Ekonomik kriz nedeniyle bayram alışverişi yapamadıklarını belirten vatandaşlar, fahiş fiyatlardan dert yandı.
Ekonomik kriz gün geçtikçe derinleşiyor. Kriz derinleştikçe alım gücü düşenler, çarşı, pazardan elleri boş dönmek zorunda kalıyor. Ramazan Bayramı yaklaşırken, çocuklarına kıyafet, misafirlerine tatlı almak isteyenler fiyatlar karşısında, kara kara düşünüyor.
Türk lirası gün geçtikçe değer kaybediyor. Enflasyonun altında mücadele eden vatandaşın alım gücü de gittikçe düşüyor.Yaşanan ekonomik buhran Ramazan Bayramı havasını, sevincini vatandaşın kursağında bıraktı. Artan fiyatlar nedeniyle bu yıl da bayramı vatandaşlar buruk karşılıyor.
Ankete göre ramazan ayına özel alışveriş yapmayı planlayan vatandaşların oranı geçen yıla oranla düşüş yaşarken, bu seviye yüzde 37’lere geriledi. Her 10 kişiden 1’i ramazana özel alışveriş yapmayacağını belirtirken bunun sebebinin ise alım gücü düşüklüğü ve ekonomik gelir seviyesinin giderek düşmesine bağladı. Vatandaşların yüzde 52’si bayramlık giysi alışverişi yapmadığını söylüyor.
DÜKKANLAR BOŞ, BU İŞİN SONU NEREYE VARACAK
AVM’ler ve diğer büyük alış-veriş merkezlerinde bayram yoğunluğu kısmi olarak yaşanırken esnaflar bekledikleri satışı gerçekleştiremediklerinden yakındı. Hareketliliğin “kuru kalabalık” olduğunu ifade eden esnaflar, beklediği müşteriyi bulamadığını söylerken alışverişe çıkan vatandaşlar da pahalılıktan şikayet etti.
Diyarbakır’ın tarihi Sur ilçesinde kaldırılara açılan tezgahlara rağmen, alımların düşük olduğundan şikayet eden esnaflar, “Mal alırken de artık azar azar alıp, sattıkça yerine koymaya çalışıyoruz ama bu sefer de her devirde zam gelmiş oluyor. Bu işin sonu nereye varacak biz de bilemiyoruz. Vatandaş çikolata, şeker yerine leblebi ya, tuzlu çekirdek alabiliyor” dedi.
"ÇOCUKLARI ALIŞVERİŞE ÇIKARIRKEN ÇEKİNİYORUZ"
Bayramlık kıyafet için iki çocuğuyla alışverişe çıkan ve ismini açıklamayan bir bayan,“Çocukları alışverişe çıkarırken çekiniyoruz bir şey isteyecekler diye” dedi.
Alışverişe çıkan Ömer Doğrusever, Ramazan ayını çok sıkıntılı bir şekilde geçirdiklerini söyleyerek, aldıkları emekli maaşın kendilerine yetmediğini belirtti. “10 bin TL ile nasıl geçinilir?” diye soran Doğrusever, bayram için alışveriş yapamadıklarını söyledi. Doğrusever, “Bir markete gidiyorsun, bin TL’ye yakın para gidiyor. Nasıl alışveriş yapacağız? Ramazan boyunca sadece 2 kilo et alabildim. Eskiden Ramazan ayı biraz daha iyiydi. En azından alışveriş yapabiliyorduk. Şimdi hiçbir şey alamıyoruz” dedi.
‘MİSAFİR ÇAĞIRAMIYORUZ’
“Ramazan ayı normalde huzur içinde geçmesi gerekirken, bizim için sıkıntılı geçiyor” diyen Muhammet Kaya, bayramın yaklaştığını fakat alışveriş yapamadıklarını belirtti. Kaya, “Ne misafir davet edebiliyoruz ne de et alabiliyoruz. Eski Ramazanla şimdiki Ramazan arasında dünya kadar fark var. Eskiden iyi kötü herkes alışveriş yapabiliyordu, şimdi kimse yapamıyor” diyerek, bunun nedeninin iktidarın yanlış politikaları olduğunu kaydetti.
Nezir Yılmaz, bir kilo etin 500 TL olduğunu söyleyerek, “Nasıl alalım?” diye sordu. Bu ramazan evlerine misafir dahi davet edemediklerini söyleyen Yılmaz, 10 bin TL ile geçinemediğini belirtti. Eskiden 2 TL’ye aldığı soğanı şimdi 25 TL’ye aldığını aktaran Yılmaz, aldığı yeşillikleri göstererek, 50 TL olduğunu söyledi. 3 bin 500 TL kira ödediğini de sözlerine ekleyen Yılmaz, aldıkları paranın kendilerine yetmediğini dile getirdi.
‘BİR KERE TAVUK ETİ ALABİLDİK’
Aydın Oğuz, geçinemediklerine işaret ederek, “Çalışıyorsun, bin TL bir poşete veriyorsun, eve yetmiyor. Bir poşete 400-500 TL gidiyor. Nasıl geçinelim? Bu Ramazan bir kere et alabildik. O da zaten tavuk eti. Bayram için belki bir kilo şeker, birkaç kilo tatlı alabiliriz. İmkanımız bu kadar” diye kaydetti.
