PKK'nın sözde Kanton ilanıyla başlayan çatışmalarda 74 güvenlik görevlisi şehit olmuş, 305 terörist etkisiz hale getirilmişti.
110 gün süren operasyonlarda 6 mahalle yerle bir olurken, tarihi surlar başta olmak üzere Akkoyunlu ve Osmanlı dönemine ait Cami, Kilise, Han ve tarihi hamamlar da ağır hasar görmüştü. Burada yaşayanlar zorunlu göçe maruz kalırken, aradan geçen 7 yılda 6 mahallenin yüzde 60'lık kısmında normal yaşam başladı.
200 BİN LİRALIK DÜKKANLAR MİLYONLARA SATILIYOR
Sur'un cazibe merkezi ve yerli, yabancı turistlerin uğrak yeri olacağı yönünde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkililerinin birbiri ardına yaptığı açıklamalar fırsatçıları da harekete geçirdi.
Geçmiş yıllarda hava kararınca hayatın bittiği Sur'da kepenklerin kapandığı dükkânlar 200 ile 350 bin liraya alıcı bulmakta zorlanırken, şimdiler de yapımı tamamlanan dükkânlar 2 ila 5 milyon arasından satışa sunuluyor. 180 ay vade ile satılan konutların aylık ödemesi ortalama 4 bin lira. Evi yıkılan yoksul ve dar gelirli Sur sakinlerinden bazıları evlerine yerleşirken, 4 bin lira taksidi ödemekte ise şimdiden zorlanmaya başladı.
Konutların teslimatıyla birlikte bazı alt yapı sorunları da baş gösterdi. Yatay tesisat yapılması gereken doğalgaz bacalarının dikey olarak dizayn edilmesi konut sakinleri ile Diyargaz'ı karşı karşıya getirdi. Güvenli olmadığı için Diyargaz bu konutlara gaz akışı sağlayamayacağını, projeye uygun tadilat yapmaları gerektiğini ev sahiplerine tebliğ etti.
PROJE HATASININ BEDELİNİ HAK SAHİPLERİ ÖDEDİ
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı da evlerin anahtar teslimini yaptıklarını, herhangi bir sorumluluk sahibi olmadıklarını konut sahiplerine iletince bazı aileler ortalama 13-17 bin lira masraf yaparak gaz tesisatını standartlara uygun hale getirdi. Bazı hak sahipleri ise masraflarının çok ağır olması nedeniyle evlerini satışa çıkarıp TOKİ konutlarına yerleşme kararı aldı. Alipaşa Mahallesi’nde de yapımı tamamlanan 506 konut hak sahiplerine teslim edilecek.
SARAYKAPI VE 4 AYAKLI MİNARE ÇEVRESİ AÇILDI
Sur'da teröristlerin tahribatı sonrasında 9 otel, 147 işyerinin yapımı gerçekleştirildi. Yenikapı Caddesinde 63 işyerinin yapımı tamamlandı, bazıları kiraya verilirken, bazıları da satışa sunuldu. Hz. Süleyman ve 27 Şehit Sahabe türbesinin bulunduğu iç kaleye açılan Saraykapı ile eski Baro Başkanı Tahir Elçi'nin öldürüldüğü Akkoyunlu dönemine ait 1500 yılında Kasım Bey tarafından yaptırılan Şeyh Mutahhar Camii ve 4 ayaklı minare uzun bir aradan sonra yeniden yaya trafiğine açılırken, Saraykapı'dan Hevsel bahçelerine doğru uzanan 11 burç restore edildi.
Burçların bulunduğu bölgedeki arkeolojik kazılarda toprak 2000 yıllık Roma yolu da günyüzüne çıkarıldı. Restorasyon ve inşaat işlerinin tamamlanmasıyla Sur'a yıllık 5 milyon turistin ziyareti bekleniyor.
5. ETAP ÇALIŞMASI GEÇEN HAFTA BAŞLADI
Surlarda 5. Etap çalışmaları da geçen hafta itibariyle başladı. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından finanse edilen restorasyon çalışmalarında Dicle vadisine bakan surların 950 metrelik kısmı ile 11 Burç öncelikli olarak restore edilecek.
Burçlara bitişik nizam yapılan gecekondular yıkılacak; yine bu evlerin yapımında kullanılmak için sökülen surların orijinal taşları da tekrar surların restorasyonunda kullanılacak. Dünyada Çin seddinden sonra ikinci sırada yer alan ve UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası listesine alınan 5,5 kilometre uzunluğundaki surların bir baştan bir başa restorasyon işleri 2024 yılında tamamlanacak. Bu yıl içinde Benusen Mahallesi’nden başlayarak Urfakapı'dan Mardinkapı'ya kadar olan surların iki yakası da yürüyüş ve bisiklet yollarlıyla ziyaretçilere açılacak.
Kaynak: Diyarbakır Söz
