Ilısu Barajı göl alanında kalacak Mardin'in bilinen en eski yerleşimi olan Dargeçit İlçesi'ndeki 'Boncuklu Tarla' yerleşiminde Mardin Müze Müdürlüğü tarafından arkeolojik kazı çalışmalarına hafta içerisinde başlandı. Günümüzden 10 bin yıl önceki Kuzey Mezopotamya’da yaşayanların kültürler, sosyal yaşamları ve ölü gömme geleneklerine ilişkin önemli bilgi ve verilere ulaşıldı. Seramiksiz Neolitik Dönem'i yansıtan M.Ö. 10 bin - 7 bin yılları arasındaki dönemde temelleri moloz taşlarla örülmüş duvar ve sertleştirilmiş kil tabanları olan konutlar açığa çıkarıldı. Mardin Müzesi Müdürü Nihat Erdoğan, Neolitik Çağ'ın insanlık tarihinde, Anadolu'da birkaç noktada saptanan besin üretimi yanında ilk yerleşik toplumların kurulması ile başlayan dönemi yansıttığını söyledi.
"YENİDEN DOĞUŞ İNANCI İLE GÖMÜ"
Belirli bir düzene göre inşa edilen yapı, taş ya da kemik alet ve silahları, süs eşyaları ile ilk yerleşik köy örneklerini yansıtan Mardin'deki Boncuklu Tarla Neolitik yerleşim yerinde ölülerin ev tabanlarının altına, dizleri karın bölgesine çekik ana rahmindeki biçimde yeniden doğuş inancı ile gömüldüğü belirlendi. Bunun yanı sıra mezarların içerisinde çok sayıda boncuktan oluşan takı ve yontma taş aletler bulundu. Mardin Müze Müdürü, Nihat Erdoğan şöyle dedi:
"Bu dönemde bu yana insanlar inanç, bereket, büyü, totem, muska ve uğur getirmesi için takıları süslenme ihtiyacı için binlerce yıldır kullanıyor. Renkli taşlar, hayvanların diş, boynuz, kemik ve tırnak kısımları ile deniz kabukları gibi doğal malzemeler, sürtme ve kazıma yolu ile şekillendirilirken, delinip dizilerek takı haline getirilmiş. Kimi zaman kötülükten hastalıklardan koruyucu gücüne inanılan, kimi zaman şans uğur getirmesi için kullanılan takılardan Boncuklu tarlada açığa çıkarılan üçgen formlu kolye uçları günümüzde hala kullanılan muskaların formlarının ve kullanılış amacının 10 bin yıldır değişmediğini gösteriyor."
Bölgedeki Boncuklu Tarla yerleşim yerinde binlerce takı için üretilen boncuğun yanı sıra çok sayıda obsidiyen (camsı dokuda ve koyu renkli bir kayaç türü) ve çakmaktaşı dilgi(arkeolojik bulgu), çekirdek ve yongalardan oluşan üretim artıkları, yontma taş aletlerin yerleşim yerinde üretildiğine tanıklık etmektedir. Bunlar arasında ok uçları, kesici aletler, delgiler ve mikrolitler bulunmakta."
Mardin Müze müdürü, Neolotik süreçte günümüz uygarlıklarının temelinin atıldığını, sosyo ekonomik yapılanmanın oluştuğunu, hakim toplumsal sınıflar oluşmaya başladığını, insan yaşamında büyük ve köklü değişiklikler meydana geldiğini ekledi.
Daha önce Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi ekibinin çalışma yaptığı bölgede kazı çalışmaları Ekim sonuna kadar devam edecek. Kazı çalışmalarında açığa çıkarılan eserler Mardin Müzesi'nde sergileniyor.
Kaynak: Diyarbakır Söz