‘BİZİM EMEKLİ BURADAN AMED’E GİDEMİYOR’
Ekonomik krizin en kötü olduğu süreci yaşadıklarını ifade eden Hikmet Demirel, 8 yıl önce emekli olduğunu ve 2015’te aldığı maaşın yarısını aldığını aktardı. Demirel, dünya ülkelerinde fiyatların giderek düştüğünü ama tarım ülkesi olan Türkiye’de yükseldiğini söyleyerek, tepki gösterdi. Mustafa Eleç ise, “Ramazan Bayramı alışverişini kısıtlı yapabiliyoruz” dedi.
PERİŞAN HALE GETİRİLDİK
Fikret Tunalıer, hayatın zamlarla birlikte felç edildiğini ifade etti. "Halk çok büyük sıkıntı içinde" diyen Tunalıer, "Ben çıkmadım hiç alışverişe. Niyetim de yok hiç. Emekli adamım. Hayat pahalı zaten. Perişan ettiler. Eskiden yapıyorduk şimdi sadece ben değil tüm halk çok büyük sıkıntı içinde. Bayramı evde geçireceğiz eş dostla. Ekonomik sebepler etkiliyor. Sadece beni değil herkesi etkiliyor. Çevreme bakıyorum da herkes hayatında bir şeylerden fedakârlık ediyor. Gıda dışında her şeyden fedakârlık ediyoruz. Onun dışında felç" dedi.
KEMERİ SIKA SIKA DELİK KALMADI
Murat Uzunay, adlı vatandaş ise şöyle konuştu:
"Çıktık alışverişe ama zor şartlarda çıktık. Eksilerle çıktık. Fiyatla çok uçuk maalesef. Seçim var önümüzde. Biz de artık akıllanalım diyorum. Herkes ne yapması gerekiyorsa onu yapsın. Kendimize bir şey alamıyoruz haliyle, evlatlarımıza alabiliyoruz. Geçmiş bayramlar on kat daha iyiydi. Eski bayramlarda misafirlerimiz için alışveriş yapıyorduk. Artık eskisi gibi yapamıyoruz bunu. Eskiden her şey alabiliyorduk. Eskiden misafirlerimiz için baklavamızı, şekerimizi, her şeyimizi alırdık. Şimdi alırken düşünüyoruz, fiyatlar uçuk. Biraz daha azalttık, biraz daha azalttık. Artık son azaltmalardayız. İnşallah bundan sonra düzelir. Bu bayram evde oturacağız. Başka bir şey yapamayız."
MİLLET EN FAZLA ŞEKER ALABİLİR
Gıda perakendecisi Mehmet Yavuz, “Bir hareketlilik yok, geçen yıl da durum böyleydi. Bir kg şeker 100-200 TL, millet bayram şekeri alamayacak durumda. İdare etmeye çalışıyoruz, bakalım nereye kadar gidecek? ” diyor.
Bir diğer gıda perakendecisi Ramazan Altındağ ise vatandaşın yapacağı alışverişin şekerle sınırlı olduğunu ifade ederek, henüz beklenilen bir bayram harekeliliğinin olmadığını söylüyor. Altındağ, “Millette para yok”diyor.
BAYRAM ÇÖREĞİ BİR GELENEKTİ, O DA KALMADI
Fırın işletmecisi Mehmet Gündüz (43), artan yağ ve un fiyatlarından dolayı her bayram geleneksel olarak yapılan Diyarbakır’a özgü ev çöreğinin bu yıl beklentilerinin altında olduğunu söyledi. Gündüz, “Halkın evde yaptığı çöreği biz pişiriyoruz, her bayram bu böyle ama yağ ve un fiyatları çok yüksek halk çörek yapmakta zorlanıyor. Önceki bayramlarda neredeyse bir hafta kala geceli gündüzlü çalışırdık, şimdi öyle bir şey kalmadı. Bayramlarda halk arasında ev çöreği bir gelenekti, o da kalmadı. O gelenek şimdi tehlikede. Bayram heyecanı yok” diyor.
İŞLERİMİZ EN AZ YÜZDE 70 DÜŞTÜ
Kaldırımda seyyar satıcılık yapan Hakkı Sun, işlerin düştüğünü ve bayram alışverişinde tat kalmadığını belirterek, “Bayram öncesi iş yok, güç yok akşama kadar oturuyoruz. Mallara her gün zam geliyor. Ne yapacağımızı da şaşırmışız. Geçen sene fakir fukara kendine eşya alabiliyordu ama bu sene alamıyor. Haftalık zam geliyor. İşlerimiz en az yüzde 70 düştü. Şaşmışız, kalmışız” diye sitem etti.
DURUM GİDEREK KRİTİKLEŞİYOR
Melikahmet esnaflarından Ramazan Muğla, “Durumlar kritik şuan, her şeyin fiyatı yüzde 100-200 atmış. Eskiden 2 parça satış yaptığımızda yüzde 20-25 kar yapıyorduk. Şuan bir parça olmuş 200-400 lira ve biz bundan yüzde 10 kazanıyoruz. Ticaretimiz şuan yüzde 10 ile ayaktadır. Şuan durum vahim. Para yok, vatandaş alamıyor. Sabahtan beridir bayram alışverişine borca yazıyorum. Vatandaş yarısını veriyor, yarısını bayramdan sonraya bırakıyor. Ne yapalım, millet fakirdir. İşler geçen yıla göre yüzde 50-60 düşmüş. Halk gittikçe fakirleşiyor” diyerek yoksulluğa dikkat çekti.
Kaynak: Diyarbakır Söz